Δραματικές στιγμές βίωσε η Βολιβία την Τετάρτη όταν στρατιώτες και τεθωρακισμένα οχήματα περικύκλωσαν την εμβληματική πλατεία Μουρίγιο και στη συνέχεια εισέβαλαν στο προεδρικό μέγαρο στη Λα Παζ, σε αυτό που ο πρόεδρος της χώρας, Λουίς Άρσε χαρακτήρισε ως απόπειρα πραξικοπήματος.
Ένα τανκ προσπάθησε να σπάσει μια μεταλλική πόρτα του προεδρικού, στην οποία εισήλθε αργότερα ο στρατηγός Χουάν Χοσέ Ζουνίγκα, επικεφαλής του στρατού μέχρι την αποπομπή του την Τρίτη.
Μάλιστα εικόνες που δημοσιεύθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα έδειχναν τον Άρσε μέσα στο προεδρικό μέγαρο να στέκεται απέναντι από τον Ζουνίγκα και να διατάζει την αποχώρηση του στρατού, κάτι που έγινε λίγα λεπτά αργότερα.
«Είμαι ο αρχηγός σας και σας διατάζω να αποσύρετε τους στρατιώτες σας και δεν θα επιτρέψω αυτή την ανυπακοή», είπε ο Άρσε.
What a picture.
Bolivian President Luis Arce has met the leader of the attempted military coup in Bolivia face to face at the doors of the Presidential Palace. pic.twitter.com/v2DQDhBGwR
— Matt Kennard (@kennardmatt) June 26, 2024
Η στιγμή της σύλληψης
Μετά από περίπου πέντε ώρες αναταραχής τελικά οι δυνάμεις αποχώρησαν και ο Ζουνίγκα συνελήφθη. Πάντως, η σύλληψη του στρατηγού ήταν εντυπωσιακή, καθώς έγινε ενώ έκανε δηλώσεις σε δημοσιογράφους μπροστά από το Γενικό Επιτελείο της Λα Παζ.
Σύμφωνα με ένα βίντεο που δημοσίευσε το Πρακτορείο Ειδήσεων Fides (ANF), ο πρώην διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων κατηγόρησε τον πρόεδρο Λουίς Άρσε ότι του ζήτησε να «ετοιμάσει κάτι» για να αυξήσει τη «δημοτικότητά» του.
«Την Κυριακή στη σχολή Λα Σάλε συναντήθηκα με τον πρόεδρο και ο πρόεδρος μου είπε ότι ‘η κατάσταση είναι πολύ μπερδεμένη και αυτή η εβδομάδα θα είναι κρίσιμη. Επομένως, είναι απαραίτητο να προετοιμάσω κάτι για να αυξήσω τη δημοτικότητά μου’», είπε χαρακτηριστικά μπροστά κάμερες την ώρα της σύλληψής του.
Ο στρατηγός συνέχισε περιγράφοντας τη φερόμενη συνομιλία του με τον Άτσε, στην οποία τον ρώτησε αν πρέπει «να βγάλουν τα τεθωρακισμένα οχήματα;» και εκείνος απάντησε καταφατικά: «Βγάλτε τα».
Σύμφωνα με τον Ζουνίγκα, το ίδιο βράδυ άρχισαν οι προετοιμασίες, κινητοποιώντας στρατιωτικά οχήματα, ενώ λίγο πριν συλληφθεί έκανε λόγο για «αυτοπραξικόπημα».
(@ivanlimamagne) June 27, 2024
Ο αμφιλεγόμενος «στρατηγός του λαού»
Ο Χουάν Χοσέ Ζουνίγκα Μασίας διορίστηκε γενικός διοικητής του στρατού στη Βολιβία τον Νοέμβριο του 2022 και επικυρώθηκε τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους από τον πρόεδρο Λουίς Άρσε.
Προηγουμένως κατείχε τη θέση του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου. Διαθέτει εκτεταμένη στρατιωτική εμπειρία και είναι ειδικός στο έργο των μυστικών υπηρεσιών.
Η βολιβιανή εφημερίδα El Deber τον χαρακτήρισε ως «τον στρατηγό του λαού», λόγω της εγγύτητάς του στους τομείς των ορυχείων και των συνδικάτων.
Επίσης σύμφωνα με την El Deber, παρόλο που ο Ζουνίγκα δεν είχε καλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, οι γνωστικές του ικανότητες και η κατανόηση της πολιτικής δυναμικής τον βοήθησαν να ανέβει στις ένοπλες δυνάμεις στη Βολιβία.

Ο Βολιβιανός στρατηγός Χουάν Χοσέ Ζουνίγκα παρουσιάζεται μετά τη σύλληψή του από τις αρχές για απόπειρα πραξικοπήματος στη Λα Παζ της Βολιβίας. (Πηγή: REUTERS/Claudia Morales)
Στο παρελθόν, ωστόσο, αντιμετώπισε κατηγορίες ότι είχε υπεξαιρέσει 2,7 εκατομμύρια μπολιβιανά από δημόσια κονδύλια όταν ήταν επικεφαλής ενός Συντάγματος Πεζικού.
Ένας υπαξιωματικός τον κατηγόρησε το 2013 ότι τον διέταξε να υπεξαιρέσει αυτούς τους πόρους, οι οποίοι προορίζονταν για τη χρηματοδότηση συντάξεων, σχολικών επιδομάτων και ταξιδιωτικών εξόδων του στρατού. Για το λόγο αυτό, τιμωρήθηκε με επταήμερη κράτηση.
Το 2022, ο στρατηγός Ζουνίγκα αναφέρθηκε από τον Έβο Μοράλες ως ο ηγέτης μιας ομάδας εντός του στρατού που φέρεται να πραγματοποιούσε «μόνιμες διώξεις» πολιτικών ηγετών όπως ο ίδιος, γνωστοί ως «Pachajchos» σύμφωνα με το BBC.
«Ανά πάσα στιγμή αυτή η ομάδα του στρατού οι «Pachajchos» θα οργανώσει δοκιμές, θέλω να τις προλάβω, να προειδοποιήσω τον λαό», είχε δηλώσει τότε ο Μοράλες.
Σύμφωνα με πρώην στρατιωτικούς και τον ίδιο τον Ζουνίγκα, οι «Pachajchos» είναι μια ομάδα που δημιουργήθηκε στην πραγματικότητα κατά τη διάρκεια της τελευταίας κυβέρνησης του Μοράλες και είναι αφιερωμένη στο έργο της στρατιωτικής αντικατασκοπείας στη Βολιβία.