Σειρά παρεμβάσεων για την αναβάθμιση του ρόλου των υπαξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων προβλέπει το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τίτλο «Χάρτης μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη νέα εποχή». Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, το νομοσχέδιο ενισχύει ουσιαστικά τη θέση των υπαξιωματικών, καθορίζοντας σαφή καθήκοντα και προβλέποντας σημαντικές μισθολογικές βελτιώσεις.
Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, σε κάθε σύγχρονο στράτευμα ο ρόλος των υπαξιωματικών αποτελεί πολλαπλασιαστή ισχύος και βασικό στοιχείο της επιχειρησιακής ικανότητας. Για πρώτη φορά, αναγνωρίζεται έμπρακτα η αξία και το σύνθετο έργο τους, με βάση τις σύγχρονες ανάγκες λειτουργίας και ετοιμότητας των Ενόπλων Δυνάμεων.
Διακριτός ρόλος και νέα βαθμολογική δομή
Οι υπαξιωματικοί αποκτούν διακριτή θέση, ενισχυμένες αρμοδιότητες και σαφές καθηκοντολόγιο, πλήρως ευθυγραμμισμένο με το νέο βαθμολόγιο. Προβλέπεται σημαντική βελτίωση των αποδοχών τους μέσω αυξήσεων που προκύπτουν από την εξοικονόμηση πόρων της «Ατζέντας 2030» για τη μεταρρύθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων.
Παράλληλα, αναβαθμίζονται η εκπαίδευση και οι τίτλοι σπουδών των υπαξιωματικών, ενώ η βαθμολογική τους εξέλιξη αποσυνδέεται από το μισθολόγιο. Στόχος είναι η αποκατάσταση της ανισορροπίας στην ιεραρχική πυραμίδα, όπου σήμερα η αναλογία αξιωματικών προς υπαξιωματικούς είναι 1 προς 0,8, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία των μονάδων.
Ενδεικτικά, υπάρχουν εξαπλάσιοι ταγματάρχες από επιλοχίες και πενταπλάσιοι από λοχίες, ενώ οι συνταγματάρχες είναι υπερδιπλάσιοι των λοχιών. Το υπουργείο τονίζει πως η παρούσα δομή δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός σύγχρονου στρατεύματος και ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις χρειάζονται αναλογίες αντίστοιχες με εκείνες των πλέον προηγμένων στρατών.
Νέο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας
Στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» προωθείται ένα νέο μοντέλο οργάνωσης, που προβλέπει συγχωνεύσεις στρατοπέδων και μονάδων για ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος και καλύτερη επάνδρωση. Παράλληλα, επιχειρείται διόρθωση της ανεστραμμένης ιεραρχικής πυραμίδας, η οποία δημιουργήθηκε από ευεργετικές ρυθμίσεις του παρελθόντος και αποδυναμώνει τη λειτουργία των μονάδων.
Αποκατάσταση της ιεραρχικής λογικής
Το νέο νομοθέτημα αποσκοπεί στην αποκατάσταση της λογικής στην ιεραρχία, καθιερώνοντας αναλογία αξιωματικών προς υπαξιωματικούς 1 προς 3. Εισάγεται ανώτατο όριο οργανικών θέσεων ανά βαθμό και νέο σύστημα προαγωγών, όπου η ανέλιξη θα γίνεται μόνο για κάλυψη υπαρκτών θέσεων.
Παράλληλα, θεσπίζεται νέο σύστημα αξιολόγησης με διεθνή πρότυπα, αντικαθιστώντας το παρωχημένο πλαίσιο όπου σχεδόν όλα τα στελέχη λάμβαναν τη μέγιστη βαθμολογία.
Ενίσχυση του ρόλου των υπαξιωματικών
Το νομοσχέδιο ικανοποιεί πάγια αιτήματα, όπως η ανωτατοποίηση των Σχολών Υπαξιωματικών, που θα υπάγονται πλέον στην ανώτατη βαθμίδα εκπαίδευσης. Προβλέπεται συμμετοχή των υπαξιωματικών στα Συμβούλια Κρίσεων, καθιέρωση νέου επιδόματος διοίκησης και αύξηση του επιδόματος ευθύνης.
Επιπλέον, θεσπίζεται εκπροσώπηση των υπαξιωματικών σε όλες τις βαθμίδες ιεραρχίας, ακόμη και δίπλα στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, με ανθυπασπιστή συνεργάτη.
Μεταβατική περίοδος έως το 2045
Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το 2045, ώστε να μην ανατραπούν υφιστάμενοι σχεδιασμοί. Ο ανθυπασπιστής Διοικήσεως θα αποτελέσει τον ανώτερο βαθμό των υπαξιωματικών, ενώ προβλέπεται δυνατότητα μετάταξης σε αξιωματικούς για αποφοίτους ΑΣΣΥ με πτυχίο ΑΕΙ και συμμετοχή σε κατατακτήριες εξετάσεις για φοίτηση στα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Σημαντικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις
Το νέο μισθολόγιο διαχωρίζει τον βαθμό από τη μισθολογική εξέλιξη και προβλέπει αυξήσεις από 13% έως 53%. Οι αποδοχές των αποφοίτων Σχολών Υπαξιωματικών θα είναι αυξημένες καθ’ όλη τη σταδιοδρομία τους, με θετική επίδραση στις μελλοντικές συντάξεις.
Ενδεικτικά, ανθυπασπιστής με 16 έτη υπηρεσίας θα έχει ετήσια αύξηση περίπου 3.200 ευρώ, ενώ σε περίπτωση μετάταξης σε κατηγορία αξιωματικών το συνολικό όφελος μπορεί να υπερβεί τα 80.000 ευρώ. Το νέο μισθολόγιο συνδέει την αμοιβή με την ευθύνη και την απόδοση, καθιερώνοντας επίδομα διοίκησης και αυξάνοντας το επίδομα θέσης ευθύνης.
Επιπλέον, οι υπαξιωματικοί θα ωφεληθούν από το Στεγαστικό Πρόγραμμα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, που προβλέπει παροχή δωρεάν στέγης για στελέχη σε τόπους μη επιλογής, καθώς και από τη ρύθμιση για συνυπηρέτηση συζύγων στρατιωτικών.
Όλα τα παραπάνω μέτρα συνθέτουν μια ολιστική πολιτική αναβάθμισης του ρόλου των υπαξιωματικών, ενισχύοντας τη θέση τους στις Ένοπλες Δυνάμεις της επόμενης δεκαετίας.
