Η επεξεργασία πετρελαίου στη Ρωσία έχει μειωθεί μόλις κατά 3% το 2025, παρά τις εντεινόμενες επιθέσεις της Ουκρανίας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Σύμφωνα με στοιχεία και πηγές του κλάδου, τα ρωσικά διυλιστήρια αξιοποίησαν την πλεονάζουσα παραγωγική τους ικανότητα, αποτρέποντας μεγαλύτερη πτώση στην παραγωγή καυσίμων.
Η Ουκρανία έχει αυξήσει τις επιθέσεις με drones σε βάθος εντός ρωσικού εδάφους, στοχεύοντας διυλιστήρια, αποθήκες και αγωγούς, με στόχο να αποδυναμώσει τη βασική πηγή χρηματοδότησης της Μόσχας για τον πόλεμο.
Οι περισσότερες επιθέσεις σημειώθηκαν στις αρχές του 2025 και επαναλήφθηκαν από τον Αύγουστο. Τα ουκρανικά drones έχουν πλήξει τουλάχιστον 17 μεγάλα διυλιστήρια, αναγκάζοντας τη Ρωσία – τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα αργού πετρελαίου παγκοσμίως – να περιορίσει τις εξαγωγές καυσίμων και να ενισχύσει τα αμυντικά της συστήματα.
Στο αποκορύφωμα του δεύτερου κύματος επιθέσεων, μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου, το 20% της ικανότητας διύλισης τέθηκε εκτός λειτουργίας, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters που βασίζονται σε τρεις ανεξάρτητες πηγές.
Ωστόσο, η συνολική μείωση στην παραγωγή ήταν περιορισμένη, αγγίζοντας μόλις το 6% ή περίπου 300.000 βαρέλια ημερησίως, με τον όγκο διύλισης να διαμορφώνεται στα 5,1 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως. Από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο, η συνολική επεξεργασία πετρελαίου έφτασε τους 220 εκατ. μετρικούς τόνους, σημειώνοντας πτώση 3% σε ετήσια βάση.
Οι πηγές, που μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος, επισημαίνουν ότι η Ρωσία δεν δημοσιοποιεί πλέον επίσημα στοιχεία για τη διύλιση. Το ρωσικό υπουργείο Ενέργειας αρνήθηκε να σχολιάσει, ενώ δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για τον διαχωρισμό προγραμματισμένων και μη προγραμματισμένων εργασιών συντήρησης.
Η ρωσική αντοχή και οι ουκρανικές επιθέσεις με drones
Σύμφωνα με τρεις πηγές του κλάδου, τα ρωσικά διυλιστήρια λειτουργούσαν ήδη κάτω από τη μέγιστη δυναμικότητά τους πριν από τις επιθέσεις και κατάφεραν να περιορίσουν τις απώλειες επανεκκινώντας εφεδρικές μονάδες και επισκευάζοντας ταχέως τις πληγείσες εγκαταστάσεις.
Η συνολική δυναμικότητα διύλισης της Ρωσίας ανέρχεται σε περίπου 6,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αλλά σπάνια αξιοποιείται πλήρως. Το Κίεβο υποστηρίζει ότι τα πλήγματα στοχεύουν στη διακοπή της τροφοδοσίας καυσίμων του ρωσικού στρατού και στη μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχει αναφέρει πως τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο έπεσαν τον Αύγουστο στα χαμηλότερα επίπεδα από την έναρξη του πολέμου το 2022. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε πρόσφατα ότι τα πλήγματα μεγάλης εμβέλειας ενδέχεται να μείωσαν τις προμήθειες βενζίνης στη Ρωσία έως και κατά 20%.
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο επιμένει ότι η αγορά καυσίμων παραμένει σταθερή, με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να διαμηνύει πως η Μόσχα δεν θα επιτρέψει να δεχθεί πιέσεις από το εξωτερικό.
Επιπτώσεις και προκλήσεις για τη ρωσική βιομηχανία
Παρά τη σχετική ανθεκτικότητα των διυλιστηρίων, οι επιθέσεις με drones έχουν προκαλέσει σημαντικές ζημιές. Το πρώτο τρίμηνο του έτους, η Ουκρανία έπληξε έξι μεγάλα διυλιστήρια, μεταξύ των οποίων τα Ριαζάν, Βόλγκογκραντ, Σαράτοφ, Τουαπσέ, Ουφά και Αστραχάν.
Από τις αρχές Αυγούστου, έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 58 επιθέσεις σε βασικές ενεργειακές εγκαταστάσεις, με τα ουκρανικά drones να φτάνουν έως και 2.000 χλμ. εντός ρωσικού εδάφους, σύμφωνα με στοιχεία του Open Source Centre με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μεταξύ των εργοστασίων που επλήγησαν βρίσκονται εκείνα στο Νοβοκουϊμπίσεφσκ, το Κιρίσι και το Σαλαβάτ. Την ίδια ώρα, οι δυτικές κυρώσεις δυσκολεύουν τη Ρωσία να προμηθευτεί ανταλλακτικά από ευρωπαϊκές εταιρείες που είχαν συμβάλει στον εκσυγχρονισμό των διυλιστηρίων τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Ρωσικές εταιρείες αναφέρουν ότι έχουν στραφεί σε εγχώρια παραγωγή εξοπλισμού ή σε εισαγωγές από την Κίνα, η οποία παραμένει βασικός στρατηγικός σύμμαχος. Οι επισκευές επιτρέπουν στις περισσότερες περιπτώσεις την επαναλειτουργία των μονάδων μέσα σε λίγες εβδομάδες, αν και οι διαδικασίες είναι δαπανηρές και χρονοβόρες.
Παραμένει αβέβαιο για πόσο ακόμη η Ρωσία θα μπορέσει να στηρίζεται στην πλεονάζουσα παραγωγική της ικανότητα, εάν συνεχιστούν οι ουκρανικές επιθέσεις με drones.
