Οι αλλαγές στο ανδρικό στήθος είναι συχνές. Μερικές φορές πρόκειται απλά για λίπος. Άλλες φορές για ανάπτυξη ιστού του μαστού και σπανιότερα για καρκίνο.
Μια ανησυχία που εκφράζουν οι άνδρες ασθενείς στο γραφείο της Dr. Jamin Brahmbhatt (ουρολόγος, ρομποτική χειρουργός στο Orlando Health και επίκουρη καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα), μερικές φορές αστειευόμενοι, άλλες με αμηχανία, είναι για το ανεπτυγμένο στήθος τους.
Για ορισμένους από αυτούς, η διόγκωση του στήθους είναι απλώς λίπος. Για άλλους, είναι γυναικομαστία, ο ιατρικός όρος για την ανάπτυξη ιστού. Σε πολλές περιπτώσεις, είναι και τα δύο.
Η γυναικομαστία είναι μάλιστα πιο συχνό φαινόμενο από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι. Έρευνες δείχνουν ότι η ασυμπτωματική γυναικομαστία – ανάπτυξη χωρίς πόνο ή ευαισθησία – καταγράφεται στο 30% έως 50% των υγιών ανδρών. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν οι μισοί άνδρες μπορεί να εμφανίσουν κάποιο επίπεδο διόγκωσης του ιστού στον μαστό κάποια στιγμή στη ζωή τους, ακόμα κι αν δεν το παρατηρήσουν ποτέ.
Ανατομία και λειτουργία του μαστού
Τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, το στήθος βρίσκεται πάνω από τους μύες του στήθους και αποτελείται από δύο κύρια μέρη: το λίπος και τον αδενικό ιστό.
Το λίπος δίνει στο στήθος το μέγεθος και το σχήμα του. Είναι μαλακό και αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με τις αλλαγές βάρους. Ο αδενικός ιστός – το μέρος που αποτελείται από τους γαλακτοφόρους πόρους και τις υποστηρικτικές δομές – ανταποκρίνεται στις ορμόνες. Στις γυναίκες, τα οιστρογόνα διεγείρουν την ανάπτυξη των ιστών κατά την εφηβεία και την εγκυμοσύνη. Στους άνδρες, η τεστοστερόνη διατηρεί τον ιστό σε μη αναπτυγμένη κατάσταση, αλλά η δομή παραμένει άθικτη: πόροι, αδένες και θηλή.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο και οι άνδρες μπορούν να εμφανίσουν παθήσεις του μαστού, όπως γυναικομαστία ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, καρκίνο. Η κατανόηση αυτού του συνδυασμού λίπους – αδενικού ιστού εξηγεί γιατί το «ανδρικό στήθος» μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα ανάλογα με το τι αναπτύσσεται εκεί.
Το έμβρυο έχει αρχικά «θηλυκό σχέδιο». Οι θηλές σχηματίζονται πριν το χρωμόσωμα Υ δώσει σήμα στο σώμα να αναπτύξει ανδρικά χαρακτηριστικά. Μέχρι να αναλάβει δράση η τεστοστερόνη, οι θηλές βρίσκονται ήδη στις θέσεις τους — ένα ακίνδυνο εξελικτικό απομεινάρι που υποδηλώνει ότι τα αρσενικά και τα θηλυκά μοιράζονται τις ίδιες δομές μαστού, παρόλο που παραμένουν ως επί το πλείστον αδρανείς στους άνδρες.
Ακούγεται σαν μύθος, αλλά υπό ορισμένες συνθήκες, οι άνδρες μπορούν να παράγουν ακόμα και γάλα. Οι άνδρες έχουν τις ίδιες βασικές δομές μαστού με τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοφόρων πόρων και των κυττάρων που είναι ικανά να παράγουν γάλα. Ωστόσο, αυτά τα κύτταρα καταστέλλονται κανονικά από την τεστοστερόνη και ελέγχονται από τη συνολική ορμονική ισορροπία του σώματος. Επιπλέον, οι άνδρες δεν έχουν τις ορμονικές εξάρσεις προλακτίνης που διεγείρουν την παραγωγή γάλακτος στις γυναίκες.
Ορισμένα φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα προλακτίνης, οι διαταραχές της υπόφυσης, η χρόνια ηπατική νόσος ή η ορμονοθεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη μπορούν περιστασιακά να ενεργοποιήσουν αυτά τα κύτταρα. Το αποτέλεσμα είναι η γαλακτόρροια ή η απροσδόκητη παραγωγή γάλακτος. Είναι σπάνιο και συνήθως ακίνδυνο, αλλά αξίζει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν συμβεί, ειδικά εάν η έκκριση είναι επίμονη ή συνοδεύεται με αίμα.
Ψευδογυναικομαστία: «Ανδρικό στήθος» που σχετίζεται με το λίπος
Το λίπος είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος που οι άνδρες παρατηρούν ένα πιο «γεμάτο» στήθος. Καθώς οι άνδρες παίρνουν βάρος, το λίπος μπορεί να συσσωρευτεί στο στήθος, όπως ακριβώς συμβαίνει στην κοιλιά ή τους γοφούς. Αυτή η πάθηση, που ονομάζεται ψευδογυναικομαστία, είναι εξαιρετικά συχνή δεδομένου ότι 2 στους 5 άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι παχύσαρκοι.
Αυτή η κατάσταση δεν είναι ιατρικά επικίνδυνη και συνήθως βελτιώνεται με την απώλεια βάρους, την άσκηση και πιο υγιεινές συνήθειες.
Γυναικομαστία: Πραγματική ανάπτυξη ιστού του μαστού
Η γυναικομαστία — ανάπτυξη αδενικού ιστού του μαστού κάτω από τη θηλή και τη θηλαία άλω, το πιο σκούρο δέρμα γύρω από τη θηλή — δεν προκαλείται από λίπος. Ο ιστός συχνά είναι πιο σφριγηλός και μερικές φορές ευαίσθητος, ενώ βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη θηλή.
Αυτή η ανάπτυξη συμβαίνει όταν μεταβάλλεται η ισορροπία μεταξύ τεστοστερόνης και οιστρογόνων. Κατά την εφηβεία, έως και τα δύο τρίτα των αγοριών εμφανίζουν κάποιο βαθμό γυναικομαστίας. Αυτή η κατάσταση είναι φυσιολογική και συνήθως προσωρινή. Επειδή συχνά υποχωρεί από μόνη της καθώς οι ορμόνες ηρεμούν, σπάνια υπάρχει ανάγκη για θεραπεία.
Αλλά η γυναικομαστία δεν αποτελεί μόνο πρόβλημα για τα αγόρια και τους νεότερους εφήβους. Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν, οι ίδιες ορμονικές μεταβολές μπορούν να εμφανιστούν ξανά. Σε μεγαλύτερους άνδρες, καθώς η τεστοστερόνη μειώνεται φυσικά, η γυναικομαστία γίνεται πιο συχνή, σε συνδυασμό με αύξηση βάρους ή φάρμακα που μεταβάλλουν τα επίπεδα ορμονών.
Άλλες αιτίες ανάπτυξης ιστού του μαστού
Οι ορμόνες δεν είναι η μόνη εξήγηση για τις αλλαγές στο στήθος στους άνδρες. Τα φάρμακα, οι ουσίες και οι παθήσεις μπορούν να διαδραματίσουν επίσης ρόλο.
Η φιναστερίδη, που συνταγογραφείται για την τριχόπτωση ή τη διόγκωση του προστάτη, και η βικαλουταμίδη, που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, μπορούν να μεταβάλουν τις επιδράσεις της τεστοστερόνης και να επιτρέψουν την ανάπτυξη του ιστού του μαστού.
«Έχω δει ασθενείς να επιστρέφουν μήνες μετά την έναρξη αυτών των φαρμάκων, ανησυχώντας για απροσδόκητες αλλαγές στο στήθος τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διακοπή του φαρμάκου αντιστρέφει την ανάπτυξη. Αλλά αν ο ιστός υπάρχει για αρκετό καιρό, μπορεί να μην συρρικνωθεί πλήρως», σημειώνει η Dr. Jamin Brahmbhatt.
Το αλκοόλ και η μαριχουάνα μπορούν επίσης να επηρεάσουν τις ορμονικές οδούς, ειδικά με βαριά ή συχνή χρήση. Τα αναβολικά στεροειδή – κοινά στο bodybuilding – είναι μια άλλη αιτία για αλλαγές και διόγκωση του μαστού.
Η θυρεοειδική, ηπατική ή νεφρική νόσος μπορεί επίσης να διαταράξει τις ορμόνες με τρόπους που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του ιστού του μαστού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αλλαγές στο στήθος μπορεί να αποτελούν προειδοποίηση για ένα πιο σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Ψυχολογικές επιπτώσεις
Για πολλούς άνδρες, η γυναικομαστία επηρεάζει την αυτοπεποίθηση, τη στάση του σώματος, ακόμα και την κοινωνική συμπεριφορά. Μερικοί άνδρες αποφεύγουν εντελώς το γυμναστήριο ή την παραλία, φορούν φαρδιά πουκάμισα όλο το χρόνο ή αισθάνονται άγχος να έρθουν πιο κοντά με έναν άλλο άνθρωπο.
Οι άνδρες πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτή η πάθηση είναι συχνή και το να μιλούν γι’ αυτήν είναι απόλυτα υγιές και φυσιολογικό.
Για τους εφήβους, ο καθησυχασμός και η υπομονή είναι συχνά οι καλύτερες επιλογές, καθώς οι περισσότερες περιπτώσεις γυναικομαστίας υποχωρούν στην εφηβεία. Για τους ενήλικες, η έμφαση πρέπει να δίνεται στην κατανόηση της αιτίας, στην αντιμετώπισή της και στην εύρεση του σωστού συνδυασμού ιατρικών, χειρουργικών και στρατηγικών τρόπου ζωής.
Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό
Περίπου το 1% όλων των καρκίνων του μαστού εμφανίζονται σε άνδρες. Γι’ αυτό κάθε νέος όγκος ή αλλαγή στο στήθος χρήζει ιατρικής παρακολούθησης. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι άνδρες που παρατηρούν αλλαγές στο στήθος τους δεν πρόκειται να δώσουν μάχη με τον καρκίνο.
Η αύξηση του στήθους στους άνδρες είναι ως επί το πλείστον ακίνδυνη, αλλά ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια δεν πρέπει ποτέ να αγνοούνται.
Ένας σκληρός όγκος που παραμένει σταθερός στη θέση του, η μονόπλευρη ανάπτυξη του μαστού, η έκκριση από τη θηλή ή η ταχεία διεύρυνση πρέπει να ελέγχονται από γιατρό για να αποκλειστεί ο καρκίνος. Η επίμονη ή επώδυνη γυναικομαστία ή οι αλλαγές που προκαλούν σημαντική δυσφορία απαιτούν επίσης ιατρική αξιολόγηση.
Επιλογές θεραπείας
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία. Εάν ευθύνεται ένα νέο φάρμακο, η αλλαγή φαρμάκων μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει. Εάν σχετίζεται με ουσίες, η μείωση του αλκοόλ, της μαριχουάνας ή των στεροειδών μπορεί να κάνει τη διαφορά – αν και ο ιστός που υπάρχει εδώ και χρόνια μπορεί να μην υποχωρήσει πλήρως.
Για τους άνδρες που έχουν επιπλέον βάρος, το αδυνάτισμα μπορεί να βοηθήσει τρομερά. Η ψευδογυνεκομαστία συχνά συρρικνώνεται με την απώλεια λίπους. Ακόμα κι όταν εμπλέκεται πραγματικός μαστικός ιστός, η μείωση του σωματικού λίπους μειώνει τα επίπεδα οιστρογόνων, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα. Η προπόνηση με βάρη για την ανάπτυξη των μυών του στήθους μπορεί επίσης να αναδιαμορφώσει την περιοχή και να βελτιώσει την αυτοπεποίθηση.
Μερικοί άνδρες πιστεύουν ότι μπορούν να «εξαλείψουν» τη γυναικομαστία με push-ups ή πιέσεις πάγκου. Η ανάπτυξη μυών βοηθά στην καύση λίπους και στη βελτίωση του περιγράμματος του στήθους, αλλά δεν συρρικνώνει τον αδενικό ιστό. Εάν το πρόβλημα είναι πραγματική γυναικομαστία, καμία προπόνηση δεν μπορεί να εξαφανίσει εντελώς την ανάπτυξη – και τότε πρέπει να δείτε έναν γιατρό για να εμβαθύνει στην αιτία.
Όταν ο ιστός του μαστού δεν υποχωρεί, η χειρουργική επέμβαση είναι επίσης μια επιλογή. Η μειωτική στήθους – μια από τις πιο συνηθισμένες αισθητικές επεμβάσεις για τους άνδρες – αφαιρεί τον αδενικό ιστό και διαμορφώνει το περίγραμμα για ένα πιο αρρενωπό σχήμα. Δεν θέλουν ή δεν χρειάζονται όλοι χειρουργική επέμβαση. Τα ενδύματα συμπίεσης ή τα ενδύματα διαμόρφωσης σώματος μπορούν να κολακεύσουν το στήθος και να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση.
Για τους άνδρες με επιβεβαιωμένη χαμηλή τεστοστερόνη, η ορμονοθεραπεία μπορεί μερικές φορές να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ισορροπίας και στη μείωση της ευαισθησίας του μαστού. Αλλά δεν πρόκειται για καθολική λύση. Σε άνδρες μάλιστα με φυσιολογικά επίπεδα τεστοστερόνης, η επιπλέον ορμονοθεραπεία μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα καθώς μετατρέπεται σε οιστρογόνα, τα οποία διεγείρουν την ανάπτυξη του ιστού του μαστού. Γι’ αυτό η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο υπό την επίβλεψη γιατρού, μετά από τις κατάλληλες εξετάσεις – και όχι ως μια αυτοσυνταγογραφούμενη λύση.
Πηγή CNN
www.ertnews.gr
