Έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ σε επτά στρατηγικούς άξονες δρομολογεί η κυβέρνηση για τη διαχείριση του νερού, με στόχο να αποτραπεί ο κίνδυνος λειψυδρίας στη χώρα. Οι ανακοινώσεις έγιναν από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της εκδήλωσης της ΕΥΔΑΠ για τα 100 χρόνια λειτουργίας της. Όπως τονίστηκε, το νερό αποτελεί και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, ενώ η Ελλάδα διατηρεί το ποιοτικότερο πόσιμο νερό στην Ευρώπη.
Ο κ. Παπασταύρου παρουσίασε το μεγάλο έργο «Εύρυτος», που αφορά τη μερική εκτροπή Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη προς τον Εύηνο. Το έργο αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό, θα θωρακίσει υδροδοτικά την Αττική για τα επόμενα 30 χρόνια.
Όπως σημείωσε, η κλιματική αλλαγή επιτείνει τη λειψυδρία και η χώρα βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα διαθεσιμότητας νερού. Τα μέτρα που προωθούνται κινούνται σε επτά άξονες στρατηγικής δράσης, εναρμονισμένους με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις, και καλύπτουν πάνω από το 50% του πληθυσμού, οργανώνοντας το νέο πλαίσιο διαχείρισης των υδάτων.
Το έργο «Εύρυτος» και οι παράλληλες δράσεις
Ο «Εύρυτος», όπως εξήγησε ο υπουργός, συμβολίζει την ανεμπόδιστη ροή (Εὖ + ῥέω) και αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2029, δηλαδή 100 χρόνια μετά το φράγμα του Μαραθώνα. Το έργο θα ενισχύσει τη μακροχρόνια ασφάλεια υδροδότησης της πρωτεύουσας.
Παράλληλα, η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί βραχυπρόθεσμες δράσεις για την άμεση ενίσχυση της υδροδότησης, αξιοποιώντας γεωτρήσεις σε Μαυροσουβάλα, Ούγγρους και Βοιωτικό Κηφισό. Η συνεισφορά τους εκτιμάται σε περίπου 150 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως.
Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ωριμάζουν δύο ακόμη έργα: Ο αγωγός ανύψωσης νερού για διασύνδεση με αφαλάτωση και η χερσαία αφαλάτωση δυναμικότητας 87,5 εκατ. κυβικών μέτρων ετησίως.
Θεσμικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμός
Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στη γεωγραφική επέκταση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στην άρδευση, καθώς και σε μεταρρυθμίσεις που θα ενοποιήσουν περίπου 750 παρόχους νερού σε ένα κατακερματισμένο σύστημα. Για την ενίσχυση των πυλώνων αυτών απαιτούνται θεσμικές παρεμβάσεις, όπως ο εκσυγχρονισμός των διατάξεων που διέπουν ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ – πολλές εκ των οποίων ισχύουν αμετάβλητες από το 1980 – και η εισαγωγή εργασιακής ευελιξίας ώστε να προσελκυσθούν νέα στελέχη και να υλοποιηθεί το επενδυτικό σχέδιο των 2,5 δισ. ευρώ.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, από την πλευρά του, προχωρά σε κωδικοποίηση και επικαιροποίηση της νομοθεσίας για την εξυγίανση των 110 ΔΕΥΑ που δεν εντάσσονται στην ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ.
Έργα στα νησιά και ιστορική αναδρομή
Σύμφωνα με τον ΥΠΕΝ, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη 151 έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 320 εκατ. ευρώ, σε περισσότερα από 40 νησιά. Από το έργο της Χρυσηίδας στην Κέρκυρα έως τις αφαλατώσεις στο Καστελόριζο και την Αμοργό, το Υπουργείο ενισχύει τις υποδομές ύδρευσης στα νησιά.
Ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Στεργίου, έκανε ιστορική αναδρομή, αναφέροντας τον ρόλο του Ελευθερίου Βενιζέλου στη δημιουργία του πρώτου δικτύου ύδρευσης της Αθήνας και του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην ολοκληρωμένη διαχείριση του νερού από την ΕΥΔΑΠ. Επισήμανε επίσης τη συμβολή των πρωθυπουργών Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και Κώστα Σημίτη, καθώς και του σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το «Plan B» και η τεχνολογία στην υπηρεσία του νερού
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, τόνισε ότι το έργο «Εύρυτος» θα κοστίσει περίπου 500 εκατ. ευρώ, με μηδενικό λειτουργικό κόστος. «Δε θα αφήσουμε την Αθήνα χωρίς νερό», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας το «Plan B» της εταιρείας, που περιλαμβάνει εκτεταμένα έργα αφαλάτωσης, μείωσης διαρροών και ανάκτησης νερού. Το πιο εμβληματικό έργο, όπως είπε, είναι η Ψυττάλεια 3, ενώ οι επενδύσεις έχουν ήδη εξαπλασιαστεί μέσα στο έτος.
Η εκδήλωση έκλεισε με μια ιδιαίτερη στιγμή: την εμφάνιση του «ίδιου» του Χένρι Ούλεν σε τρισδιάστατο βίντεο, χάρη στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, τιμώντας τον ιστορικό ιδρυτή του πρώτου δικτύου ύδρευσης της πρωτεύουσας.
