Μέσα σε λίγες ώρες, ένας αιώνας και πλέον ιστορίας κατέρρευσε κάτω από τις μπουλντόζες: η Ανατολική Πτέρυγα του Λευκού Οίκου ανήκει πλέον στο παρελθόν. Μέσα σε λίγες ημέρες, οι μπουλντόζες ολοκλήρωσαν την κατεδάφιση του ιστορικού τμήματος του προεδρικού συγκροτήματος, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για το πιο φιλόδοξο έργο ανακαίνισης στην ιστορία του κτιρίου: την ανέγερση μιας νέας, υπερπολυτελούς αίθουσας δεξιώσεων κόστους 300 εκατομμυρίων δολαρίων.
Η απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχει πυροδοτήσει κύμα αντιδράσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μόνο για λόγους αισθητικούς ή ιστορικούς, αλλά και για ζητήματα θεσμικής τάξης, διαφάνειας και πολιτικού συμβολισμού. Για πολλούς, η κατεδάφιση της Ανατολικής Πτέρυγας δεν είναι απλώς ένα αρχιτεκτονικό γεγονός, αλλά ένα μήνυμα για τον τρόπο με τον οποίο ο Τραμπ αντιλαμβάνεται την προεδρία και τη δημόσια περιουσία.
Η Ανατολική Πτέρυγα ήταν αρχικά γνωστή ως Ανατολική Βεράντα και χτίστηκε κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Θεόδωρου Ρούσβελτ το 1902. Ωστόσο, η πτέρυγα έλαβε τη σημερινή της μορφή το 1942, όταν ο Φράνκλιν Ρούζβελτ αποφάσισε να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις για να στεγάσει τον ολοένα αυξανόμενο προεδρικό μηχανισμό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ανακαίνιση εκείνη είχε και έναν άλλον σκοπό: την κατασκευή του Προεδρικού Κέντρου Έκτακτης Ανάγκης (Presidential Emergency Operations Center – PEOC), ένα υπόγειο καταφύγιο προορισμένο να προστατεύει τον πρόεδρο και τους συμβούλους του σε περίπτωση πολέμου ή τρομοκρατικής επίθεσης.
Στα μεταπολεμικά χρόνια, η Ανατολική Πτέρυγα εξελίχθηκε σε σύμβολο του ρόλου των Πρώτων Κυριών. Εκεί στεγαζόταν το γραφείο τους και το προσωπικό που ασχολούνταν με κοινωνικές πρωτοβουλίες, φιλανθρωπικά προγράμματα και την οργάνωση κρατικών δεξιώσεων. Η Μπέτι Φορντ, η Νάνσι Ρίγκαν, η Χίλαρι Κλίντον και η Μισέλ Ομπάμα άφησαν εκεί το αποτύπωμά τους, μετατρέποντας την πτέρυγα σε ζωντανό μουσείο της γυναικείας παρουσίας στον προεδρικό θεσμό.
Η απόφαση για κατεδάφιση
Τον Οκτώβριο του 2025, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι η Ανατολική Πτέρυγα θα κατεδαφιστεί για να δώσει τη θέση της σε μια τεράστια νέα αίθουσα δεξιώσεων, μεγέθους 27.400 τ.μ., δηλαδή σχεδόν διπλάσια από το μέγεθος του ίδιου του Λευκού Οίκου. Η αίθουσα, σύμφωνα με τα σχέδια, θα μπορεί να φιλοξενεί έως 999 καλεσμένους και θα χρησιμεύει για κρατικές εκδηλώσεις, επίσημα δείπνα και ιδιωτικές συγκεντρώσεις.
Ο Αμερικανός πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι το έργο θα χρηματοδοτηθεί αποκλειστικά από ιδιώτες δωρητές, μεταξύ των οποίων φέρονται να περιλαμβάνονται μεγάλες τεχνολογικές και αμυντικές εταιρείες, όπως η Apple, η Microsoft, η Lockheed Martin και η Palantir.
«Δεν θα κοστίσει τίποτα στους φορολογούμενους», τόνισε ο Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι η νέα αίθουσα θα αποτελέσει «δώρο στην αμερικανική ιστορία».
Όπως αναφέρει το Reuters, η κατεδάφιση προχώρησε χωρίς την τυπική έγκριση της Εθνικής Επιτροπής Σχεδιασμού Πρωτεύουσας (NCPC), της ομοσπονδιακής αρχής που επιβλέπει κάθε σημαντική οικοδομική παρέμβαση σε δημόσια κτίρια της Ουάσινγκτον. Αν και ο Λευκός Οίκος δεν υπόκειται αυστηρά στις ίδιες διαδικασίες όπως άλλα ομοσπονδιακά κτίρια, οι ειδικοί θεωρούν ότι η παράκαμψη της διαβούλευσης συνιστά θεσμική παραβίαση.
Ο Λευκός Οίκος δήλωσε πως θα υποβάλει σύντομα τα κατασκευαστικά σχέδια στην επιτροπή.
Η οργή των ιστορικών και των συντηρητών
Η ταχύτητα με την οποία προχώρησε η κατεδάφιση —μόλις λίγες ημέρες μετά την έναρξη των εργασιών— προκάλεσε σοκ στους ιστορικούς και τους πρώην υπαλλήλους του Λευκού Οίκου. Ορισμένοι μίλησαν για «προσβολή της αμερικανικής κληρονομιάς».
Ο ιστορικός Ντάγκλας Μπρίνκλεϊ τη χαρακτήρισε «σαν να καταστρέφεις έναν πίνακα του Ρέμπραντ». Ο πρώην λογογράφος του Τζορτζ Μπους, Ντέιβιντ Φραμ, έγραψε στο X (Twitter): «Υπάρχει κάτι βαθιά συμβολικό στο γεγονός ότι ο Τραμπ καταστρέφει το Λευκό Οίκο, πληρώνοντας για την κατεδάφιση με χρήματα από κολλητούς και άτομα με πρόσβαση σε κυβερνητικές πληροφορίες που επιδιώκουν κυβερνητικές χάρες… και οι Ρεπουμπλικανοί στο Κογκρέσο συναινούν καθώς ο Τραμπ αντιμετωπίζει τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία ως ιδιωτική ιδιοκτησία».
Το υπόγειο καταφύγιο και οι φήμες
Η κατεδάφιση της Ανατολικής Πτέρυγας έφερε ξανά στο προσκήνιο το μυστικό υπόγειο καταφύγιο, το Presidential Emergency Operations Center (PEOC). Το κέντρο αυτό έχει χρησιμοποιηθεί σε μείζονες κρίσεις, όπως κατά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και τις διαδηλώσεις του 2020.
Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι η κατεδάφιση αγγίζει τα όρια του υπόγειου συγκροτήματος, γεγονός που πυροδότησε φήμες πως το έργο του Τραμπ αποτελεί πρόσχημα για εκτεταμένες υπόγειες αναβαθμίσεις. Παρότι αυτές οι πληροφορίες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, οι ειδικοί συμφωνούν ότι κάθε μεγάλη ανακαίνιση στον Λευκό Οίκο περιλαμβάνει και αναβαθμίσεις ασφαλείας που σπάνια δημοσιοποιούνται, λόγω της φύσης τους.
Η νέα αίθουσα, σύμφωνα με τα επίσημα σχέδια, θα ολοκληρωθεί πριν από τη λήξη της θητείας του Τραμπ, τον Ιανουάριο του 2029. Όπως αναφέρει ο Guardian, οι μακέτες που δόθηκαν στη δημοσιότητα θυμίζουν έντονα την χρυσή αίθουσα του Mar-a-Lago, του ιδιωτικού κλαμπ του προέδρου στη Φλόριντα, με μπαρόκ αισθητική και πολυτελείς διακοσμητικές λεπτομέρειες.
ΠΗΓΗ: AP, Guardian, ΝΥΤ, Reuters
www.ertnews.gr
