Σε μια κίνηση που έρχεται να επιδεινώσει την ήδη εκρηκτική πολιτική αστάθεια στο Βέλγιο, ο υπουργός Προϋπολογισμού της Περιφέρειας των Βρυξελλών, Σβεν Γκατς, από το φιλελεύθερο κόμμα Open VLD, ανακοίνωσε σήμερα το μεσημέρι την παραίτησή του, μέσω email που απέστειλε στα υπόλοιπα μέλη της υπηρεσιακής κυβέρνησης. Ο Γκατς επικαλέστηκε λόγους υγείας ως κύριο αίτιο, σηματοδοτώντας το τέλος μιας πενταετούς θητείας που χαρακτηρίστηκε από σκληρές οικονομικές προκλήσεις και ατελείωτες διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, ο Γκατς δεν είναι απλώς ένας υπουργός που αποχωρεί. Είναι ένας από τους ελάχιστους πυλώνες σταθερότητας σε ένα σύστημα που δείχνει να καταρρέει υπό το βάρος της ακυβερνησίας.
Ανταπόκριση – Βρυξέλλες
Παραίτηση σε χρόνο ακυβερνησίας
Το Βέλγιο, η χώρα που κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στις καθυστερήσεις σχηματισμού κυβέρνησης (541 ημέρες το 2010-2011), φαίνεται να επαναλαμβάνει την κακή του φήμη και το 2025. Παρά τον σχηματισμό ομοσπονδιακής κυβέρνησης τον Φεβρουάριο, υπό τον πρωθυπουργό Μπερτ ντε Βέβερ της Νέας Φλαμανδικής Συμμαχίας (N-VA), η Περιφέρεια Βρυξελλών παραμένει χωρίς σταθερή κυβέρνηση εδώ και περισσότερο από 400 ημέρες, από τις περιφερειακές εκλογές του Ιουνίου 2024.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ έξι κομμάτων –συμπεριλαμβανομένων των Σοσιαλιστών (PS), των Φιλελευθέρων (MR και Open VLD), των Πρασίνων και των Χριστιανοδημοκρατών– έχουν παγώσει ξανά και ξανά, με τις συζητήσεις να επανεκκινούν τον Αύγουστο μόνο για να καταλήξουν σε αδιέξοδο τον Οκτώβριο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η παραίτηση του Γκατς δεν είναι μεμονωμένο γεγονός, αλλά σύμπτωμα μιας βαθύτερης κρίσης. Ως υπηρεσιακή κυβέρνηση, η τρέχουσα διοίκηση λειτουργεί με «προσωρινούς δωδεκατημόριους» προϋπολογισμούς –δηλαδή, μηνιαίες δόσεις από τον προηγούμενο προϋπολογισμό– χωρίς τη δυνατότητα να λαμβάνει δομικές αποφάσεις. Αυτό έχει οδηγήσει σε χάος. Από την καθυστέρηση σε έργα υποδομών, όπως η συντήρηση του μετρό και ο τομέας της Υγείας, μέχρι την αδυναμία να αντιμετωπιστεί το ρεκόρ χρέους των 15 δισ. ευρώ της περιφέρειας, που προβλέπεται να φτάσει τα 16 δισ. μέχρι το τέλος του έτους.
Η Standard & Poor’s διατήρησε πρόσφατα την πιστοληπτική αξιολόγηση της Βρυξελλών, αλλά με την επισήμανση ότι «το φως της προειδοποίησης παραμένει αναμμένο», όπως δήλωσε ο ίδιος ο Γκατς πριν από λίγες εβδομάδες.
Οι συνέπειες για τις Βρυξέλλες και το Βέλγιο
Οι Βρυξέλλες, ως πρώτευσα – “καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ”, δεν μπορεί να αντέξει άλλο αυτή την παράλυση. Ήδη, η γενική απεργία της 14ης Οκτωβρίου –η μεγαλύτερη εδώ και χρόνια– παρέλυσε τις συγκοινωνίες, τα νοσοκομεία και τις φυλακές, με χιλιάδες εργαζομένους να διαμαρτύρονται για τις προτεινόμενες περικοπές δαπανών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Ντε Βέβερ. Τα συνδικάτα κατηγορούν την κυβέρνηση ότι στρέφεται κατά των ευάλωτων, κόβοντας επιδόματα ανεργίας και αυξάνοντας την ηλικία συνταξιοδότησης στα 67, ενώ το κόστος ζωής εκτοξεύεται.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αποχώρηση του Γκατς – και μάλιστα με τρόπο μάλλον απαξιωτικό προς την κυβέρνηση που μετέιχε, δεν είναι μόνο το τέλος μιας εποχής, αλλά και μια υπενθύμιση της ευθραυστότητας του βελγικού συστήματος. Με διαφορές μεταξύ Φλαμανδών και Γαλλόφωνων να βαθαίνουν, και την οικονομία να πιέζεται από ελλείμματα άνω του 5% του ΑΕΠ, το Βέλγιο χρειάζεται επειγόντως σταθερότητα. Σήμερα, οι δρόμοι της Βρυξελλών είναι ήσυχοι μετά την απεργία, αλλά η σιωπή κρύβει καταιγίδα. Το Βέλγιο συνεχίζει να… «βελγίζει», λένε οι Ευρωπαίοι γείτονές του και η ανησυχία ζώνει και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που βλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης αργά αλλά σταθερά να ξηλώνεται με “μαύρα πρόβατα” πλέον χώρες που πριν από λίγα χρόνια προκάλεσαν επιθετική ύφεση ως ρεμέδιο σε μικρές οικονομίες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
www.ertnews.gr
