Καθώς μπαίνουμε στα μέσα του Οκτωβρίου 2025, οι λάτρεις του ουρανού και οι αστρονόμοι ερασιτέχνες προετοιμάζονται για ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα της χρονιάς: τον μετεωριτικό καταρράκτη των Ωριονιδών. Η κορύφωση του φαινομένου το βράδυ της 20ης προς 21η Οκτωβρίου αναμένεται να χαρίσει μια από τις πιο θεαματικές νύχτες του φθινοπώρου, με δεκάδες «πεφταστέρια» να φωτίζουν τον ουρανό χωρίς το ανεπιθύμητο φως του φεγγαριού να εμποδίζει την όραση.
Η δραστηριότητα των Ωριονιδών ξεκινά από τις αρχές Οκτωβρίου και διαρκεί μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου (2 Οκτωβρίου – 7 Νοεμβρίου). Ουσιαστικά, πρόκειται για τα υπολείμματα της ουράς του κομήτη του Χάλεϊ, ο οποίος ολοκληρώνει την περιφορά του γύρω από τον Ήλιο κάθε 76 χρόνια. Καθώς η Γη διασχίζει αυτό το πολυδαίδαλο κομήτικο νέφος σωματιδίων, τα σωματίδια εισέρχονται στην ατμόσφαιρα με ασύλληπτη ταχύτητα περίπου 66 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο και καίγονται, δημιουργώντας το γνωστό σε όλους θέαμα των «πεφταστεριών».
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που σε ορισμένες εξαιρετικές χρονιές φτάνει να ξεπερνά ακόμη και τον πολύ γνωστό μετεωριτικό καταρράκτη των Περσείδων του Αυγούστου. Φέτος, η κορύφωση αναμένεται να φέρει έως και 20 μετεωρίτες την ώρα, ενώ υπάρχουν χρόνια που η ροή μπορεί να φτάσει και τους 50-75 μετεωρίτες την ώρα, προσφέροντας ένα θέαμα εξίσου επιβλητικό με αυτό των Περσείδων.
Το μεγάλο πλεονέκτημα για το 2025 είναι η παντελής απουσία φωτεινής Σελήνης εκείνη τη νύχτα. Καθώς ο ουρανός θα είναι φεγγαρόφωτος κατά τη διάρκεια των τελευταίων αυγουστιάτικων δεκαήμερων, η ίδια η πανσέληνος είχε «χαλάσει» εν μέρει το θέαμα των Περσείδων, καλύπτοντας τις πιο αχνές βολίδες και δίνοντας λιγότερη ένταση στο φαινόμενο. Φέτος ωστόσο, η σκοτεινή, χωρίς φεγγάρι, νύχτα θα επιτρέψει την άνετη παρατήρηση όλων των μετεωριτών, ακόμα και των πιο αμυδρών.
Για όσους θέλουν να απολαύσουν τον ουρανό στο έπακρο, η καλύτερη στιγμή για παρατήρηση είναι τις πρωινές ώρες της 21ης Οκτωβρίου, λίγο πριν ξημερώσει, όταν ο αστερισμός του Ωρίωνα θα βρίσκεται ψηλά στον ουρανό. Ο αστερισμός αυτός, με το διάσημο «Ζώνη του Ωρίωνα» – τρεις φωτεινούς αστερισμούς σε σειρά – θα είναι το σημείο προέλευσης των όσων «πεφταστεριών» θα εντοπίσουμε στον νυχτερινό ουρανό. Για να εντοπίσετε τη «ραδιενέργεια» των Ωριονιδών, κοιτάξτε κοντά στον λαμπρό κόκκινο αστέρα Μπετελγκέζ, που φέτος θα είναι καθαρά ορατός αριστερά πάνω από τη ζώνη.
Το πλάτος του ουρανού για παρατήρηση καλό είναι να υπολογιστεί περίπου 40 μοίρες πάνω από τον Μπετελγκέζ — αυτή η γωνία ισοδυναμεί με το πλάτος της σφιγμένης γροθιάς σας όταν τη δείχνετε επάνω, με το χέρι τεντωμένο στο ύψος των ματιών σας. Εδώ αναμένεται η μεγαλύτερη δραστηριότητα, όπου τα μετέωρα θα κινούνται με μεγάλη ταχύτητα και θα αφήνουν πίσω τους φωτεινά ίχνη που μπορούν να διαρκέσουν αρκετά δευτερόλεπτα.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό των Ωριονιδών είναι η ιδιαίτερη ταχύτητά τους, που θεωρείται μια από τις υψηλότερες μεταξύ των διάττοντων. Αυτός ο γρήγορος ρυθμός κινήσεων δημιουργεί συχνά εντυπωσιακές φωτιές, που θα εντυπωσιάσουν ακόμη και τους πιο απαιτητικούς παρατηρητές. Μην παραλείψετε να κρατήσετε στην παρατήρησή σας και τις πιο λαμπρές φωτιές, τα λεγόμενα «fireballs», που είναι εξαιρετικά φωτεινά πεφταστέρια που συχνά ξεπερνούν τη φωτεινότητα ακόμη και των πιο λαμπρών πλανητών στον ουρανό.
Για όσους θέλουν να αποτυπώσουν τη μαγεία των Ωριονιδών σε φωτογραφίες, το 2025 φαίνεται να είναι μια από τις καλύτερες χρονιές. Το σκοτεινό φεγγάρι ενισχύει τη λήψη αχνών βολίδων, ενώ ειδικά φωτογραφικά μηχανήματα προτείνονται για αστροφωτογραφία, καθώς προσφέρουν εξαιρετική ευκρίνεια και απόδοση σε συνθήκες νυχτερινού φωτός. Ειδικά οι φωτογράφοι αστρονομίας μπορούν να αξιοποιήσουν φακούς με ευρύ οπτικό πεδίο για να καταγράψουν ολόκληρες λωρίδες της τροχιάς των μετεώρων.
Για τους ερασιτέχνες αλλά και πιο προχωρημένους παρατηρητές, το μυστικό για μια απολαυστική βραδιά είναι να βγείτε μακριά από τα φώτα της πόλης, να ντυθείτε ζεστά και να δώσετε στα μάτια σας περίπου 30 λεπτά για να προσαρμοστούν στο σκοτάδι. Η φυσική προσαρμογή του ματιού βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητά σας να αντιλαμβάνεστε και τις πιο αμυδρές βολίδες στον ουρανό.
Τέλος, όσοι έχουν την τύχη να απαθανατίσουν τέτοιες μοναδικές στιγμές, καλό θα ήταν να μοιραστούν τις φωτογραφίες τους με το ευρύτερο κοινό, καθώς συχνά τέτοια στιγμιότυπα δημοσιεύονται και ενισχύουν το ενδιαφέρον και την αγάπη για τον ουράνιο θόλο και τη διαστημική παρατήρηση.
Οι Ωριονίδες του 2025 λοιπόν μας προσκαλούν σε ένα εξαίσιο ταξίδι παρατήρησης μετέωρων, εκεί όπου το μεγάλο θέαμα της φύσης συναντά τη μαγεία της φθινοπωρινής νύχτας. Μη χάσετε την ευκαιρία να απολαύσετε αυτήν την κοσμική πανδαισία, με εκρήξεις φωτός και άστρων που θα γεμίσουν τον ουρανό πάνω από τα κεφάλια μας.
