Η Ευρώπη αποφάσισε να βάλει τέλος στη χρήση των ονομασιών «μπριζόλα», «φιλέτο», «λουκάνικο» ή «μπέργκερ» για προϊόντα που δεν περιέχουν κρέας, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στον κλάδο των φυτικών και βίγκαν τροφίμων. Με 532 ψήφους υπέρ, 78 κατά και 25 αποχές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη νέα ρύθμιση, η οποία στοχεύει – όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση – στην «ενίσχυση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων» και στην αποσαφήνιση των ετικετών για τους καταναλωτές.
Πρακτικά, η απόφαση προβλέπει ότι οι ονομασίες που μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνταν για να περιγράψουν προϊόντα ζωικής προέλευσης θα επιτρέπονται πλέον αποκλειστικά για τρόφιμα που όντως περιέχουν κρέας. Στα έγγραφα της Ευρωβουλής, ο όρος «κρέας» ορίζεται πλέον ως «βρώσιμα μέρη ζώων», αποκλείοντας ρητά τόσο τα φυτικά προϊόντα όσο και εκείνα που προέρχονται από κυτταρική καλλιέργεια. Μετά την ψήφιση, ξεκινά στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένας νέος γύρος διαβουλεύσεων μεταξύ των κρατών-μελών για την τελική διαμόρφωση της νομοθεσίας.
Παράλληλα, εγκρίθηκαν και άλλες ρυθμίσεις που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας της αγροδιατροφικής αγοράς. Από εδώ και στο εξής καθίστανται υποχρεωτικά τα έγγραφα συμβόλαια για την προμήθεια αγροτικών προϊόντων, ενώ μειώνεται στα 4.000 ευρώ το όριο αξίας κάτω από το οποίο τα κράτη-μέλη μπορούν να επιλέγουν αν απαιτείται γραπτή σύμβαση ή όχι. Στόχος, σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, είναι να ενισχυθεί η διαφάνεια και η δίκαιη μεταχείριση των γεωργών.
Η νέα ρύθμιση δεν είναι η πρώτη ανάλογη απαγόρευση στο ευρωπαϊκό τραπέζι. Ήδη από το 2020, η Ε.Ε. είχε αποφασίσει ότι μόνο προϊόντα ζωικής προέλευσης μπορούν να χρησιμοποιούν την ονομασία «γάλα» ή «τυρί», αποκλείοντας έτσι ετικέτες όπως «γάλα σόγιας» ή «τυρί από τόφου». Ωστόσο, τότε είχε απορριφθεί η πρόταση να θεσπιστεί αντίστοιχη απαγόρευση για τα προϊόντα «χορτοφαγικής μπριζόλας» ή «φυτικού μπέργκερ», κάτι που τώρα αλλάζει ριζικά.
Οι αντιδράσεις από τον τομέα των φυτικών τροφών δεν άργησαν να έρθουν. Πολλές εταιρείες υποστηρίζουν ότι η χρήση όρων όπως «φυτικό μπέργκερ» δεν εξαπατά τον καταναλωτή, καθώς ο όρος «φυτικό» καθιστά σαφή τη φύση του προϊόντος. Αντίθετα, θεωρούν ότι η αλλαγή θα δημιουργήσει σύγχυση και θα επιβαρύνει έναν αναπτυσσόμενο κλάδο που συμβάλλει στην αειφόρο διατροφή της Ευρώπης.
Από την άλλη πλευρά, ο κτηνοτροφικός τομέας χαιρετίζει την απόφαση. Η Εθνική Ένωση Βιομηχανιών Κρέατος της Ισπανίας (Anice) μιλά για «ιστορική δικαίωση» μετά από χρόνια προσπάθειας προκειμένου να προστατευθούν οι παραδοσιακές ονομασίες και η διατροφική κουλτούρα της ευρωπαϊκής υπαίθρου. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της, η πρωτοβουλία ενισχύει την «εμπορική διαφάνεια» και προστατεύει τους καταναλωτές από «σκόπιμη σύγχυση» εκ μέρους των εταιρειών που μιμούνται την υφή και τη γεύση του κρέατος χωρίς να το περιέχουν.
Οι ευρωβουλευτές, με αυτή την απόφαση, επιχειρούν να αποσαφηνίσουν το τοπίο γύρω από την ονομασία των τροφίμων και να θωρακίσουν τη διατροφική ταυτότητα της Ευρώπης. Παρ’ όλα αυτά, μένει να φανεί αν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα επικυρώσουν την απαγόρευση και αν τελικά οι «φυτικές μπριζόλες» θα αναγκαστούν να μετονομαστούν, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης ανάμεσα στη βιομηχανία του κρέατος και τη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά των βίγκαν προϊόντων.
