Τριάντα χρόνια μετά την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη που περιφέρεται γύρω από έναν ήλιο παρόμοιο με τον δικό μας, η αστρονομική έρευνα βρίσκεται ξανά σε ιστορικό σταυροδρόμι. Με περισσότερους από 6.000 γνωστούς εξωπλανήτες να έχουν επιβεβαιωθεί, η επόμενη τριακονταετία υπόσχεται εκρηκτική ανάπτυξη χάρη στη νέα γενιά αποστολών που ετοιμάζονται να αποκαλύψουν χιλιάδες ακόμη κόσμους – και, ίσως, έναν πραγματικά όμοιο με τη Γη.
Η αστρονόμος Aurora Kesseli του Caltech, υπεύθυνη για το αρχείο εξωπλανητών της NASA, τονίζει ότι παρά τον εντυπωσιακό αριθμό, κανένας πλανήτης μέχρι σήμερα δεν έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με τον πλανήτη μας. «Έχουμε βρει 6.000 κόσμους, αλλά όχι μια Γη. Αυτή η αναζήτηση συνεχίζεται πιο εντατικά από ποτέ», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Το 2026 προγραμματίζεται η εκτόξευση του ευρωπαϊκού δορυφόρου PLATO, που θα αναζητήσει γήινους, βραχώδεις πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη των άστρων τους. Την επόμενη χρονιά θα ακολουθήσει το διαστημικό τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman της NASA, το οποίο θα χρησιμοποιεί τη μέθοδο της βαρυτικής μικροεστίασης για να ανιχνεύει πλανήτες που δεν μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα.
Το 2028 αναμένεται να ενταχθεί στην προσπάθεια και η κινεζική αποστολή Earth 2.0, με κοινό στόχο τη Lagrange 2, όπου ήδη εργάζονται τα τηλεσκόπια PLATO και James Webb. Ταυτόχρονα, η αποστολή της ESA Gaia ετοιμάζεται να δημοσιεύσει χιλιάδες νέους υποψήφιους εξωπλανήτες, αυξάνοντας την καταγεγραμμένη βάση δεδομένων σε πρωτοφανή επίπεδα.
Ενώ το πρώτο «κύμα» της επιστήμης των εξωπλανητών επικεντρώθηκε αποκλειστικά στην αναζήτηση νέων κόσμων, η επόμενη φάση στρέφει το ενδιαφέρον στη χαρτογράφηση και κατανόηση των ατμοσφαιρών τους. Το τηλεσκόπιο JWST ήδη εφαρμόζει τη μέθοδο της φασματοσκοπίας διελεύσεων, ψάχνοντας για χημικά ίχνη ζωής σε πλανήτες που περνούν μπροστά από το άστρο τους. Παρά τις δυσκολίες, τα δεδομένα του Web είναι η πρώτη γεύση από όσα θα ακολουθήσουν.
Το 2029 αναμένεται η εκτόξευση του ευρωπαϊκού τηλεσκοπίου ARIEL, που θα εστιάσει σε στατιστική μελέτη των ατμοσφαιρών χιλιάδων εξωπλανητών – από «θερμούς Δίες» μέχρι «υπερ-Γαίες» – προσφέροντας μια πανοραμική εικόνα του κλίματος στους μακρινούς κόσμους.
Ο τελικός στόχος: μια νέα Γη
Για να δούμε απευθείας ένα πλανήτη-δίδυμο της Γης γύρω από άστρο σαν τον Ήλιο, οι επιστήμονες ποντάρουν στο επόμενο μεγάλο στοίχημα της NASA: το Habitable Worlds Observatory (HabEx), που προγραμματίζεται για τη δεκαετία του 2040. Εξοπλισμένο με καθρέφτη οκτώ μέτρων και «αστεροσκιάδιο» για να αποκόπτει το φως των άστρων, το HabEx θα μπορέσει να παρατηρήσει απευθείας πλανήτες και να αναλύσει το φως τους για ενδείξεις ωκεανών, βλάστησης ή ακόμη και τεχνολογικών δραστηριοτήτων.
Έπειτα από τρεις δεκαετίες εντυπωσιακών ανακαλύψεων, η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά στο πιο φιλόδοξο ταξίδι της: να βρει έναν πραγματικά κατοικήσιμο κόσμο – μια δεύτερη Γη – που θα αλλάξει για πάντα τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη θέση μας στο σύμπαν.
