«Πίσω από κάθε μεταμόσχευση υπάρχει κάποιος που έδωσε ζωή μέσα από το δικό του τέλος. Υπάρχει ένας άνθρωπος – ένας ήρωας – που πήρε μια απόφαση εν ζωή: να δωρίσει τα όργανά του μετά θάνατον και να προσφέρει ελπίδα σε ασθενείς συνανθρώπους μας». Σε αυτή την πρόταση συμπυκνώνεται η ουσία της δωρεάς οργάνων αλλά και το μήνυμα της νέας ψηφιακής καμπάνιας που ξεκίνησε ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Υγείας. Στόχος να αυξηθεί η δεξαμενή εθελοντών δοτών στη χώρα, σε μια χρονική συγκυρία που ευνοεί το «στοίχημα» ζωής.
Ηδη το σχετικό email είχε σταλεί έως χθες το πρωί σε τουλάχιστον 1,5 εκατ. πολίτες, ενώ τις επόμενες ημέρες θα φτάσει σε όλους όσοι έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγή. Το πιο καθοριστικό όμως βήμα είναι ότι το νέο αυτό ψηφιακό εργαλείο δεν περιορίζεται μόνο στην ενημέρωση, αλλά επιτρέπει άμεση εγγραφή στο σχετικό μητρώο του ΕΟΜ με ελάχιστα «κλικ».
Το μητρώο
Σήμερα το μητρώο αριθμεί περί τους 350.000 εθελοντές, οι οποίοι είχαν λάβει στο παρελθόν την κλασική χάρτινη κάρτα που πιστοποιούσε την απόφασή τους. Εφεξής, εντούτοις, οι σχετικές κάρτες θα είναι ψηφιακές. Αρχικά, όπως προβλέπει το ίδιο σχέδιο, θα αποσταλούν μέσω (επίσης) email (σε μορφή pdf) ενώ σε δεύτερο χρόνο αυτές θα ενσωματωθούν στο ψηφιακό πορτοφόλι των πολιτών.
Για την ιστορία, το έλλειμμα μοσχευμάτων στη χώρα μας έχει απασχολήσει διαχρονικά την πολιτεία. Παρά τις εκστρατείες ενημέρωσης και τις νομοθετικές πρωτοβουλίες η Ελλάδα συνέχιζε να παραμένει ουραγός στην ΕΕ και στον ανεπτυγμένο κόσμο όσον αφορά τις μεταμοσχεύσεις, με πολύ χαμηλή αναλογία δοτών ανά 1 εκατ. πληθυσμού. Οπως, για παράδειγμα, ο φιλόδοξος νόμος του 2011 που όριζε ότι έως το 2013 όλοι οι Ελληνες θα θεωρούνταν εθελοντές δωρητές εκτός αν είχαν δηλώσει ρητά την αντίθεσή τους («εικαζόμενη συναίνεση»). Εντούτοις οι έντονες αντιδράσεις, κυρίως από την Εκκλησία, ήταν η αιτία που έμεινε στα χαρτιά.
Η εικόνα αλλάζει
Την τελευταία τετραετία, όμως, η εικόνα αλλάζει καθώς καταγράφεται μια αύξηση άνευ προηγούμενου που αποδίδεται αφενός στις πολύπλευρες οργανωμένες προσπάθειες βελτίωσης της κατάστασης και αφετέρου στην ολοένα και πιο ψύχραιμη προσέγγιση της κοινωνίας σε ό,τι αφορά τη δωρεά οργάνων (δύο παράγοντες που στην πράξη ενισχύονται αμοιβαία). Ενδεικτικά αναφέρεται ο νευραλγικός ρόλος των Συντονιστών Μεταμοσχεύσεων σε κομβικά νοσοκομεία ανά τη χώρα, σε συνδυασμό με την ευαισθητοποίηση και την εγρήγορση που επιδεικνύουν οι γιατροί που στελεχώνουν τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), ακόμα και σε νοσοκομεία χωρίς Συντονιστές, επιδρώντας αποφασιστικά στην αλλαγή κουλτούρας.
Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο πως το μήνυμα της Ευρωπαϊκής Ημέρας Δωρεάς Οργάνων Ιστών και Κυττάρων «Δωρεά Οργάνων. Περισσότερη Ζωή» (που θα εορταστεί φέτος πανευρωπαϊκά, με επίκεντρο την Ελλάδα, το Σάββατο 11 Οκτωβρίου), πραγματώνεται στη χώρα μας εν μέσω μίας ιδιαίτερα ελπιδοφόρας συγκυρίας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΜ, την περασμένη Δευτέρα ολοκληρώθηκε η λήψη οργάνων από τον 111ο δότη οργάνων, αγγίζοντας το αντίστοιχο περσινό ρεκόρ που είχε σημειωθεί στο τέλος του 2024. «Οι 111 δότες του 2025 χάρισαν ζωή ήδη σε 240 ασθενείς, σε σχέση με τους 238 που μεταμοσχεύτηκαν από αποβιώσαντες δότες οργάνων το 2024» υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση, με την επίδοση αυτή να προλογίζει την ελπίδα ότι η καμπάνια αυτή θα κεφαλοποιήσει τη θετική δυναμική που καταγράφεται.
