Η Αυστραλία αναγνώρισε επίσημα την Παλαιστίνη ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, ολοκληρώνοντας μια σημαντική στροφή στην εξωτερική πολιτική της σε σχέση με τον πόλεμο Ισραήλ–Χαμάς.
Η απόφαση του πρωθυπουργού Άντονι Αλμπανίζε, που τέθηκε σε ισχύ από την Κυριακή, συντονίστηκε με τις αντίστοιχες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, Κιρ Στάρμερ, και του Καναδά, Μαρκ Κάρνεϊ. Το σχέδιο στοχεύει να δώσει νέα ώθηση στη λύση των δύο κρατών στη Μέση Ανατολή, περιλαμβάνοντας εκεχειρία στη Γάζα και απελευθέρωση των ομήρων από τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η ανακοίνωση έγινε ενώ ο Αλμπανίζε βρισκόταν στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και μια μεγάλη διάσκεψη για τη λύση δύο κρατών. Ο ίδιος τόνισε ότι η Αυστραλία αναγνωρίζει «τις νόμιμες και διαχρονικές προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού για ένα δικό του κράτος». Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις, θα ακολουθήσει η δημιουργία πρεσβείας και πλήρεις διπλωματικές σχέσεις μόλις η Παλαιστινιακή Αρχή εκπληρώσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητά η διεθνής κοινότητα, μεταξύ των οποίων αναγνώριση του δικαιώματος ύπαρξης του Ισραήλ, διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών και αλλαγές στη διακυβέρνηση και την εκπαίδευση.
Οι τρεις κυβερνήσεις ξεκαθάρισαν ότι η Χαμάς δεν πρέπει να έχει κανέναν ρόλο σε ένα νέο παλαιστινιακό κράτος. Παράλληλα, η αναγνώριση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και ανησυχίες για «τιμωρητικά μέτρα» από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Η ανακοίνωση του Αλμπανίζε έγινε μετά την άφιξή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και μια μεγάλη διάσκεψη για τη λύση δύο κρατών. Ο ίδιος δήλωσε ότι η Αυστραλία αναγνωρίζει «τις νόμιμες και διαχρονικές προσδοκίες του παλαιστινιακού λαού για ένα δικό του κράτος».
Η δημιουργία πρεσβείας και οι πλήρεις διπλωματικές σχέσεις θα προχωρήσουν όταν η Παλαιστινιακή Αρχή υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτεί η διεθνής κοινότητα. Αυτές περιλαμβάνουν αναγνώριση του δικαιώματος ύπαρξης του Ισραήλ, διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών και σημαντικές αλλαγές στη χρηματοδότηση, τη διακυβέρνηση και την εκπαίδευση. Οι κυβερνήσεις που αναγνώρισαν την Παλαιστίνη τόνισαν ότι η Χαμάς δεν πρέπει να έχει κανέναν ρόλο σε ένα νέο παλαιστινιακό κράτος.
Ο Αλμπανίζε και η υπουργός Εξωτερικών Πένι Γουόνγκ υπογράμμισαν ότι η ηγεσία του Τραμπ είναι κρίσιμη για την εξασφάλιση ενός «αξιόπιστου ειρηνευτικού σχεδίου». Ανέφεραν επίσης ότι ο Λευκός Οίκος και ο Αραβικός Σύνδεσμος μπορούν να ηγηθούν στην ανοικοδόμηση της Γάζας και στη διασφάλιση της ασφάλειας του Ισραήλ. «Η Αυστραλία θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τους διεθνείς εταίρους μας για να οικοδομήσει πάνω στη σημερινή αναγνώριση και να φέρει τη Μέση Ανατολή πιο κοντά στη διαρκή ειρήνη και ασφάλεια, που είναι η ελπίδα και το δικαίωμα όλης της ανθρωπότητας», τόνισαν σε κοινή δήλωση.
Ο Τραμπ, που αντιτίθεται στην αναγνώριση και έχει ήδη απειλήσει τον Καναδά με αντίποινα, θα βρεθεί στο επίκεντρο της Νέας Υόρκης αυτή την εβδομάδα. Ο Αλμπανίζε προσπαθεί να εξασφαλίσει την πρώτη του συνάντηση μαζί του, παρότι 25 στενοί σύμμαχοι του Αμερικανού προέδρου προειδοποίησαν ότι η αναγνώριση θα μπορούσε να προκαλέσει «τιμωρητικά μέτρα» από τις ΗΠΑ. Η ομάδα αυτή, που περιλαμβάνει τους γερουσιαστές Τεντ Κρουζ (Τέξας) και Ελίζ Στεφάνικ (Νέα Υόρκη), απέστειλε επιστολή στους ηγέτες Αυστραλίας, Βρετανίας, Καναδά και Γαλλίας ζητώντας να αναθεωρήσουν την απόφασή τους.
Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ισραήλ βρίσκεται ολοένα και πιο απομονωμένη στη διεθνή σκηνή, ιδίως μετά τη στρατιωτική επίθεση στη Γάζα και τη συνεχιζόμενη επέκταση των εποικισμών στη Δυτική Όχθη, που έχει εξοργίσει πολλούς διεθνείς ηγέτες. Την περασμένη εβδομάδα, ανεξάρτητη διεθνής ερευνητική επιτροπή του ΟΗΕ κατέληξε ότι στη Γάζα διαπράττεται γενοκτονία. Η έκθεση κατηγόρησε τον Νετανιάχου και άλλους ανώτερους Ισραηλινούς αξιωματούχους για υποκίνηση σε γενοκτονία. Το ισραηλινό ΥΠΕΞ απέρριψε κατηγορηματικά τα συμπεράσματα και ζήτησε την κατάργηση της επιτροπής.
Ακόμα δεν έχει οριστεί χρονοδιάγραμμα για την εκδίκαση από το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης σχετικά με τη συμμόρφωση του Ισραήλ με τη Σύμβαση για τη Γενοκτονία, με παρατηρητές να εκτιμούν ότι είναι απίθανο να πραγματοποιηθεί πριν το 2027.
Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε τον Αλμπανίζε «αδύναμο» ηγέτη, υποστηρίζοντας ότι «στιγματίστηκε για πάντα» από αυτή την απόφαση. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός υποστήριξε ότι η αναγνώριση είναι λανθασμένη, καθώς η Χαμάς «χρησιμοποίησε την εξουσία της για δολοφονίες, λεηλασίες και αποτρόπαια εγκλήματα» και δεν πρέπει να επιβραβευθεί. Μάλιστα, παρομοίασε την απόφαση με την κατευναστική πολιτική απέναντι στον Χίτλερ το 1938 στην Τσεχοσλοβακία.
Ο Αλμπανίζε υπήρξε εδώ και δεκαετίες υποστηρικτής της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης, με το Εργατικό Κόμμα της Αυστραλίας να έχει θέσει την αναγνώριση ως προτεραιότητα. Ο Λευκός Οίκος εμπόδισε αυτή την εβδομάδα ανώτερους Παλαιστίνιους εκπροσώπους να ταξιδέψουν στον ΟΗΕ για συνομιλίες, αρνούμενος να τους χορηγήσει βίζες.
Η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Σούσαν Λέι, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προχώρησε στην αναγνώριση χωρίς να έχουν προηγηθεί οι αναγκαίες προϋποθέσεις. «Η Χαμάς εξακολουθεί να κρατά Ισραηλινούς ομήρους από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, παραμένει στην εξουσία στη Γάζα και συνεχίζει να επιτίθεται στο Ισραήλ. Ο παλαιστινιακός λαός δεν μπορεί να ελπίζει σε δημοκρατική αυτοδιοίκηση όσο η Χαμάς παραμένει στην εξουσία», δήλωσε.
