Χλιαρό είναι το ενδιαφέρον για την εξαγορά καταπατημένων ακινήτων του δημοσίου, με τους ιδιώτες να γυρίζουν την πλάτη στη ρύθμιση η οποία τους δίνει την ευκαιρία να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους με εκπτώσεις έως και 80% στο τίμημα και εξόφλησή του σε 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις.

Από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2024 που άνοιξε η πλατφόρμα μέχρι και χθες οι αιτήσεις εξαγοράς καταπατημένων δημόσιων ακινήτων μόλις που ξεπέρασαν τις 5.260, όταν οι εκτάσεις που θεωρούνται καταπατημένες εκτιμώνται σε περίπου 90.000. Δηλαδή ούτε 1 στους 10 ιδιώτες με καταπατημένα ακίνητα δεν υπέβαλε αίτηση για την εξαγορά τους.

Παράταση

Η χαμηλή συμμετοχή ανάγκασε το υπουργείο Οικονομικών να ανακοινώσει παράταση κατά ένα χρόνο της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2026 μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας gov.gr. Η αρχική προθεσμία έληγε στις 30 Σεπτεμβρίου και 31 Οκτωβρίου 2025, ανάλογα με την τοποθεσία των εκτάσεων, ωστόσο η εξέλιξη επιβάλει μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο.

Στελέχη του υπουργείου εκτιμούν ότι η παράταση θα συμβάλει στην τόνωση του ενδιαφέροντος υπογραμμίζοντας ότι η ρύθμιση δεν περιορίζεται μόνο στη διευθέτηση χρόνιων εκκρεμοτήτων, αλλά ανοίγει τον δρόμο για καλύτερη αξιοποίηση της δημόσιας γης.

H διαδικασία

Μετά την παράταση έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2026, οι ενδιαφερόμενοι έχουν νέα ευκαιρία να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητας σε καταπατημένες εκτάσεις.

Οι ενδιαφερόμενοι εισέρχονται στην πλατφόρμα (https://aeda.apps.gov.gr ) με κωδικούς Taxis και με την υποβολή της αίτησης πληρώνουν παράβολο ύψους 300 ευρώ που συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί. Επίσης μαζί με την αίτηση θα πρέπει να υποβάλλουν μια σειρά δικαιολογητικά όπως τοπογραφικό διάγραμμα του προς εξαγορά δημοσίου ακινήτου με συνημμένη δήλωση μηχανικού, φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου ή γηπέδου, βεβαίωση όρων δόμησης της αρμόδιας υπηρεσίας δόμησης, οικοδομική άδεια, εφόσον υπάρχει, τίτλους από τους οποίους προκύπτει η κατοχή και συνοδευτικό σημείωμα, στο οποίο αποτυπώνεται η κατοχή, υπεύθυνη δήλωση για την έκταση των προς εξαγορά δημοσίων ακινήτων, έγγραφο για τη χρήση του δημοσίου ακινήτου και αντίγραφο του εντύπου Ε1 και Ε9.

Προϋποθέσεις

Βασική προϋπόθεση για το δικαίωμα εξαγοράς είναι η αδιάλειπτη κατοχή του ακινήτου επί 30 τουλάχιστον χρόνια με τίτλο, 40 τουλάχιστον χρόνια χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα και να δηλώνεται το ακίνητο στο έντυπο «Ε9» για τα τελευταία 5 χρόνια που προηγούνται της αίτησης. Σημειώνεται ότι με το νέο πλαίσιο καταργήθηκε η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς ενώ δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα

Εφόσον η αίτηση εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα και περιλαμβάνει την περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.

Το τίμημα για την εξαγορά ορίζεται στο 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή του γηπέδου.

Επί του τιμήματος προβλέπονται εκπτώσεις:

• 50% αν ο ιδιώτης έχει αναγνωριστεί πρωτόδικα ως κύριος του ακινήτου η αν ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
• 70% αν έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31-12-2022.
• 80% για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντος (ή του αρχικού δικαιοπαρόχου) ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν από το 1964.

Το τίμημα εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, ή τμηματικά σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ.