Η Ουκρανία κλιμακώνει τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) σε ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου και κρίσιμες υποδομές εξαγωγής, θέτοντας υπό πίεση τον σημαντικότερο τομέα της ρωσικής οικονομίας και της διακυβέρνησης του Βλαντίμιρ Πούτιν. Η στρατηγική αυτή αντανακλά την προσπάθεια του Κιέβου να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του θέση σε ενδεχόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες, ειδικά σε μια περίοδο όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να διαδραματίσουν ρόλο διαμεσολαβητή στη σύγκρουση.
Οι πρόσφατες επιθέσεις της Ουκρανίας είχαν ως αποτέλεσμα τη διακοπή της παραγωγής και των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, προκαλώντας ελλείψεις βενζίνης σε αρκετές ρωσικές περιοχές. Οι κινήσεις αυτές αποτελούν απάντηση στις ρωσικές προελάσεις στα μέτωπα και στα συνεχή πλήγματα στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας.
Οι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η εντατικοποίηση των ουκρανικών επιθέσεων αποσκοπεί στην ανατροπή της αίσθησης πως «η Ουκρανία έχει ήδη χάσει τον πόλεμο» μετά τη συνάντηση Μπάιντεν και Πούτιν στην Αλάσκα, ενώ ταυτόχρονα ανεβάζει το διακύβευμα για την επόμενη φάση των διαπραγματεύσεων.
Σύμφωνα με στοιχεία του Reuters, μέσα σε σύντομο διάστημα επηρεάστηκαν 10 μονάδες διυλιστηρίων, μειώνοντας τη δυναμικότητα της Ρωσίας κατά τουλάχιστον 17%, δηλαδή περίπου κατά 1,1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως.
Αυξανόμενη πίεση στη ρωσική αγορά ενέργειας
Το «drone war» έχει εντείνει τις πιέσεις στις ρωσικές εξαγωγές αργού πετρελαίου, τη στιγμή μάλιστα που η Ουάσινγκτον ασκεί πίεση στην Κίνα και την Ινδία προκειμένου να μειώσουν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου. Συγχρόνως, τα πλήγματα συντελούνται στη διάρκεια κορύφωσης της εποχικής ζήτησης βενζίνης λόγω τουρισμού και αγροτικών εργασιών στη Ρωσία.
Σε μια προσπάθεια διαχείρισης της αυξημένης εγχώριας ζήτησης, η Μόσχα είχε ήδη περιορίσει τις εξαγωγές βενζίνης από τον Ιούλιο, δηλαδή πριν από τη νέα κλιμάκωση των επιθέσεων.
Οι ελλείψεις καυσίμων έγιναν ιδιαίτερα αισθητές σε περιοχές της υπό ρωσικό έλεγχο Ουκρανίας, στη νότια Ρωσία, ακόμη και στην Άπω Ανατολή, ωθώντας τους οδηγούς προς ακριβότερες επιλογές όπως η βενζίνη A-95. Όπως σχολιάζει η Σβετλάνα Μπαζάνοβα από τη Σεβαστούπολη της Κριμαίας, «θα αντέξουμε, αλλά αυτό είναι ένα μεγάλο πλήγμα για τον οικογενειακό μας προϋπολογισμό, ένα μεγάλο πλήγμα. Είναι πραγματικά αισθητό».
Επιπτώσεις και στον εγχώριο εφοδιασμό
Στο Βλαδιβοστόκ, σχηματίστηκαν μεγάλες ουρές σε πρατήρια βενζίνης λόγω της εποχικής εισροής τουριστών, όπως μετέφερε ο ανταποκριτής του Reuters. Οι τοπικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι οι ελλείψεις συνδέονται άμεσα με την αυξημένη ζήτηση.
Παρά το γεγονός ότι τα επηρεασμένα διυλιστήρια έχουν χάσει μόνο μέρος της δυναμικότητάς τους, αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα προβλήματα εφοδιασμού, σύμφωνα με τον Σεργκέι Βακουλένκο, συνεργάτη του Carnegie Russia Eurasia και πρώην στέλεχος της Gazprom Neft.
Η ρωσική οικονομία παραμένει εξαρτημένη από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίες καλύπτουν σχεδόν το 25% των κρατικών εσόδων, χρηματοδοτώντας και τη σημαντική αύξηση (25%) των αμυντικών δαπανών – στα υψηλότερα επίπεδα της σύγχρονης ιστορίας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Οι δυτικές κυρώσεις είχαν ως αποτέλεσμα η Μόσχα να πραγματοποιεί πωλήσεις πετρελαίου με σημαντική έκπτωση, ενώ οι εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη περιορίστηκαν δραστικά. Παρά τις πιέσεις, η Ρωσία έχει καταφέρει να αυξήσει την πολεμική της βιομηχανία και την παραγωγή οπλισμού σε επίπεδα ρεκόρ, όπως επισημαίνουν αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι.
Οικονομική φθορά και το μέλλον της αντιπαράθεσης
Η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει πλέον μετατραπεί σε πόλεμο φθοράς, με συχνή χρήση drones και πυραύλων εκατέρωθεν των συνόρων, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στις οικονομίες και των δύο πλευρών. Παρότι η ρωσική οικονομία αντέχει τις κυρώσεις, η αναπτυξιακή της δυναμική επιβραδύνεται, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία στο Κρεμλίνο.
Κατά τον τελευταίο μήνα, η Ουκρανία έχει εξαπολύσει επιθέσεις σε εγκαταστάσεις μεγάλων εταιρειών, όπως Lukoil (Βόλγκογκραντ), Rosneft (Ριαζάν), και άλλων υποδομών στις περιοχές Ροστόφ, Σαμάρα, Σαράτοφ και Κρασνοντάρ. Σημαντικές ζημιές προκάλεσε πυρκαγιά στο διυλιστήριο Νοβοσαχτίνσκ, που παραμένει εκτός λειτουργίας έπειτα από ουκρανική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Επιπλέον, ουκρανικά drones χτύπησαν τον αγωγό Druzhba, τον τερματικό πετρελαίου Ουστ-Λούγκα της εταιρείας Novatec, καθώς και συγκρότημα παραγωγής καυσίμων στη Βαλτική Θάλασσα, εντείνοντας την ανασφάλεια στις ρωσικές ενεργειακές υποδομές.
