Με τον ερχομό της νέας χρονιάς, πολλοί άνθρωποι αισθάνονται την ανάγκη να επανατοποθετηθούν απέναντι στη ζωή τους. Η Πρωτοχρονιά λειτουργεί ως συμβολικό ορόσημο: ένα σημείο από το οποίο «αρχίζουν ξανά». Παρά τις διαφορετικές προσωπικές συνθήκες, οι ίδιες αποφάσεις εμφανίζονται, με εντυπωσιακή συνέπεια, κάθε χρόνο.
Κάθε Ιανουάριο οι ίδιοι στόχοι
Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βάζουν νέους στόχους· επιστρέφουν στους ίδιους, σαν να ελπίζουν ότι αυτή τη φορά θα υπάρξει διαφορετικό αποτέλεσμα.
Σχετικό άρθρο: 2025: Πώς να τηρήσετε τις αποφάσεις που πήρατε για τη νέα χρονιά
Σύμφωνα με συγκεντρωτικά δεδομένα που παρουσιάζει το Forbes Health, κάθε Ιανουάριο οι άνθρωποι υπόσχονται στον εαυτό τους:
- ότι θα βελτιώσουν τη σωματική τους υγεία και τη φυσική τους κατάσταση,
- ότι θα χάσουν βάρος ή θα βελτιώσουν τη διατροφή τους,
- ότι θα διαχειριστούν καλύτερα τα οικονομικά τους και θα αποταμιεύσουν,
- ότι θα μειώσουν το άγχος και θα φροντίσουν την ψυχική τους υγεία,
- ότι θα βελτιώσουν την ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την προσωπική τους ζωή.
Επί της ουσίας, το περιεχόμενο αυτών των υποσχέσεων αλλάζει ελάχιστα με τα χρόνια. Αντανακλά τις ίδιες πιέσεις, τις ίδιες ελλείψεις, τις ίδιες ανεκπλήρωτες ανάγκες.
Μέχρι 4 μήνες αντέχουν οι καινούριες αποφάσεις
Παρά το ότι κάθε Ιανουάριο επανέρχεται η συζήτηση γύρω από τις αποφάσεις της νέας χρονιάς, δεν μπαίνουν όλοι στη διαδικασία να θέσουν στόχους. Τα στατιστικά δείχνουν ότι:
- περίπου το 30–35% των ενηλίκων δηλώνει ότι θέτει κάποια μορφή στόχου με την έναρξη της χρονιάς
- οι νεότερες ηλικιακές ομάδες εμφανίζονται πιο πρόθυμες να το κάνουν
- όσο αυξάνεται η ηλικία, μειώνεται η πιθανότητα να τεθούν τέτοιες αποφάσεις
Εκεί όπου τα στοιχεία γίνονται πιο αποκαλυπτικά είναι στο πόσο γρήγορα εγκαταλείπονται οι στόχοι. Σύμφωνα με τα δεδομένα:
- περίπου το 23% εγκαταλείπει την απόφαση μέσα στην πρώτη εβδομάδα
- σχεδόν το 50% έχει σταματήσει την προσπάθεια μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου
- λιγότερο από το 10% δηλώνει ότι διατηρεί την απόφαση μέχρι το τέλος του έτους
Ο μέσος χρόνος εγκατάλειψης υπολογίζεται σε λιγότερο από τέσσερις μήνες. Αυτό σημαίνει ότι, για τους περισσότερους, η διαδικασία της αλλαγής, εξαντλείται πριν αποκτήσει σταθερότητα ή ενσωματωθεί στην καθημερινότητα.
Γιατί οι αποφάσεις δεν αντέχουν στον χρόνο
Η επαναλαμβανόμενη αποτυχία δεν οφείλεται στην έλλειψη πρόθεσης. Οι λόγοι είναι βαθύτεροι και συνδέονται με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι την αλλαγή.
Τα στοιχεία και οι αναλύσεις συγκλίνουν σε ορισμένα βασικά σημεία:
- οι στόχοι είναι συχνά αόριστοι και μη μετρήσιμοι,
- η αλλαγή αντιμετωπίζεται ως άμεση μεταμόρφωση και όχι ως διαδικασία,
- οι συνθήκες ζωής παραμένουν αμετάβλητες,
- η απόκλιση από τον στόχο βιώνεται ως αποτυχία, γεγονός που οδηγεί στη διακοπή της προσπάθειας,
- Έτσι οι στόχοι της νέας χρονιάς, λειτουργούν περισσότερο ως ψυχολογική πίεση παρά ως ρεαλιστικό εργαλείο αλλαγής.
Το λάθος σημείο εκκίνησης
Με την αλλαγή της χρονιάς πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι τους δίνεται η ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα Ωστόσο, η αίσθηση αυτή συχνά συγκρούεται με την πραγματικότητα. Η καθημερινότητα δεν αναδιαμορφώνεται επειδή αλλάζει ο χρόνος: οι ίδιες υποχρεώσεις, οι ίδιοι περιορισμοί και οι ίδιοι ρυθμοί συνεχίζουν να καθορίζουν την ημέρα. Όταν οι αποφάσεις στηρίζονται κυρίως σε αυτό το συμβολικό ξεκίνημα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές συνθήκες ζωής, η απόσταση ανάμεσα στην πρόθεση και την πράξη μεγαλώνει. Τα δεδομένα δείχνουν ότι χωρίς ουσιαστική αναπροσαρμογή της καθημερινότητας και χωρίς σαφή κίνητρα, οι αποφάσεις χάνουν γρήγορα τη δυναμική τους και εγκαταλείπονται.
Τι φαίνεται να λειτουργεί καλύτερα
Ακόμη κι έτσι, τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν το αν μια αλλαγή θα αντέξει. Χρειάζονται:
- στόχοι που διατυπώνονται θετικά και όχι αποτρεπτικά,
- μικρές, σταδιακές αλλαγές αντί για ριζικές ανατροπές,
- να δοθεί έμφαση στη συνέπεια και όχι στην τελειότητα,
- να μην θεωρείται κάθε διακοπή αποτυχία.
Η επιτυχία δεν εξαρτάται από τη δύναμη της απόφασης, αλλά από τη σχέση που αναπτύσσει κάποιος με τον χρόνο, τις αντοχές και τις πραγματικές του δυνατότητες.
Σχετικό άρθρο: Slow Living: Η φιλοσοφία του να ζεις με αργούς ρυθμούς
Το τέλος των πρωτοχρονιάτικων αποφάσεων;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ήσυχη μετατόπιση. Όλο και λιγότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται να πάρουν τις αποφάσεις της πρωτοχρονιάς. Στρέφονται σε έννοιες όπως ισορροπία, ψυχική υγεία, καθημερινότητα με μικρότερες ταχύτητες, ευγνωμοσύνη. Αντί να υπόσχονται αλλαγές, επιδιώκουν να αντέξουν τη ζωή που ήδη ζουν.
Ίσως τελικά το ερώτημα δεν είναι ποιες αποφάσεις θέτουν οι άνθρωποι κάθε Ιανουάριο, αλλά γιατί συνεχίζουν να ζητούν από τον εαυτό τους αλλαγές που δεν μπορούν να στηρίξουν.
Και τα στοιχεία δείχνουν ότι, όσο η αλλαγή αντιμετωπίζεται ως δοκιμασία αντοχής, τόσο πιο γρήγορα εγκαταλείπεται.
www.ertnews.gr
