Για τα καλά έχουν φουντώσει οι πιέσεις στην Ουκρανία για εκλογές εν μέσω πολέμου. Μάλιστα, σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι τάσσεται υπέρ της διεξαγωγής εκλογών στην Ουκρανία μέσα στους επόμενους 60 έως 90 ημέρες, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το Σύνταγμα όσο ισχύει στρατιωτικός νόμος.
Η ανακοίνωση του Ζελένσκι για εκλογές ήρθε σε μια περίοδο έντονης πολιτικής πίεσης, τόσο στο εσωτερικό της Ουκρανίας όσο και από το εξωτερικό, με τη δημοτικότητα του προέδρου να καταγράφει κατακόρυφη πτώση. Ο Ζελένσκι, η θητεία του οποίου έληξε τυπικά το 2024, ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από το ουκρανικό κοινοβούλιο να προετοιμάσει το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο για τη διεξαγωγή εκλογών υπό καθεστώς στρατιωτικού νόμου – κάτω από το οποίο τελεί η Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022.
Μέχρι πρόσφατα, τόσο ο ίδιος όσο και κυβερνητικοί αξιωματούχοι απέρριπταν κατηγορηματικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Πίεση από την Ουάσιγκτον και βαριές αιχμές Τραμπ
Καθοριστικό ρόλο στη μεταστροφή αυτή φαίνεται να παίζει η αυξανόμενη κριτική από τις ΗΠΑ. Σε συνέντευξή του στο Politico, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «ήρθε η ώρα» ο ουκρανικός λαός να αποφασίσει για την ηγεσία του, κατηγορώντας τον Ζελένσκι ότι χρησιμοποιεί τον πόλεμο ως πρόσχημα για να αποφύγει τις εκλογές.
Ο Τραμπ επανέλαβε μάλιστα τον χαρακτηρισμό «δικτάτορας», τον οποίο είχε αποδώσει στον Ουκρανό πρόεδρο λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Παρότι ο Ζελένσκι φαίνεται να υποκύπτει σε αυτή την πίεση, γνωρίζει ότι οι πολιτικοί του συσχετισμοί δεν είναι πλέον ευνοϊκοί. Σύμφωνα με το Kyiv Independent, τα ποσοστά αποδοχής του έχουν κατρακυλήσει στο 20%, μακριά από τα υψηλά επίπεδα των πρώτων ημερών της ρωσικής εισβολής το 2022.
Ο «πονοκέφαλος» Ζαλούζνι
Πίσω του, με ποσοστό 19,1%, βρίσκεται ο πιο σοβαρός πολιτικός του αντίπαλος: ο πρώην αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, Βαλέρι Ζαλούζνι, ο οποίος από τον Φεβρουάριο του 2024 υπηρετεί ως πρέσβης στο Λονδίνο.
Εξαιρετικά δημοφιλής στην ουκρανική κοινωνία, ο Ζαλούζνι έχει επανειλημμένα ασκήσει κριτική – άλλοτε ανοιχτή, άλλοτε έμμεση – στις στρατιωτικές επιλογές του Ζελένσκι.
Η σύγκρουση των δύο ανδρών έγινε εμφανής ήδη πριν από την πτώση της Μπαχμούτ τον Μάρτιο του 2023. Τότε, ο Ζαλούζνι είχε εισηγηθεί την εγκατάλειψη της πόλης για να περιοριστούν οι απώλειες, ενώ ο Ζελένσκι επέμεινε στη διατήρησή της ως σύμβολο ουκρανικής αντίστασης.
Αργότερα, ο στρατηγός εμφανίστηκε επιφυλακτικός απέναντι σε μεγάλες επιθετικές επιχειρήσεις, χαρακτηρίζοντας την επιχείρηση του 2024 μετά το Κουρσκ ως υπερβολικά δαπανηρή σε ανθρώπινες ζωές. Αντ’ αυτού, είχε προτείνει μια «ώριμη, τεχνολογικά υποστηριζόμενη άμυνα μακράς πνοής».
Η απομάκρυνσή του από τη στρατιωτική ηγεσία και η τοποθέτησή του στο Λονδίνο ερμηνεύτηκαν από πολλούς πολιτικούς παρατηρητές ως προσπάθεια του Ζελένσκι να αποδυναμώσει έναν επικίνδυνο επικριτή.
Ο ρόλος του Λονδίνου και το «σενάριο Ούσικ»
Σύμφωνα με τον στρατιωτικό και πολιτικό αναλυτή Μιχαήλ Ονουφριένκο, το Ηνωμένο Βασίλειο ενδέχεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μελλοντική προεδρική μάχη στην Ουκρανία.
Όπως δήλωσε στο κανάλι BelTA, το Λονδίνο θα μπορούσε να «προωθήσει» δύο υποψηφίους: τον Ζαλούζνι ως εκπρόσωπο της «παράταξης του πολέμου» και τον παγκοσμίου φήμης πυγμάχο Ολεξάντρ Ούσικ ως υποψήφιο ενός πιο συμφιλιωτικού, σχεδόν φιλειρηνικού ρεύματος.
Ο Ούσικ, σύμφωνα με τον αναλυτή, έχει λίγες αντιπάθειες ακόμη και στη Ρωσία, είναι ορθόδοξος χριστιανός και έχει αποφύγει σκληρή ρητορική κατά της Μόσχας.
Το δίπολο αυτό, σημειώνει ο πολιτικός αναλυτής, θυμίζει τις παλιές πολιτικές αντιπαραθέσεις στην Ουκρανία, με έναν υποψήφιο πιο φιλορωσικό και έναν πιο φιλοευρωπαϊκό.
Κι άλλοι υποψήφιοι
Υπάρχουν κι άλλοι πολύ δημοφιλείς υποψήφιοι τα ονόματα των οποίων έχουν πέσει στο τραπέζι: ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών Κίριλο Μπουντάνοφ, αλλά και ο Ρουσλάν Στέφαντσουκ- Πρόεδρος του Ουκρανικού Κοινοβουλίου (Verkhovna Rada).
Ο Πέτρο Ποροσένκο επίσης, ο 59χρονος δισεκατομμυριούχος που διετέλεσε Πρόεδρος της Ουκρανίας από τον Ιούνιο του 2014 έως τον Μάιο του 2019, θα μπορούσε να διεκδικήσει ξανά την επανεκλογή του.
Στα ονόματα που έχουν ακουστεί για τη διαδοχή του Ζελένσκι είναι και η 64χρονη Γιούλια Τιμοσένκο, που έχει διατελέσει δύο φορές πρωθυπουργός. Το 2019 ήταν υποψήφια για τις προεδρικές εκλογές, αλλά στον πρώτο γύρο ήρθε Τρίτη με μόλις 13,4% των ψήφων. Η Τιμοσένκο συνεχίζει να είναι παρούσα στο πολιτικό τοπίο της Ουκρανίας.
Σε κάθε περίπτωση, το άνοιγμα της συζήτησης για εκλογές εν μέσω πολέμου αλλάζει ριζικά το πολιτικό σκηνικό στην Ουκρανία και θέτει τον Ζελένσκι μπροστά στη μεγαλύτερη πρόκληση της μέχρι τώρα προεδρίας του.
To άρθρο Πιέσεις για κάλπες στην Ουκρανία: Ο «Σιδερένιος Στρατηγός» Ζαλούζνι που απειλεί τον Ζελένσκι, ο ρόλος του Λονδίνου και το σενάριο του πυγμάχου Ούσικ δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
