Η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων μπαίνει από την πρώτη στιγμή στην κορυφή της ατζέντας για τον νέο πρόεδρο του Eurogroup, Κυριάκο Πιερρακάκη, καθώς το ζήτημα συνδέεται με τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, με τις εγγυήσεις που ζητούν ορισμένες χώρες και με το πώς θα προστατευθεί η ευρωζώνη από νομικές και χρηματοπιστωτικές παρενέργειες.
Το έργο του Κυριάκου Πιερρακάκη, ως νέου προέδρου του Eurogroup, θα λάβει χώρα με φόντο την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να «θωρακίσει» το πάγωμα των ρωσικών assets, έτσι ώστε να μην εξαρτάται πλέον από τη εξαμηνιαία ανανέωση των κυρώσεων. Όπως αναφέρεται σε απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, τέθηκε σε ισχύ προσωρινή απαγόρευση κάθε μεταφοράς προς τη Ρωσία των περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας που έχουν ακινητοποιηθεί εντός της Ένωσης, «κλειδώνοντας» ένα πολύ μεγάλο απόθεμα ρωσικών κρατικών κεφαλαίων, με στόχο να διατηρηθεί η πίεση στη Μόσχα και ταυτόχρονα να διευκολυνθεί ένα σχήμα χρηματοδότησης της Ουκρανίας για την επόμενη διετία.
Το επόμενο βήμα, που είναι και το πολιτικά πιο δύσκολο, αφορά το πώς αυτά τα κεφάλαια θα στηρίξουν το δάνειο προς την Ουκρανία, αποφεύγοντας η ΕΕ τη γραμμή της άμεσης δήμευσης.
Στο βασικό σενάριο, τα assets παραμένουν παγωμένα, αλλά λειτουργούν ως βάση για χρηματοδότηση, με δάνειο που θα αποπληρωθεί μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις. Αυτό υπαγορεύει ένα «σχήμα» προεξόφλησης μελλοντικών απαιτήσεων, αν και νομικά και χρηματοπιστωτικά η ισορροπία παραμένει λεπτή.
Ο ρόλος του Eurogroup και του νέου προέδρου του
Σε αυτό το πλαίσιο υπεισέρχεται ο ρόλος του Eurogroup ως το βασικό τραπέζι συνεννόησης των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, όπου θα αναζητηθεί μία κοινή γραμμή, ούτως ώστε να μην υπάρξει πολιτικός κατακερματισμός πάνω στο ποιος θα αναλάβει το ρίσκο και με ποιες εγγυήσεις.
Και αυτό διότι στην ίδια εξίσωση εντάσσεται ο παράγοντας Βέλγιο, η στάση του οποίου ως ένα βαθμό επηρέασε την έκβαση της ψηφοφορίας για την προεδρία του Eurogroup καθώς ο Κυριάκος Πιερρακάκης είχε ως μοναδικό ανταγωνιστή τον Βέλγο ομόλογό του. Η βελγική πλευρά, με τον Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ ως υποψήφιο, έθεσε με ένταση το θέμα των νομικών κινδύνων και της πιθανής έκθεσης που συνεπάγεται το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των παγωμένων κεφαλαίων είναι εγκατεστημένο σε βελγική υποδομή εκκαθάρισης. Το Βέλγιο, αν και δεν είναι αντίθετο στην αξιοποίηση των assets, διατρανώνει ότι δεν θα δεχθεί λύση χωρίς ισχυρές εγγυήσεις ώστε να μη φορτωθεί δυσανάλογο βάρος από αγωγές, αντίμετρα ή οικονομικές απώλειες. Αυτή η στάση σε μια περίοδο που αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες πιέζουν για γρήγορη λύση χρηματοδότησης της Ουκρανίας, λειτούργησε ως πολιτικό «βαρίδι» για τον Βέλγο υποψήφιο ενώ ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναδείχθηκε ως το πρόσωπο που μπορεί να κρατήσει ισορροπία για να μην υπάρξει ρήγμα εμπιστοσύνης στις ευρωπαϊκές αγορές και στις θεσμικές υποδομές.
Ποιοι είναι οι επόμενοι σταθμοί για τον Έλληνα ΥΠΟΙΚ
Πλέον η συζήτηση μπαίνει σε τροχιά τελικών αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ. Ο πρώτος σταθμός είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 18-19.12.2025, στις Βρυξέλλες, όπου το θέμα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας για την επόμενη διετία αναμένεται να μπει με ένταση, ιδίως μετά τη θεσμική μονιμοποίηση του παγώματος. Ο δεύτερος είναι η πρώτη συνεδρίαση του Eurogroup υπό τη νέα προεδρία και τον Κυριάκο Πιερρακάκη, στα μέσα Ιανουαρίου, με το ECOFIN να ακολουθεί αμέσως μετά, που θεωρείται το πρώτο παράθυρο για να φανεί αν υπάρχει βιώσιμη λύση στο σκέλος των εγγυήσεων και της κατανομής του ρίσκου των αντιμέτρων.
Σε κάθε περίπτωση, η ουσία είναι ότι ο νέος πρόεδρος ξεκινά με έναν «καυτό» φάκελο που δεν αφορά απλά την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, αλλά ένα σύνθετο χρηματοοικονομικό θέμα, όπου η ευρωζώνη πρέπει να δείξει ενότητα, αλλά και να θωρακιστεί για ενδεχόμενες ρωσικές απαντήσεις, προτού πάρει οποιαδήποτε απόφαση για τα παγωμένα assets.
To άρθρο Κυριάκος Πιερρακάκης: Η αξιοποίηση των ρωσικών assets η πρώτη μεγάλη πρόκληση για τον νέο πρόεδρο του Eurogroup δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
