Στους αιωνόβιους του ελληνικού ποδοσφαίρου ανήκει πλέον ο Ολυμπιακός Πατρών, δημιούργημα των Μικρασιατών προσφύγων της Πάτρας, που ακόμα και στα πολύ δύσκολα χρόνια της εγκατάστασής του στη νέα πατρίδα, κάτω από μεγάλες δυσκολίες, δεν άφησαν να χαθεί η πλούσια αθλητική παράδοση και εμπειρία που είχαν.
Οι ερυθρόλευκοι της Πάτρας ιδρύθηκαν τον Ιούλιο του 1925 και το καταστατικό της ομάδας εγκρίθηκε στις 14-12-1925. Αυτή είναι η ημερομηνία των γενεθλίων τους.
Στην Πάτρα το γήπεδο των γήπεδο των Προσφυγικών, κατασκευάστηκε με προσωπική εργασία των φίλων της ομάδας, στην συντριπτική τους πλειοψηφία ο αρχικός πυρήνας ήταν Μικρασιάτες πρόσφυγες και είναι από τα πιο παλιά στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα το τρίτο πιο παλιό στην Ελλάδα και σήμερα βρίσκεται εν λειτουργία, μετά από χρόνια εγκατάλειψης. Στεγάζει όχι μόνο τον Ολυμπιακό Πατρών, αλλά και άλλα σωματεία της πόλης. Στους παλιούς χάρτες της Πάτρας το εντοπίζουμε ως «γήπεδο Ολυμπιακού».
Kώστας Καλπουζάνης – Η ψυχή των ερυθρόλευκων της Αχαΐας
O Kώστας Καλπουζάνης υπηρέτησε και υπηρετεί τον Ολυμπιακό Πατρών από όλα τα πόστα, σαν ποδοσφαιριστής, μετέπειτα προπονητής και σήμερα είναι ο πρόεδρος της επετείου των 100 χρόνων. Μας μίλησε για τον σύλλογο που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του.
-Πότε πρωτοακούσατε το όνομα της ομάδας και πότε την είδατε ως θεατής;
-«Το 1965 σε ηλικία 11 χρονών έπαιρνε ο πατέρας μου και με πήγαινε στο γήπεδο των προσφυγικών για να δούμε καλό ποδόσφαιρο όπως μου έλεγε. Εγώ τότε γέννημα-θρέμμα Αγιοδιονυσιώτης (συνοικία του Αγίου Διονυσίου κοντά στο γήπεδο της Παναχαϊκής) και ποδοσφαιρικά ήμουν Πατραϊκός (η τότε ομάδα) και Παναχαϊκή. Ο Ολυμπιακός Πατρών έπαιζε τότε στη Β’ εθνική, με Στραβοπόδη και άλλους και μάζευε πολύ κόσμο.
Η ομάδα φτιάχτηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες, αλλά εμείς πηγαίναμε χωρίς να έχουμε τέτοια προέλευση όπως και πολλοί άλλοι, επειδή βλέπαμε ωραίο ποδόσφαιρο».
-Αγωνιστικά πότε ενταχθήκατε στο δυναμικό της;
-«Στα 15 μου το 1969 έκανα δελτίο ως παίκτης, αλλά επειδή η δικτατορία είχε διαλύσει -συγχωνεύσει τον Ολυμπιακό, είχαμε φτιάξει τον Ολυμπιακό Αγίου Γερασίμου σαν διάδοχη κατάσταση, αποτελούμενο από παλιά στελέχη του διαλυμένου Ολυμπιακού Πατρών.
Με τη μεταπολίτευση ξαναφτιάξουμε την ομάδα. Εγώ έπαιξα 30 χρόνια έως το 1974, μετά έγινα επίσημος προπονητής της ομάδας από τη ΓΓΑ και ακολούθως και αφού είχα αφήσει την προπονητική, από το Φλεβάρη του 2025 έγινα πρόεδρος της ομάδας, που συνδυάστηκε με την άνοδό μας στη Β κατηγορία της ΕΠΣ Αχαΐας και τα 100 χρόνια από την ίδρυση του συλλόγου στις 14/12/1925.
Μάλιστα με αφορμή την επέτειο, κυκλοφορεί βιβλίο για τον ένα αιώνα ζωής του Ολυμπιακού Πατρών, που έγραψε ο δημοσιογράφος Τάσσος Σταθόπουλος».
Ιδιαίτερη μορφή που φόρεσε τη φανέλα της ομάδας, ήταν ο Μικρασιάτης πρόσφυγας, επιθετικός και μεγάλος μπαλαδόρος Νίκος Πολυκράτης και μετέπειτα αντάρτης Καπετάν Νικήτας, που όπως μας δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του συνδέσμου παλαιμάχων ποδοσφαιριστών Πάτρας, Τάκης Λαμπρόπουλος, στα χρόνια της κατοχής: «κατέβηκε να παίξει με τον Ολυμπιακό, ενώ μεταξύ των θεατών υπήρχαν και αρκετοί αντάρτες ως περιφρούρηση του καπετάνιου τους, για να αντιμετωπίσουν άμεσα τυχόν παρενέργειες από τις κατοχικές δυνάμεις και τους εγχώριους συνεργάτες τους, αν έφτανε η πληροφορία ότι παίζει ποδόσφαιρο ο Καπετάν Νικήτας, που όσα γκολ έβαζε στα δίχτυα, τόσες επιτυχίες είχε και σε βάρος των δυνάμεων κατοχής».
Σήμερα ο αδριάντας του βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίας στη συνοικία των Προσφυγικών, πολύ κοντά στο γήπεδο, όπου ένα δρομάκι στο πλάι του έχει το όνομά του, όπως και μία από τις σήραγγες στη Νέα Εθνική Οδό Αθηνών-Πατρών.
Τάκης Πετρόπουλος: Ο Ολυμπιακός Πατρών, πρωτοπόρος και πρωταγωνιστής της ιστορίας του Πατραϊκού ποδοσφαίρου
Για τα 100 χρόνια του Ολυμπιακού Πατρών, μας μίλησε ο αντιδήμαρχος Αθλητισμού , Πρασίνου και Ενέργειας και παλαίμαχος προπονητής και καλαθοσφαιριστής, Τάκης Πετρόπουλος.
Όπως μας είπε: «Στις ιστορικές συνθήκες των αρχών του 20ου αιώνα η κοινωνία των πολιτών αναζητούσε νέες όψεις αστικής κοινωνικότητας, που να ικανοποιούν τις σύγχρονες ανάγκες επικοινωνίας των ανθρώπων και της οργανωμένης αντίστασης τους στην εντεινόμενη αυταρχική, καταπιεστική κι εκμεταλλευτική εξουσία του αστικού έθνους – κράτους.
Μέσα σε αυτό το κοινωνικοπολιτικό κλίμα ξεφύτρωσαν σαν μανιτάρια νέες κοινωνικές συλλογικότητες, που περιλάμβαναν στις δραστηριότητες, τον αθλητισμό, ο οποίος λόγω της κοινωνικής του δυναμικής γρήγορα αυτονομήθηκε, για να προκύψουν οι αμιγώς αθλητικοί σύλλογοι.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή μαζί με τους Πρόσφυγες μεταφέρθηκαν στη Μητροπολιτική Ελλάδα η αναπτυγμένη αθλητική κουλτούρα και τεχνογνωσία τους και κάτω από την αμετάθετη ανάγκη της επικοινωνίας και της συλλογικής έκφρασης της προσφυγιάς πυροδοτήθηκε σε όλη την Ελλάδα η ίδρυση αθλητικών και κυρίως ποδοσφαιρικών συλλόγων.
Γνήσιο, εξέχον και διακεκριμένο τέκνο αυτής της ιστορικής ανάγκης είναι ο Ολυμπιακός Πατρών, πρωτοπόρος και πρωταγωνιστής της ιστορίας του Πατραϊκού ποδοσφαίρου, που επέδειξε επιπρόσθετα μεγάλη ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα στις καταιγιστικές αλλαγές του Ελληνικού ποδοσφαίρου.
Η δική μου γενιά συνδέεται πολύ δυνατά βιωματικά και συναισθηματικά με τον Ολυμπιακό Πατρών και το ιστορικό γήπεδο των Προσφυγικών και η αιωνοβιότητα του με αφορμή την οποία κρατάμε στα χέρια μας αυτό το ιστορικό Λεύκωμα – πόνημα που επιμελήθηκε ο εγκυρότερος σύγχρονος ιστορικός του Πατραϊκού Αθλητισμού Τάσσος Σταθόπουλος μας προκαλεί μεγάλη νοσταλγία και συγκίνηση».
Στην Τουρκία
Στα αξιοσημείωτα της ιστορίας του συλλόγου, είναι πως πρόκειται για ομάδα που έδωσε διεθνείς αγώνες στο εξωτερικό πηγαίνοντας στην Τουρκία, 11 χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Λέγεται ότι οι καταγόμενοι από τη Μικρά Ασία παίκτες του Ολυμπιακού, ήθελαν να δουν συγγενείς και φίλους. Nα σημειώσουμε ότι μετά το σύμφωνο φιλίας Ελλάδας – Τουρκίας (Βενιζέλος – Ινονού) το 1930, τα χρόνια που ακολούθησαν χαρακτηρίστηκαν από ήπιους τόνους στις σχέσεις των δύο χωρών και αυτό αποτυπώθηκε και στον αθλητικό τομέα.
Ο Ολυμπιακός Πατρών το 1933 έδωσε 12 αγώνες στην Τουρκία με τέσσερις νίκες, τέσσερις ισοπαλίες και τέσσερις ήττες. Έτσι γράφει στον τίτλο της η εφημερίδα της εποχής αλλά η ανάγνωσή της δίνει 13 αγώνες, εκτός αν τον αγώνα με τους Ιταλούς ναύτες δεν τον μετράνε στον απολογισμό της περιοδείας.
Επίσης στους 13 αγώνες βλέπουμε 6 νίκες, δύο ήττες και 5 ισοπαλίες. Την ομάδα ακολούθησαν στην Τουρκία 13 ποδοσφαιριστές εκ των οποίων οι δύο έφυγαν πριν τελειώσει η περιοδεία, με αποτέλεσμα να παίζουν συνεχώς οι 11 και να κουραστούν αρκετά.
Μέσα στη γεμάτη από ιστορικές μνήμες αίθουσα των γραφείων του (ο Ολυμπιακός Πατρών είχε παρουσίες και στη Β’ Εθνική) υπάρχει και μία δυσάρεστη, όταν φεύγοντας από την Πάτρα φίλαθλοι του Πανελευσινιακού, μετά από τον αγώνα που είχε η ομάδα τους με τους ερυθρόλευκους, στις 8 Μαΐου 1960, έπεσαν θύματα δυστυχήματος.
Ήταν στην περιοχή της Ροδοδάφνης Αιγίου, ένα από τα πούλμαν συγκρούστηκε με αυτομοτρίς και το αποτέλεσμα ήταν να χάσουν τη ζωή τους η Ελευθερία Κουβιδου,ο Μανώλης Καρποδίνης,ο Γιώργος Θεοδώρου και ο Δημήτρης Βερύκιος. Οι 35 τραυματίες μεταφέρθηκαν αμέσως στο Γενικό Νοσοκομείο Αιγίου, όπου τους προσφέρθηκαν οι πρώτες βοήθειες. Και στο αυτομοτρίς επέβαιναν φίλοι του Πανελευσινιακού που δεν είχαν βρει θέσεις στα πούλμαν. Οι ανθρώπινες απώλειες προήλθαν από την ανατροπή του πούλμαν που χτυπήθηκε από το τρένο.
Κοινωνικές ευαισθησίες
Η πορεία του συλλόγου πάντα συμβάδιζε με κοινωνικές ευαισθησίες καθώς από τη δεκαετία του 1930, που έπαιξε αγώνα κοινωνικής αλληλεγγύης με την Παναχαϊκή το 1932, έως τα συσσίτια που οργάνωσε στα χρόνια των μνημονίων, αλλά και τη συμμετοχή σε αιμοδοσίες, κάνουν την ομάδα να έχει κερδίσει ένα απολύτως θετικό κοινωνικό πρόσημο, δείχνοντας ότι ο αθλητισμός προσφέρει μέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους.
Σήμερα η ομάδα αγωνίζεται στη Β’ κατηγορία των πρωταθλημάτων της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αχαΐας, αλλά σίγουρα σε πανεθνικό επίπεδο, ανήκει στην πρώτη κατηγορία των συλλόγων, που έχουν «χτίσει» την αθλητική-κοινωνική ιστορία της χώρας μας.
Έρευνα – συνεντεύξεις: Νάσος Μπράτσος
www.ertnews.gr
