Τους λόγους για τους οποίους η Euronext αγόρασε το ελληνικό χρηματιστήριο εξήγησε στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο ΕΡΤnews και στον Απόστολο Μαγγηριάδη ο Στεφάν Μπουζνά, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας. Μιλώντας στην εκπομπή PressTalk, κ. Μπουζνά εξηγεί γιατί τώρα είναι «η κατάλληλη στιγμή» για αυτή τη στρατηγική επένδυση, ποιες προοπτικές βλέπει στην ελληνική οικονομία και τι σημαίνει αυτή η συμφωνία για τις ελληνικές επιχειρήσεις που αναζητούν νέο κεφάλαιο, μεγαλύτερη ρευστότητα και πρόσβαση στη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Παράλληλα, αποκαλύπτει τα σχέδια της Euronext για τη δημιουργία κέντρου τεχνολογίας στην Αθήνα και στέλνει μήνυμα στους Έλληνες επιχειρηματίες για τις ευκαιρίες της επόμενης ημέρας.
Η εξαγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την Euronext αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές κινήσεις στη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Σε μια περίοδο που η Ελλάδα καταγράφει ισχυρή οικονομική ανάκαμψη και οι διεθνείς επενδυτές επαναξιολογούν την παρουσία τους στη χώρα, ο μεγαλύτερος πανευρωπαϊκός όμιλος χρηματιστηρίων αποφασίζει να επεκτείνει τη δραστηριότητά του στη ΝΑ Ευρώπη, εντάσσοντας την Αθήνα στον ενιαίο ευρωπαϊκό χάρτη αγορών.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Κύριε Μπουζνά, γιατί η Euronext επέλεξε ν’ αγοράσει το Χρηματιστήριο Αθηνών αυτήν τη χρονική στιγμή;
Στεφάν Μπουζνά: Επειδή είναι η σωστή στιγμή για την Euronext, η οποία δημιούργησε έναν όμιλο που λειτουργεί σε μια αγορά μετοχών που είναι ενσωματωμένη στην Ευρώπη, διπλάσιου μεγέθους από εκείνη του Λονδίνου, με συνολική κεφαλαιοποίηση 6,5 τρισεκατομμυρίων και ημερήσιο όγκο συναλλαγών 12 δισεκατομμυρίων. Είναι η κατάλληλη στιγμή να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο, να συνεχίσουμε να επεκτεινόμαστε στην Ευρώπη και να οικοδομήσουμε μια πραγματική Ένωση Κεφαλαιαγορών. Πολλοί ηγέτες θέλουν ενοποιημένες κεφαλαιαγορές στην Ευρώπη. Εμείς τις δημιουργούμε. Είναι η κατάλληλη στιγμή επειδή το Χρηματιστήριο Αθηνών σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Τα πρόσφατα στοιχεία που δημοσίευσαν είναι εντυπωσιακά. Οι ομάδες δούλεψαν εξαιρετικά για την ανάκαμψη της εταιρείας. Το Χρηματιστήριο Αθηνών είναι σπουδαία εταιρεία και μια αγορά με εξαιρετική απόδοση. Τώρα είναι η στιγμή να επενδύσουμε, να αγοράσουμε πριν να είναι αργά. Βλέπουμε την εντυπωσιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την εντυπωσιακή επίδοση όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, αλλά και όσον αφορά την πραγματική ανάπτυξη και την ενέργεια που αναδύεται από μια μεγάλη ομάδα Ελλήνων επιχειρηματιών.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Ποιοι ήταν οι βασικοί παράγοντες που σας έπεισαν ότι η Ελλάδα εντάσσεται στη μακροπρόθεσμη στρατηγική επέκτασης της Euronext;
Στεφάν Μπουζνά: Συναντάμε πολλούς σημαντικoύς παράγοντες ανάπτυξης εδώ. Υπάρχει ένα είδος -ελπίζω να μην ακουστεί αλαζονικό- ανωμαλίας στις ελληνικές αγορές. Η ελληνική αγορά είναι εξαιρετική, αλλά απομονωμένη. Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε και όπου βλέπουμε προοπτικές είναι ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερο δυναμικό ανάπτυξης απ’ ό,τι μπορεί να προσφέρει μια μεμονωμένη πλατφόρμα σε μια χώρα. Για παράδειγμα, θέλουμε να κάνουμε τις αγορές παραγώγων όσο δυναμικές ήταν παλιά. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια διαδρομή ώστε οι εισηγμένες στο εξωτερικό ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, όπως αυτές στο Euronext του Όσλο ή πολλές στη Νέα Υόρκη, τώρα, με μια ενιαία ρευστότητα, ένα μόνο βιβλίο προσφορών και ένα σημείο εισόδου στην Αθήνα σε λίγους μήνες, να εισαχθούν στην εγχώρια αγορά. Δεν έχουν κανένα λόγο, σχετικό με τη ρευστότητα, να είναι εισηγμένες στο εξωτερικό. Πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν, ακόμα και στον ενεργειακό τομέα, ο οποίος πραγματικά μεταμορφώνεται και όπου εταιρείες όπως η NXT κι η Χρηματιστηριακή Αγορά Ενέργειας μπορούν να γίνουν βασικός μοχλός της αλλαγής της αγοράς ηλεκτρισμού, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη. Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες που μπορούν να αξιοποιηθούν, μόλις αυτή η μεγάλη εταιρεία γίνει μέρος του πανευρωπαϊκού έργου.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Πολλές ελληνικές εταιρείες βασίζονται στον τραπεζικό δανεισμό. Πώς θα ενισχύσει η Euronext την κουλτούρα των κεφαλαιαγορών στην Ελλάδα και θα προσελκύσει περισσότερες εταιρείες να εισαχθούν;
Στεφάν Μπουζνά: Υπάρχουν κάποιοι τρόποι. Πρώτον, όταν ολοκληρωθεί η συγχώνευση και ενταχθεί η ελληνική αγορά σε μια ενιαία δεξαμενή ρευστότητας, ενιαίο βιβλίο προσφορών και ενιαία πλατφόρμα, και ενσωματωθεί στις πανευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές, η ρευστότητα θα είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι μπορεί να προσφέρει μία μεμονωμένη πλατφόρμα και θα προσελκύει επενδυτές απ’ όλο τον κόσμο, πολύ περισσότερο από σήμερα. Δεύτερον, νομίζω ότι η κυβέρνηση έχει κάνει σπουδαία πράγματα για να δώσει κίνητρα και να βοηθήσει τους μικροεπενδυτές να επενδύσουν σε IPOs και εισηγμένες εταιρείες. Αλλά αυτά τα εργαλεία, όπως τα φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε IPOs δεν χρησιμοποιούνται πολύ προς το παρόν. Τρίτον, υπάρχει μια καλή δεξαμενή με εξαιρετικές εταιρείες. Ο αριθμός των επιχειρηματιών στην Ελλάδα που έχουν δημιουργήσει εξαιρετικές, εισηγμένες εταιρείες, με φιλοδοξία να γίνουν Ευρωπαίοι ή παγκόσμιοι πρωταθλητές δεν είναι μικρός. Αν θέλουν να επεκταθούν στο εξωτερικό, να επενδύσουν στην τεχνολογία και να πάρουν ρίσκα, ο μόνος τύπος επένδυσης κατάλληλος για ανάληψη ρίσκου για μακροπρόθεσμες επενδύσεις, είναι οι μετοχές, το χρηματιστήριο. Πιστεύω, λοιπόν, ότι θα είμαστε η σωστή λύση για να καλύψουμε τις ανάγκες Ελλήνων επιχειρηματιών που ήταν σκεπτικιστές μέχρι στιγμής για το χρηματιστήριο. Μπορούμε να δημιουργήσουμε μεγάλη αξία για τους εκδότες και για το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Πιστεύετε ότι η συμφωνία θα φέρει νέους, διεθνείς επενδυτές στην Ελλάδα;
Στεφάν Μπουζνά: Στις εταιρείες που εντάχθηκαν στη Euronext τα τελευταία 10 χρόνια, από τότε που έγινα Δ/νων Σύμβουλος, στην Ιρλανδία το 2018 αποκτήσαμε το Χρηματιστήριο της Ιρλανδίας, στη Νορβηγία το 2019 με την απόκτηση του Όσλο Børs VPS, και στην Ιταλία το 2021 με την Borsa Italiana, είδαμε σημαντική αύξηση ρευστότητας και προσέλκυση διεθνών επενδυτών. Αυτό είναι βέβαιο, γιατί θα το κάνουμε σε μια εποχή που ούτως ή άλλως, λόγω των θεμελιωδών θετικών εξελίξεων στην ελληνική οικονομία, ο υπόλοιπος κόσμος σκέφτεται: “Ίσως πρέπει ν’ αλλάξουμε γνώμη και να δούμε ξανά την ελληνική οικονομική ανάπτυξη”. Θα προσφέρουμε ένα όχημα, για να τραβήξουμε την προσοχή του υπόλοιπου κόσμου και να συνδέσουμε το παγκόσμιο χρήμα με τις ελληνικές ευκαιρίες.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Πώς βλέπετε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα πέντε χρόνια;
Στεφάν Μπουζνά: Είμαστε εξαιρετικά αισιόδοξοι, εξαιρετικά θετικοί. Αυτό που έχει κάνει η χώρα τα τελευταία δέκα χρόνια είναι απλώς εντυπωσιακό. Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις, ειδικά η τελευταία, βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, την εκσυγχρόνισαν, ξεπερνώντας πολλά εμπόδια ταυτόχρονα. Η ψηφιοποίηση ανέβασε την ανταγωνιστικότητα σε επίπεδα που σε κάποιους τομείς ανταγωνιστικότητας είναι μπροστά από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η πειθαρχημένη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων είναι απλώς εντυπωσιακές. Και είμαστε μόνο στην αρχή, γιατί αυτό που συσσωρεύτηκε όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της ανταγωνιστικότητας, το άνοιγμα της χώρας στον ανταγωνισμό και τον επιταχυνόμενο εκσυγχρονισμό κάθε είδους ξεπερασμένων προσεγγίσεων, πρόκειται να αλλάξει το προφίλ της χώρας. Έχετε δημιουργήσει ευελιξία, επειδή έχετε υγιή δημόσια οικονομικά.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Έχετε εντοπίσει συγκεκριμένους τομείς, τον τουρισμό, την ενέργεια, τη ναυτιλία ή την τεχνολογία, όπου βλέπετε επενδυτικό δυναμικό;
Στεφάν Μπουζνά: Τους αναφέρατε όλους. Η Ελλάδα είναι μια χώρα επιχειρηματιών. Η Ελλάδα είναι μια χώρα εμπόρων, μια χώρα μηχανικών. Έτσι, όταν συνδυάζετε εμπορική παράδοση, μηχανική παράδοση και επιχειρηματικότητα, έχετε τη συνταγή για ανθρώπους που δημιουργούν επιχειρήσεις. Παρατηρούμε, λοιπόν, μια όρεξη ή ανάπτυξη του τομέα της τεχνολογίας. Ο τουρισμός είναι βασικός, προφανής. Προσπαθούμε να βγάλουμε χρήματα απ’ ό,τι δημιούργησαν οι θεοί σε αυτό το μέρος. Είναι σαφές ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες. Είμαστε ενεργοί στον τομέα ενέργειας σε επίπεδο ομίλου, ειδικά μέσω της εταιρείας Nordpool, που λειτουργεί χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας και σύντομα πλατφόρμες παραγωγών ενέργειας στη Βόρεια Ευρώπη. Σκοπεύουμε να ανεβάσουμε το επίπεδο στη Βαλκανική Χερσόνησο. Όπως κάθε γεωγραφική χερσόνησος, έχετε πιο ακριβή ή πολύπλοκα προβλήματα διασυνδεσιμότητας και επομένως ισχυρότερη ανάγκη να παράγονται οι σωστές τιμές για την ηλεκτρική ενέργεια. Η ενέργεια κρύβει ευκαιρίες. Βλέπουμε ευκαιρίες στον τομέα του τουρισμού που ανθεί. Βλέπουμε ευκαιρίες στον τομέα της τεχνολογίας, όπως ανέφερα. Η ναυτιλία είναι περισσότερο θέμα επαναπατρισμού μεγάλων εταιρειών, αλλάζοντάς τους τη γνώμη για τους λόγους που έφυγαν, ώστε να βγάλουν κέρδος. Μπορούν να συνδυάσουν και τα δύο. Να είναι Έλληνες, και οι πιο πολλοί είναι Έλληνες πολιτισμικά, και ταυτόχρονα ελληνικές εταιρείες σε κεφάλαιο και χρηματοδότηση.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Η Ευρώπη αντιμετωπίζει γεωπολιτική αβεβαιότητα. Αυτή η αστάθεια κάνει την Ελλάδα ασφαλέστερη ή πιο ριψοκίνδυνη για επενδύσεις;
Στεφάν Μπουζνά: Νομίζω ότι η Ευρώπη, γενικώς, είναι ένα ασφαλές μέρος. Υπάρχουν λεπτές διαφοροποιήσεις. Ίσως επανέλθουμε σε αυτό σε σχέση με την πορεία των επενδύσεων, αλλά γενικώς ο κόσμος επενδύει πιο πολλά χρήματα στην Ευρώπη απ’ ό,τι λίγα χρόνια πριν, καθώς μεταφέρει μέρος του ρίσκου μακριά από τις ΗΠΑ. Πολλοί παγκόσμιοι επενδυτές που συναντώ μου λένε: “Εστιάσαμε υπερβολικά στις ΗΠΑ. “Οι ΗΠΑ αναπτύσσουν χαρακτηριστικά αναδυόμενης αγοράς “με πολύ πιο απρόβλεπτες αποφάσεις “και μεγαλύτερη αποδυνάμωση του κράτους δικαίου “από ό,τι είχαμε συνηθίσει. “Πολύ περισσότερα αυτοπροκαλούμενα πλήγματα στον κλάδο. “Είναι περίεργο “και πρέπει να θωρακιστούμε από αυτήν την αστάθεια. Καλύτερα να έχουμε περισσότερη έκθεση στην Ευρώπη”. Αλλά εντός Ευρώπης, είναι σαφές ότι… Οι αριθμοί τα λένε όλα. Σήμερα στην Ελλάδα, όταν οι πολίτες ή το δημόσιο παίρνουν δεκαετές δάνειο απ’ τον υπόλοιπο κόσμο, το επιτόκιο είναι περίπου 3,2–3,3%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνουν 4,5%. Στη Γαλλία πληρώνουν 3,5%. Βρίσκεστε σε κατάσταση παρόμοια με την Πορτογαλία και την Ισπανία. Δανείζεστε με χαμηλότερο κόστος από αυτό που πληρώνει η Γαλλία. Σε σύγκριση με την κατάσταση δέκα χρόνια πριν, είναι απίστευτο. Δέκα χρόνια πριν, κανείς δεν θα στοιχημάτιζε ότι η Ελλάδα θα πάρει δεκαετές δάνειο με επιτόκιο υψηλότερο από της Γερμανίας, αλλά χαμηλότερο από της Γαλλίας. Αυτό είναι ενδεικτικό των εξελίξεων στη Γαλλία, αλλά και των εξελίξεων στην Ελλάδα.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Προκάλεσε πολύ πόνο, φυσικά, αυτή η ανάκαμψη. Αλλά ήταν μια επιτυχία.
Στεφάν Μπουζνά: Νομίζω ότι το ανέφερα. Το τίμημα που πλήρωσε η ελληνική κοινωνία μέσω διαφόρων κυβερνήσεων, αριστερών, δεξιών, και πάλι αριστερών και δεξιών, για να επιτευχθεί η ανάκαμψη είναι τεράστιο. Μια γενιά ανθρώπων έπρεπε να πληρώσει ένα βαρύ τίμημα για τα λάθη των προηγούμενων γενεών, χωρίς να επωφεληθεί απαραίτητα από αυτό που θα ωφελήσει τη νέα γενιά τώρα. Αλλά αυτή είναι η Ιστορία. Δεν επιλέγουμε το πού ζούμε. Μπορούμε να ζήσουμε αλλού. Αλλά αυτό που δεν μπορούμε να επιλέξουμε είναι η στιγμή που γεννηθήκαμε. Εμείς, εσείς… Προέρχομαι από τη Γαλλία, που βιώνει τεράστια προβλήματα, ιδίως στον τομέα των δημόσιων οικονομικών. Υπάρχει μια νέα οπτική για τις PIGS. Πριν από 12 χρόνια, η Financial Times επινόησε αυτή την έννοια, των PIGS: Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία. Κοιτάζοντας τα νούμερα για τις PIGS, η Πορτογαλία βρίσκεται σε κατάσταση πλεονάσματος του προϋπολογισμού, όπως και η Ελλάδα. Η Ελλάδα προβαίνει σε πρόωρες αποπληρωμές του δημόσιου χρέους της. Είμαι Γάλλος φορολογούμενος. Την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνησή μου έλαβε επιταγή 1.000.000.000 ευρώ από την ελληνική κυβέρνηση, για την αποπληρωμή της στήριξης που δόθηκε πριν από περίπου δέκα χρόνια.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Τώρα το σοβαρό πρόβλημα βρίσκεται στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Στεφάν Μπουζνά: Ναι. Το θέμα είναι ότι η Πορτογαλία είναι σε καλύτερη κατάσταση, όπως και η Ελλάδα. Η Ιταλία έχει, ως προϋπολογισμό, πρωτογενές πλεόνασμα… και πλησιάζει το έλλειμμα του 3% για το επόμενο έτος. Και η Ισπανία πλησιάζει το 3%. Είναι σαφές ότι το πρόβλημα δεν αφορά πλέον την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία. Το πρόβλημα όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά και το ευρώ βρίσκεται αλλού. Αυτό δεν προέκυψε τυχαία. Ήρθε με τη μεταρρύθμιση των συντάξεων, των δημόσιων υπηρεσιών και των δημοσίων δαπανών. Κάποιοι έπρεπε να πληρώσουν. Και το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας το πλήρωσε.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους μέσους Έλληνες επιχειρηματίες, που θέλουν να καταλάβουν τι μηνύματα φέρει… η είσοδος της Euronext στην ελληνική αγορά; Γιατί να είναι αισιόδοξοι;
Στεφάν Μπουζνά: Για δύο λόγους. Πρώτον, σύντομα θα διαθέτουν μια πλατφόρμα… για την άντληση κεφαλαίων και τη χρηματοδότηση κινδύνων. Τι είναι η μετοχική κεφαλαιοποίηση; Η μετοχική κεφαλαιοποίηση είναι ένας τρόπος χρηματοδότησης έργων για τα οποία δεν είσαι βέβαιος πότε θα υπάρξει ταμειακή ροή, απόδοση. Αν είσαι σίγουρος για την απόδοση, πας στην τράπεζα, δανείζεσαι χρήματα και όλα είναι προβλέψιμα. Αν κάνεις πράγματα που δεν είναι προβλέψιμα επειδή είναι επικίνδυνα, γιατί είναι καινοτόμα, γιατί μπαίνεις σε νέες γεωγραφικές περιοχές, πρέπει να αυξήσεις το μετοχικό σου κεφάλαιο. Θα έχετε μια πλατφόρμα, χάρη στην επιτυχία του Χ.Α. που ενσωματώνεται πλέον σε μια επιτυχημένη υποδομή της αγοράς μετοχών όπως η Euronext, θα έχετε μια πλατφόρμα για να συγκεντρώσετε χρήματα και να συνδεθείτε με τους παγκόσμιους επενδυτές, πιο αποτελεσματικά από ό,τι στο παρελθόν. ‘Ενα άλλο στοιχείο, σχετικά με την προηγούμενη ερώτησή σας: η Εuronext επενδύει στο Χ.Α. και διαθέτει κεφάλαια στην Ελλάδα. Αυτό είναι ένα μήνυμα προς τον υπόλοιπο κόσμο ότι αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για επενδύσεις στην Ελλάδα. Είναι η κατάλληλη ευκαιρία, όπως η UniCredit που απέκτησε μερίδιο στην Alpha. Είναι ένα μήνυμα. Πιστεύουμε ότι είναι το κατάλληλο μέρος για επιχειρείν τα επόμενα χρόνια. Ως Ευρωπαίοι, παρατηρούμε τα θετικά αποτελέσματα της ανάκαμψης και θέλουμε να συμμετάσχουμε στην επόμενη φάση της ανάκαμψης. Πιστεύουμε ότι τα χειρότερα πέρασαν και ότι τα καλύτερα είναι μπροστά. Αυτό είναι το σημαντικό μήνυμα για τους επιχειρηματίες.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Την τελευταία δεκαετία παρατηρήσαμε μια έξοδο ελληνικών εισηγμένων εταιρειών από το Χ.Α. οι οποίες αναζήτησαν εισαγωγή σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένου του Euronext. Βλέπετε αυτή την τάση να αντιστρέφεται;
Στεφάν Μπουζνά: Δεν γνωρίζω, αλλά μεγάλες ελληνικές εταιρείες είναι εισηγμένες στο Euronext, κάποιες ναυτιλιακές εταιρείες είναι στο Euronext Oslo μια εξαιρετική αμυντική εταιρεία, η THEON, η οποία έχει σημειώσει επιτυχία, είναι εισηγμένη στο Άμστερνταμ. Όλα αυτά είναι απολύτως εντάξει. Αλλά αύριο, όταν το Χ.Α. θα είναι μέρος του ενιαίου αποθεματικού ρευστότητας, μέρος της ενοποιημένης πλατφόρμας Euronext, μέρος του ενιαίου βιβλίου παραγγελιών, τότε η εισαγωγή στο χρηματιστήριο του Όσλο, του Άμστερνταμ ή της Αθήνας θα έχει την ίδια σημασία όσον αφορά τη ρευστότητα. Θα βρεθούμε σε μια κατάσταση όπου η προσφορά, η αξία του Χ.Α. του Euronext Athens θα είναι θεμελιωδώς διαφορετική. Οι άνθρωποι μπορεί να αποφασίσουν να καταχωρηθούν σε άλλες τοποθεσίες, για άλλους λόγους, αλλά όχι πλέον επειδή η αγορά είναι πολύ μικρή και δεν έχει αρκετή ρευστότητα. Αυτό είναι πίσω μας.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Θεωρείτε ότι μπορείτε να πείσετε ακόμη και Έλληνες εφοπλιστές να εισαχθούν…
Στεφάν Μπουζνά: Θέλω να εργαστώ και να έχω συνομιλίες με διάφορες τράπεζες. Θέλω να περάσω χρόνο από τον Ιανουάριο ως το καλοκαίρι για να συναντήσω αυτούς που είναι εισηγμένοι στη Νέα Υόρκη και να καταλάβω γιατί εξακολουθούν να θέλουν να είναι εισηγμένοι εκεί. Αν η οικογένεια, η παράδοση, Αν η οικογένεια, η παράδοση, η ψυχή, η ταυτότητα κι η επιχείρησή τους είναι στην Ελλάδα… Καταλαβαίνω γιατί, όταν θεώρησαν ότι η ελληνική αγορά ήταν πολύ μικρή, πολύ απομονωμένη, αποφάσισαν να εισαχθούν σε άλλη αγορά. Τώρα, όμως, θέλουμε να φτάσουμε στη ρίζα των κινήτρων τους. Θέλω να περάσω χρόνο με συνεργάτες μου και μερικές μεγάλες τράπεζες αποφασισμένες να εργαστούν σ’ αυτό, για να προσπαθήσουμε να επαναπατρίσουμε τις ναυτιλιακές εταιρείες. Ελπίζω να το πετύχουμε. Δεν είμαι σίγουρος, ίσως έχουν άλλη ατζέντα. Τουλάχιστον θα πάμε στη ρίζα του προβλήματος: “Αλλάζουμε το περιβάλλον. Θέλετε να επωφεληθείτε;” Όλοι ζούμε σε μια ιδιωτική οικονομία. Οι άνθρωποι κάνουν τις επιλογές τους, αποφασίζουν τι είναι καλό για εκείνους. Αλλά θεωρώ ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε μια δυναμική στην αντίληψη. Θα επενδύσουμε σε ένα κέντρο υποστήριξης και τεχνολογίας.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Αυτή θα ήταν η τελευταία μου ερώτηση. Σε προηγούμενες εξαγορές της Euronext, όπως στην Πορτογαλία, η Euronext δημιούργησε Κέντρα Αριστείας. Σχεδιάζετε κάτι παρόμοιο στην Ελλάδα;
Στεφάν Μπουζνά: Ναι. Αναφέρεστε σε αυτό που έγινε στην Πορτογαλία, που είναι ενδιαφέρον. Μπήκα το 2015, αλλά το 2016 αποφάσισα να δημιουργήσω μια μικρή παράκτια τεχνολογική πλατφόρμα στο Πόρτο, την πορτογαλική Θεσσαλονίκη. Όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν μια πρωτεύουσα και μια συμπρωτεύουσα. Υπάρχει το Δουβλίνο και το Κορκ στην Ιρλανδία, το Όσλο με το Μπέργκεν, το Άμστερνταμ με το Ρότερνταμ, η Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη και η Λισαβόνα με το Πόρτο. Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε στο Πόρτο μια μικρή ομάδα ανθρώπων της τεχνολογίας. Ήταν 60 άτομα. Προσλάβαμε κάποιον για να διευθύνει αυτό το έργο, τον Μανουέλ Μπέντο. Σήμερα, ο Μανουέλ έχει αναλάβει τη θέση του επιχειρησιακού διευθυντή του ομίλου Euronext. Και έχουμε 500 άτομα στο Πόρτο. Αναγκαστήκαμε μάλιστα να μετακομίσουμε σε άλλο κτίριο. Το μόνο κτίριο που βρήκαμε κατάλληλο για εμάς είναι το πρώην κτίριο του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου του Πόρτο. Δεν ξέρω αν θα κάνω το ίδιο εδώ. Σίγουρα πάντως, τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο θα δημιουργήσουμε ένα κέντρο υποστήριξης και τεχνολογίας με έδρα την Αθήνα για την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων και λύσεων υποστήριξης για τον υπόλοιπο όμιλο Euronext, όχι απαραίτητα για το Χ.Α. αλλά μόνο για τον υπόλοιπο όμιλο Euronext, γιατί θέλουμε να επωφεληθούμε από την υψηλή ποιότητα των ταλέντων εδώ. Έχετε υπέροχους ανθρώπους που εργάζονται σκληρά που λειτουργούν με ένα επίπεδο ανταγωνιστικότητας όσον αφορά το κόστος, το οποίο είναι ανώτερο από το υπόλοιπο της Ευρώπης. Δεν ξέρω αν θα είναι κάτι παρόμοιο με αυτό που έγινε στο Πόρτο, αλλά η φιλοδοξία είναι η ίδια. Πώς θα βεβαιωθούμε ότι θα βελτιώσουμε την απόδοση ολόκληρου του ομίλου έχοντας στην Αθήνα μεγάλα ταλέντα που ελπίζουν ή επιθυμούν να εργαστούν για μια παγκόσμια εταιρεία, ή τουλάχιστον μια πανευρωπαϊκή, ενώ παραμένουν στην Αθήνα. Αυτή είναι η φιλοδοξία μας. Είμαι ενθουσιασμένος και αυτό θα είναι κάτι πέρα από την πληροφορική. Ξέρουμε ότι και σε άλλες επαγγελματικές θέσεις θα βρούμε εξαιρετικά ταλέντα. Η Αθήνα είναι μια μεγάλη πόλη. Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στην Ελλάδα: μια βαθιά πολιτισμική ανοιχτή στάση στο εμπόριο και στον υπόλοιπο κόσμο. Η φιλοξενία έχει σημασία, και είναι μια λέξη που επινοήθηκε εδώ και που υπάρχει κυρίως εδώ. Η φιλοξενία και η αφοσίωση όλων των οικογενειών… που μάζεψαν τόσα χρήματα για να πληρώσουν τις σπουδές των παιδιών τους στο εξωτερικό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι Έλληνες μιλούν κατά μέσο όρο καλύτερα αγγλικά από τους περισσότερους Ευρωπαίους, όπως στις σκανδιναβικές χώρες, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι με 3.000 ευρώ οι άνθρωποι παίρνουν το πλοίο για να κάνουν εμπόριο από το ένα νησί στο άλλο και ότι το εμπόριο είναι μέρος της παράδοσης… Κάτι σαν μεσογειακή Ολλανδία. Αυτό είναι μια θεμελιώδης, βαθιά πολιτιστική συνταγή για επιτυχία στον επαναπροσδιορισμό της παγκοσμιοποίησης. Η παγκοσμιοποίηση γίνεται όλο και πιο περιφερειακή. Σε αυτή τη στιγμή της επανεκκίνησης της παγκοσμιοποίησης έχετε όλα τα συστατικά εδώ όσον αφορά τα ταλέντα, την κουλτούρα, την εστίαση στην τεχνολογία, την κυβέρνηση, την εστίαση στην ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα των δημόσιων λογαριασμών. Έχετε όλα τα συστατικά για να γίνετε οι νικητές των επόμενων 20 χρόνων. Θέλουμε να συμμετέχουμε σε αυτή τη διαδικασία. Γι’ αυτό είμαστε εδώ.
Απόστολος Μαγγηριάδης: Τέλος, στην Ευρώπη γίνεται λόγος για την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων. Ποιος είναι ο ρόλος του Euronext σε αυτό;
Στεφάν Μπουζνά: Η σύντομη εκδοχή είναι ότι οι άνθρωποι μιλούν για την Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων στις Βρυξέλλες. Το κάνουμε πράξη εδώ στην Αθήνα… και σε άλλα μέρη, επειδή χτίζουμε μια ενιαία, ολοκληρωμένη αγορά μετοχών στην Ευρώπη, με ομοσπονδιακή διακυβέρνηση, με ομοσπονδιακή εποπτεία που λειτουργεί πραγματικά. Η εταιρεία έχει τώρα περίπου 14 δισεκατομμύρια ευρώ κεφαλαιοποίηση. Όταν εισήλθα η κεφαλαιοποίηση ήταν 1,4 δισεκατομμύρια. Έχουμε διανύσει μια μακρά πορεία… προς την ενοποιημένη υποδομή της κεφαλαιαγοράς για μετοχές. Αυτή είναι η σύντομη εκδοχή. Αν κάνω ένα βήμα πίσω, σαφώς… Η φιλοδοξία αυτής της επιτροπής είναι ισχυρότερη από ποτέ. Η έννοια της ένωσης κεφαλαιαγορών εφευρέθηκε από τον Τζόναθαν Χιλ, όταν ήταν Βρετανός επίτροπος, την εποχή που το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν το Λονδίνο ήταν το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο της Ε.Ε. Με το Brexit, οι Βρετανοί αποφάσισαν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν πρέπει να είναι πλέον το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο της Ε.Ε. αλλά το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο του Η.Β. Μείναμε χωρίς κανέναν πραγματικό φυσικό χορηγό για την ένωση κεφαλαιαγορών. Δεν θα έλεγα ότι χάσαμε 10 χρόνια, αλλά ήμασταν αργοί τα 10 τελευταία χρόνια. Τα πράγματα άλλαξαν εντελώς. Η κυρία που διευθύνει… την Ένωση Αποταμιεύσεων & Επενδύσεων, η κα Αλμπουκέρκε, είναι πρώην Υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, κατά τη διάρκεια της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Γνωρίζει την Τρόικα. Όπως λένε στα ιταλικά “έχει δει τα δόντια του λύκου”. Είναι αφοσιωμένη στο να προσφέρει πραγματικά αποτελέσματα. Είμαι πολύ αισιόδοξος. Αυτή τη βδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπό την ηγεσία της κας Αλμπουκέρκε, θα υποβάλει πρόταση. Είναι πολύ φιλόδοξοι όσον αφορά την ενιαία εποπτεία, την προσέλκυση επενδύσεων από το λιανικό εμπόριο προς την αγορά μετοχών, όσον αφορά τη μετακίνηση σε συνταξιοδοτικά ταμεία. Η κύρια διαφορά μεταξύ της ευρωπαϊκής κατάστασης… και της επιτυχίας των ΗΠΑ δεν είναι μόνο η τεχνολογία. Η κύρια διαφορά είναι ότι στις ΗΠΑ, αν θέλετε να έχετε κάποιο εισόδημα όταν γερνάτε, πρέπει να αγοράσετε μετοχές όταν είστε νέοι. Γι’ αυτό έχει αναπτύξει μια βιομηχανία μετατροπής των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων σε επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου. Στην Ευρώπη, αν θέλετε να έχετε κάποιο εισόδημα όταν γερνάτε, πρέπει να ελπίζετε ότι οι άνθρωποι γύρω σας τότε θα συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους και κοινωνικές εισφορές. Αυτό είναι ένα διαφορετικό περιβάλλον. Αν θέλετε να βοηθήσετε τους ανθρώπους να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή σύνταξη και αν θέλετε να χρηματοδοτήσετε την τοπική οικονομία, πρέπει να κατευθύνετε τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών σε συντάξεις και στη συνέχεια σε μετοχές. Και νομίζω ότι αυτό θέλουν. Θέλουν να το πετύχουν αυτό. Είμαι πολύ αισιόδοξος, πολύ ενθουσιώδης. Αλλά ο χρόνος που χρειάζονται για να παραδώσουν αυτό που πρέπει ή για να επιτύχουν την ευρωπαϊκή συναίνεση, επειδή έτσι λειτουργεί το σύστημα, είναι παράλληλος με αυτό που κάνουμε εμείς με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα, δηλαδή την εταιρική ανάπτυξη του Euronext ως ομίλου.
www.ertnews.gr
