Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, που καθιερώθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τιμάται κάθε χρόνο την 1η Δεκεμβρίου, αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τον HIV, τους τρόπους μετάδοσης, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας.
Αν και ο HIV αντιμετωπίζεται πλέον ως χρόνια νόσος χάρη στη σύγχρονη θεραπευτική αγωγή, τα επιδημιολογικά στοιχεία στην Ελλάδα καταδεικνύουν πως η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν κρίσιμες. Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), οι νέες διαγνώσεις HIV παραμένουν στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο έτος, ωστόσο πάνω από τους μισούς ασθενείς που διαγνώστηκαν το 2025 προσέρχονται καθυστερημένα στο σύστημα υγείας. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για συνεχή ενημέρωση, συστηματικό έλεγχο και απρόσκοπτη πρόσβαση στη θεραπεία.
Μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2025, στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 21.815 περιστατικά HIV λοίμωξης, εκ των οποίων 4.795 έχουν εξελιχθεί σε AIDS και 3.721 ασθενείς έχουν αποβιώσει. Κατά το ίδιο έτος, 11.549 άτομα έλαβαν αντιρετροϊκή αγωγή, ενώ οι νέες διαγνώσεις ανήλθαν σε 526, αντιστοιχώντας σε 5,1 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους.
Πρωτοβουλίες του Υπουργείου Υγείας για την αντιμετώπιση του HIV
Το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με επιστημονικούς φορείς και οργανισμούς, έχει υλοποιήσει σειρά δράσεων μέσα στο 2025, με στόχο την ενίσχυση της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και της πρόσβασης στη θεραπεία για τον HIV σε πανελλαδικό επίπεδο.
– Ολοκληρώθηκε το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον HIV (2025)», το οποίο βασίζεται στην προγραμματική συμφωνία του Μαρτίου 2024 μεταξύ του υπουργείου Υγείας, του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών (ΕΚΑΡ), του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής και της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
– Από τον Μάιο του 2025 εφαρμόζεται η PrEP (προφύλαξη πριν την έκθεση), πρωτοβουλία του υπουργείου Υγείας για την πρόληψη της HIV λοίμωξης σε άτομα υψηλού κινδύνου. Η διάθεση γίνεται με ιατρική συνταγή μέσω επιλεγμένων νοσοκομειακών φαρμακείων.
– Θεσμοθετήθηκαν τα Κέντρα Αναφοράς AIDS και δημιουργήθηκε Δίκτυο Κέντρων με σταθερή χρηματοδότηση, διασφαλίζοντας την παρακολούθηση των ασθενών και της επιδημιολογικής κατάστασης.
Παράλληλα, ο ΕΟΔΥ συνεχίζει δράσεις ενημέρωσης και πρόληψης στην κοινότητα, με διανομή ενημερωτικού υλικού και στοχευμένες παρεμβάσεις σε ευάλωτες ομάδες.
Δηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS
Με αφορμή την ημέρα, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, τόνισε: «Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS αποτελεί μια υπενθύμιση και ταυτόχρονα αφύπνιση, με στόχο να στηριχθεί ο διαρκής αγώνας για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία του HIV. Ως Πολιτεία, αλλά και γενικότερα ως κοινωνία, οφείλουμε να βρισκόμαστε δίπλα στους συνανθρώπους μας που ζουν με HIV και, παράλληλα, να σταθούμε απέναντι σε κάθε μορφή διακρίσεων και κοινωνικού στιγματισμού.
Με σταθερά και υλοποιήσιμα βήματα, συνεργασία, ενημέρωση και αλληλεγγύη, έχουμε χαράξει μια εθνική στρατηγική μαζί με την επιστημονική κοινότητα, αποσκοπώντας να διαμορφώσουμε μια κοινωνία όπου ο HIV δεν θα αποτελεί τροχοπέδη στην υγεία, την αξιοπρέπεια και τη ζωή κανενός».
Από την πλευρά του, ο Γκίκας Μαγιορκίνης, αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και επιστημονικός υπεύθυνος του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών, ανέφερε: «Το έτος 2025 είδαμε στην Ελλάδα τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που έχουν συμβεί την τελευταία 15ετία στην αντιμετώπιση της πανδημίας του AIDS. Καταρχήν θεσμοθετήθηκε η πρόσβαση στην προφύλαξη πριν την έκθεση, γνωστή ως PrEP, που προστατεύει ομάδες υψηλού κινδύνου από τη μετάδοση του ιού. Κατά δεύτερον, αναβαθμίστηκε η εργαστηριακή παρακολούθηση του ιού με τη θεσμοθέτηση Κέντρων Αναφοράς AIDS με υψηλές προδιαγραφές και διασφαλίστηκε ένα σταθερό πλαίσιο χρηματοδότησής τους, ώστε να μπορέσουν να επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τον έλεγχο της επιδημίας μέχρι το 2030».
