Το σηκώνει και η μέρα, Black Friday σήμερα, μεγάλη η χάρη της αν κι εγώ έχω ακόμη καταγεγραμμένες στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μου τις παλιές εκπτώσεις, τις παραδοσιακές, 1 έως 20 Φεβρουαρίου και 1 έως 20 Αυγούστου. Τέλος πάντων, το θέμα στην εποχή μας δεν είναι αυτές καθαυτές οι εκπτώσεις. Αντε να τις εκμεταλλευτούμε για την αγορά κάποιας ηλεκτρικής συσκευής και πολύ λέω. Ολο τον υπόλοιπο χρόνο, οι οθόνες μου κατακλύζονται από μηνύματα για προσφορές, για «πληρώνεις ένα, παίρνεις δύο», για «αγόρασε τώρα και πλήρωσε όποτε εσύ επιλέξεις», για Hot ΣΚ («Καυτό Σαββατοκύριακο» σημαίνει αυτό και μην πάει ο νους σας στο πονηρό, σε χαμηλές τιμές αναφέρεται). Πέραν τούτου όμως, γιατί να περιμένεις «Καυτά Σαββατοκύριακα» όταν το φτηνό ή, έστω, το φτηνότερο όχι μόνο το βρίσκεις πια παντού αλλά και αποτελεί μία νέα τάση.
Θα μιλήσω διά του παραδείγματος. Φίλη μου, κυρία του πιο διακεκριμένου τμήματος της κοινωνίας μας, με συχνές κοσμικές εμφανίσεις, εδώ και ένα-δύο χρόνια, αγοράζει συστηματικά ρούχα με ηλεκτρονικές παραγγελίες από γνωστή κινέζικη πλατφόρμα (όχι αυτή για την οποία οργανώθηκαν διαμαρτυρίες στη Γαλλία επειδή πουλούσε sex dolls με παιδικό πρόσωπο, την άλλη). Οχι μόνο ρούχα αλλά και αξεσουάρ και κοσμήματα. Και όταν πρόσφατα πήγα στο σπίτι και πρόσεξα ότι έχει κάνει αρκετές αλλαγές στην επίπλωση και τη διακόσμηση, κάθε φορά που τη ρωτούσα «Από πού το πήρες αυτό;», η απάντηση ήταν η ίδια. Ή από αυτήν την πλατφόρμα ή από κάποια άλλη με επίσης πολύ χαμηλές τιμές. Ενα παράδειγμα θα αναφέρω, παρ’ όλο που ο κατάλογος είναι μεγάλος. Η φίλη πριν από κάμποσα χρόνια, την εποχή των (υποτιθέμενων) χρυσών αγελάδων, είχε αγοράσει σκαμπό σπουδαίου ιταλού ντιζάινερ έναντι 800 ευρώ. Τώρα το έκανε ζευγάρι με ίδιο που παρήγγειλε διαδικτυακά έναντι 40 ευρώ. Οχι μόνο ολόιδιο αλλά όταν κάθισα και στα δύο για να τα τσεκάρω, το αντίγραφο ήταν και πιο στέρεο και πιο εργονομικό από το αυθεντικό.
Η φίλη δεν το κάνει από ανάγκη αλλά από άποψη. Μία άποψη που, πλέον, την καταγράφω ως γενικότερη τάση. Βλέπω με τι καμάρι συζητάμε στις παρέες για τις φτηνές αγορές μας. Για παπούτσια με 15 ευρώ, για παλτό με 25, για μπλούζες με 10, για αρώματα απομίμηση μεγάλων οίκων με την ίδια ακριβώς ένταση και ποιότητα μυρωδιάς. Δεν μιλάμε για «μαϊμούδες» ούτε για παραπλανητικές ετικέτες, δεν γίνεται απόπειρα εξαπάτησης του καταναλωτή. Είναι μια νέα αγορά με ανεστραμμένους όρους που δεν ορίζουν ούτε την ποιότητα ούτε το ντιζάιν με βάση την τιμή. Ενώ παράλληλα υπάρχουν και οι δικές μας πλατφόρμες όπου οι εκπτώσεις σε γνωστές μάρκες είναι μόνιμες και οι τιμές, για τα ίδια ακριβώς προϊόντα, πολύ χαμηλότερες από τα μαγαζιά.
Ο αντίλογος
Οι γονείς μας έλεγαν ότι η φτήνια τρώει τον παρά. Και οι Αγγλοι «Δεν είμαι πλούσιος ώστε να αγοράζω φτηνά πράγματα». Υπό την έννοια ότι μια ακριβή αγορά είναι ένα είδος επένδυσης που θα σε «βγάλει» για κάμποσα χρόνια. Από τότε όμως έχουν περάσει πολλά χρόνια και έχουν επαναπροσδιοριστεί ακόμη περισσότερες συνθήκες. Το ότι το ακριβότερο είναι και το καλύτερο δεν ισχύει πλέον σε τίποτα. Το ακριβότερο είναι απλώς αυτό που ικανοποιεί αρχοντοχωριάτικες και νεοπλουτίστικες νοοτροπίες. Εξάλλου το φτηνό δεν συμπίπτει με το φτηνιάρικο. Το πρώτο προσδιορίζεται από την τιμή, το δεύτερο από την αισθητική και την ποιότητα. Και έχω δει πανάκριβα πράγματα που μοιάζουν εξαιρετικά φτηνιάρικα.
Ναι, ξέρω, έχουν προαναγγελθεί αυξήσεις στους δασμούς προϊόντων από χώρες εκτός Ευρώπης. Μπορεί και να πρέπει να γίνει έτσι. Η αγορά όμως έχει τον τρόπο να αυτορρυθμίζεται. Και νομίζω ότι τα φτηνά προϊόντα είναι το μέλλον. Ασε που σε απαλλάσσουν από το άγχος «Αν χαλάσει;». Ε, θα το πετάξεις και θα πάρεις καινούργιο.
