Πυρετώδεις είναι οι προετοιμασίες στο υπουργείο Εξωτερικών έπειτα από την υπερψήφιση του νομοσχεδίου για τη σύσταση Γραφείου Ελληνικής Προεδρίας ενόψει της ανάληψης της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Ελλάδα το δεύτερο εξάμηνο του 2027. Η Αθήνα έχει εξαρχής κάνει λόγο για μια «κρίσιμη προεδρία», κατά την οποία αναμένεται να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις γύρω από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), επί της ουσίας τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034.
Από τις τρεις βασικές θεματικές που απασχολούν κάθε προεδρία, πρώτον τα αμιγώς ευρωπαϊκά ζητήματα (όπως το ΠΔΠ), δεύτερον τα έκτακτα θέματα που ανακύπτουν λόγω επικαιρότητας και τρίτον τα θέματα εκείνα που η κάθε προεδρία βάζει στην ατζέντα της ευρωπαϊκής οικογένειας, η ελληνική πλευρά επί του παρόντος δίνει βαρύτητα στην τρίτη κατά σειρά θεματική. Πρωταρχικός στόχος της ηγεσίας του ελληνικού ΥΠΕΞ είναι η κατάρτιση ενός συνολικού «μάστερ πλαν», το οποίο θα εμπεριέχει συγκεντρωμένες όλες τις πιθανές προτάσεις, όπως αυτές εκπορεύονται από κάθε υπουργείο ξεχωριστά.
Οι ελληνικές προτάσεις
Οπως έχει τονίσει ο Γιώργος Γεραπετρίτης, από το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη διαφανεί πως μία εκ των βασικών προτάσεών του, στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας, θα αφορά πρωτοβουλία για την ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων και το όραμα που θα πρέπει να δοθεί στους λαούς των έξι χωρών (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Μαυροβούνιο και Σερβία) εν μέσω γεωπολιτικής αβεβαιότητας και την ώρα που η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί πεδίο ανάπτυξης εθνικισμών και συρράξεων. Το ζήτημα της ελληνικής προεδρίας αναμένεται εξάλλου να απασχολήσει έντονα και την προεκλογική περίοδο την άνοιξη του 2027 καθώς, αν όλα κυλήσουν ομαλά, ο Πρωθυπουργός αναμένεται να θέσει εμφατικά το σχετικό δίλημμα προ κάλπης – εν ολίγοις, με το ποιος θα ηγηθεί αυτής της εθνικής προσπάθειας, σε ένα ευρωπαϊκό τοπίο όπου ουδείς μπορεί να προβλέψει εκ των προτέρων τα χαρακτηριστικά του ούτε κατά προσέγγιση.
Τα μεγάλα ζητήματα, ωστόσο, που θα απασχολήσουν με βεβαιότητα την ελληνική προεδρία από τον Ιούλιο έως τον Δεκέμβριο του 2027 είναι έξι: Οικονομία, Αμυνα, Κοινή Αγροτική Πολιτική, Ανταγωνιστικότητα, Συνοχή και Διεύρυνση της ΕΕ μέσω της ενταξιακής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, με την Αλβανία και το Μαυροβούνιο να διατηρούν το προβάδισμα στη συγκεκριμένη κούρσα.
Το νέο γραφείο και ο επικεφαλής του
Μεταξύ των οκτώ νομοτεχνικών αλλαγών που εισήγαγε το νομοσχέδιο για τη σύσταση αυτοτελούς Γραφείου Ελληνικής Προεδρίας ήταν και η πρόβλεψη για τοποθέτηση επικεφαλής, με τον Στυλιανό Χουρμουζιάδη να συγκεντρώνει προς το παρόν τις περισσότερες πιθανότητες να αναλάβει το εν λόγω πόστο ευθύνης καθώς πληροί το σύνολο των προδιαγραφών που ετέθησαν. Ο 52χρονος διπλωμάτης, εκτός του ότι έχει ήδη αναλάβει το «ντοσιέ» της ελληνικής προεδρίας στην Α’ Γενική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, είναι μόνιμος δημόσιος υπάλληλος, κατέχει τον βαθμό του πρέσβη, έχει θητεύσει στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες, είναι πολύγλωσσος (μιλά και γράφει έξι γλώσσες), ενώ ακόμη και ηλικιακά κρίνεται ότι είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της θέσης του επικεφαλής.
Ο προϋπολογισμός που θα κληθεί να διαχειριστεί η ελληνική προεδρία «κλείδωσε» στα 20 εκατομμύρια ευρώ και θα υπάρχει δυνατότητα αξιολόγησης των δαπανών ανά πάσα στιγμή μέσα από τον «ειδικό κωδικό προεδρίας», καθώς και μέσω διαβίβασης από τον υπουργό Εξωτερικών έκθεσης οικονομικών δαπανών στη Βουλή. Μεταξύ των νεωτερισμών που εγκρίθηκαν, ενδιαφέρον παρουσιάζει η δυνατότητα ενσωμάτωσης προτάσεων για εκδηλώσεις και δράσεις από την κοινωνία των πολιτών και η πρόβλεψη για απασχόληση στο Γραφείο Ελληνικής Προεδρίας ασκούμενων φοιτητών και εθελοντών.
