Το βιβλίο «Ιθάκη» (τίτλος μεγαλομανής και κακόγουστος αν σκεφτεί κανείς το μέγεθος Καβάφη) είναι μια τυπικά αριστεριτζίδικη προσπάθεια αυτοαποκατάστασης του συγγραφέα του. Γιάννης κερνάει και Ιωάννης πίνει. Κάτι σύνηθες στο πρωτογενές κόμμα όπου κάθε τριάντα χρόνια αποκαθιστούν τέως δήθεν χαφιέδες, εκτελεσμένους, τον Μιζέρια – Βελουχιώτη, παρεκκλίνοντες και πράχτορες (με «χι»). Εν γένει αλλοιώνουν αναδρομικά την πραγματικότητα και τη δράση ανθρώπων έτσι ώστε να ταιριάζει στην τωρινή ειδυλλιακή εικόνα (μανία κι αυτοί με τη συμπερίληψη) που φτιάχνουν για τον εαυτό τους, από την οποία δεν γλιτώνει κανένα ατίθασο παιδί σε βάθος χρόνου. Ολοι οι στιγματισμένοι και αφανισμένοι του παρελθόντος αγιοποιούνται κι εν τέλει όλοι δικοί μας είμαστε και χαιρόμαστε που σας βλέπουμε σπανίως, όπως έλεγε κι ο Σκαρίμπας.
Εδώ, ακόμα και σε πολλά γραπτά και βιβλία ανθρώπων που, είτε έζησαν τον φριχτό εμφύλιο είτε, όντας νεότεροι και άκαπνοι, τον φαντάζονται ως ένα περιπετειώδες βιντεογκέιμ, υπάρχει ακόμα η γενική ιδέα ότι έχασαν μεν, αλλά κέρδισαν δε. Οτι δεν υπήρξε ήττα αλλά νίκη ή ότι ναι μεν αλλά, και εν πάση περιπτώσει και εκ των υστέρων επιδίδονται σε μια ολοκληρωτική μεταμφίεση της πραγματικότητας, ακόμα και για τα πιο προφανή. Κατέκτησαν δικαίως την ειδική δεξιότητα στο να καπελώνουν το παρελθόν με ιδεολογικές τραγιάσκες.
Μέχρι που να ξαναφτιάχνουν και τα ορύγματα στον Γράμμο – Βίτσι και τα νοσοκομεία και να κόβουν ακόμα κορμούς προστασίας. Ετσι ώστε να μπορεί κανείς αιωνίως να ζει σε μια ψυχωτική, βαλσαμωμένη πραγματικότητα, σε μια παντοτινή ψευδοαναπαράσταση όπου το αντάρτικο στο ηρωικό φαντασιακό συναντάει τον Αστραπόγιαννο και τους Ληστές των Ορέων. (Προσοχή! Η ναπάλμ έρχεται καταπάνω μας).
Ο έλεγχος, η συμφέρουσα ανανοηματοδότηση του παρελθόντος είναι μεγάλο λακιρντί, εφόσον δυσκολεύονται με το παρόν, το οποίο είναι κάπως περίπλοκο και ενίοτε απαιτεί μεταπτυχιακά που δεν υπάρχουν. Κι εκεί βρίσκεται η απαρχή του συστήματος αναδρομικής αποκατάστασης. Επιλέγεις να ζεις στον χρόνο που σε βολεύει ή που επαρκεί γι’ αυτόν η βιβλιογραφία σου. Και βέβαια και πάντα, βάσει της τεχνικής πέθανε να σε λυπηθώ, ζήσε να σ’ έχω αμάχη. Εξάλλου υπάρχει και η εκ των υστέρων αποδοχή, πολλά έτη μετά την ανακομιδή των οστών.
Καθάρισε τώρα τον «πράχτορα» να ησυχάσουμε και σε τριάντα χρόνια του τραβούμε μιαν αποκατάσταση ή μιαν ηρωική βιογραφία και πάει τελείωσε. Ολα μέλι – γάλα. Ολοι ευχαριστημένοι και μέσα στη συμπερίληψη. Ή κάνε όσα όργια θες στην πραγματική πολιτική ζωή και έπειτα από λίγα χρόνια γράφεις εσύ ο ίδιος ένα βιβλίο, μιαν επαινετική αυτοβιογραφία που είναι τζάμπα και κάτι συγκριτικά αθώο. Και έτσι θα εξηγήσεις τι πραγματικά συνέβη, πόσο μεγάλος άντρας υπήρξες, αλλά εκείνοι δεν το κατάλαβαν ποτέ, οι άχρηστοι. Γράψε μιαν «Ιθάκη» αποφεύγοντας τη Μυτιλήνη που πάντα την μπέρδευες με τη Λέσβο.
Αλλοίωση και χειραγώγηση της μνήμης με το ζόρι. Με ένα βιβλίο καθαρίζεις και φτου κι απ’ την αρχή. Εξάλλου πάντα υπάρχουν αφελείς έτοιμοι να καταπιούν τον παλιό σανό, ιδεοληπτικοί που περιμένουν την ανακύκλωση της εμμονής, κι άλλοι έτοιμοι για οποιοδήποτε ψεύδος εκτρέφει την παλιά αυταπάτη. Υπάρχει πελατεία ζεστή και απελπισμένη που ψάχνει λίγο φως κι ας είναι και από ξελιγωμένο φακό. Αν και τα πράγματα έχουνε γίνει πολύ σκληρά εν τω μεταξύ και ειδικά στον χώρο της Αριστεράς, όπου γεννιούνται διαρκώς νέοι ηγέτες με τεχνητή γονιμοποίηση και, πια, με τόσους ανελέητους αρχηγούς δεν περνούνε τα βιβλία αυτοαποκατάστασης του ενός, ίσα ίσα: τον θάβουνε βαθύτερα διότι άλλαξαν οι καιροί και γίναμε πολλές. Πολλά «εγώ» και μεγάλωσε ο ανταγωνισμός, όπως στον κακό καπιταλισμό. (Αλλά και με τα λίγα «εγώ» πάντα το ίδιο συνέβαινε).
Πάντως εσύ κάνε σαν να μην έτρεξε τίποτε διότι εκείνο που έχει σημασία είναι μόνο ο τραχανάς που απλώνεται στο παρόν. Τα περασμένα είναι διαχειρίσιμα και πάντα κάποιοι θα αθωώνουνε όποιον θέλουνε κατά βούληση, θα τον κάνουνε πάλι ήρωα κατ΄ επιλογήν, σαν να μη συνέβη ποτέ τίποτε. Και μήπως συνέβη; Οχι βέβαια. Εκανε ποτέ δήλωση ο Αρης; Οχι, ποτέ. Εκανε ποτέ δημοψήφισμα ο Τσίπρας; Ναι, αλλά είχε δίκιο, άρα είναι σαν να μην το έκανε. Ολοι δικοί μας είμαστε τελικά, είμαστε λεβέντες και διαλεχτά παιδιά μέσα στην πιάτσα.
Το καθ’ ομολογίαν ζην των χριστιανών (δηλαδή να ζεις με βάση όσα πιστεύεις κι όσα λες) δεν ισχύει εδώ, εφόσον ο Λόγος διαχωρίζεται εντελώς από την Πράξη, στο όνομα του τελικού Σκοπού. Πρόκειται για γνωστή τεχνική που χρησιμοποιεί τη φαλκιδευμένη λέξη, τη διαστροφή, την παραπληροφόρηση, το fake news, τη στρεψοδικία για πολιτικό κέρδος πάση θυσία. (Στο όνομα κάποιου λαού, πάντα). Βασικός στόχος είναι ο έλεγχος του μέλλοντος διά του παρελθόντος, η συμφέρουσα, στρεβλή νοηματοδότηση του Εμφυλίου ή της νεότερης ιστορίας και, εν προκειμένω: μια άλλη, εκ των υστέρων αμφίεση όσων έγιναν, ώστε όχι μόνο να δικαιώνεται κάποιος πρόσφατος υπαίτιος αλλά να μας ζητάει επιπλέον και το βόδι. (Οχι αιγοπρόβατα, λόγω της ευλογιάς).
Και τι να λέει, άραγε, ο θεωρητικός Σπύρος Μαρτίκας και οι τζογαδόροι για όλα αυτά; (Μύλος, Βρισηίδα).
