Υπάρχει μια τάση στο Διαδίκτυο που περνάει μπροστά από τα μάτια μας συνήθως με εντελώς σαχλά βιντεάκια όπου το χιούμορ, έστω και ως πρόσχημα, σπάει τα μούτρα του, κάπου κάπου με συμπαθητικά σκετσάκια και σπάνια με κάτι που σε κάνει να γελάσεις από καρδιάς. Είναι η σύγκριση του πώς συμπεριφέρονταν οι γονείς στα παιδιά τους τη δεκαετία του 1980 και πώς σήμερα (προσφάτως έγινε και τηλεοπτική εκπομπή με… αποθαρρυντική τηλεθέαση). Και στο τότε και στο τώρα, οι γονείς παρουσιάζονται τέρμα υστερικοί, γραφικές καρικατούρες, επιφανειακοί, στερεοτυπικοί, χαρακτήρες που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα, άτομα σαλταρισμένα και σε πλήρη σύγχυση. Η διαφορά είναι ότι τότε αδιαφορούσαν για την προστασία των παιδιών τους, ήταν υπερβολικά αυστηροί μαζί τους, προέτρεπαν τις δασκάλες και τους δασκάλους τους να είναι ακόμη πιο αυστηροί και (χρειάζεται – δεν χρειάζεται) να χρησιμοποιούν πού και πού τη βέργα. Ενώ τώρα είναι υπερπροστατευτικοί, υπεραναλυτικοί σε ό,τι αφορά τις συμπεριφορές και τα συναισθήματα των παιδιών τους, υπερανεκτικοί, συζητήσιμοι, πράοι ακόμη και όταν από μέσα τους βράζουν.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, ούτε τώρα ούτε τότε οι γονείς ήταν έτσι. Ναι, κάποιες νοοτροπίες έχουν αλλάξει διότι έχει αλλάξει ο κόσμος, η καθημερινότητα, οι προτεραιότητες, οι ανάγκες, οι ρυθμοί της ζωής, ακόμη και οι νόμοι. Για παραδειγμα, στη δεκαετία του 1980 ουδείς, είτε μικρός είτε μεγάλος, φορούσε ζώνη στο αυτοκίνητο επειδή, απλά, δεν ήταν επιβεβλημένο διά νόμου.
Ωστόσο, μέσα από αυτήν την τάση, όχι εσκεμμένα θεωρώ, καλλιεργείται μία αντίληψη. Που επαναλαμβάνεται και από τον τρόπο που αναπαράγεται η ειδησεογραφία. Οτι οι γονείς ευθύνονται για τις συμπεριφορές των παιδιών τους. Αυτοί είναι που διαμορφώνουν τον χαρακτήρα τους. Πως εκεί έξω βγαίνουν με ό,τι κουβαλάνε από το σπίτι τους. Οτι η υπερπροστασία των παιδιών, η ανάδειξή τους σε «αυτοκράτορες» της οικογένειας, η καλλιέργεια του εγωκεντρισμού τους που, έτσι, εξελίσσεται σε ναρκισσισμό με κύρια έκφρασή του τη χειριστικότητα, είναι η βασική αιτία για τα περιστατικά ακραίας βίας που είναι όλο και πιο συχνά μεταξύ ανηλίκων. Πως σε αυτούς ευθύνεται η «διαδρομή» από τη βέργα του δάσκαλου στο ξύλο του μαθητή.
Αγριοι ξυλοδαρμοί σε δρόμους, πλατείες, αυλές σχολείων, μεταξύ αγοριών, μεταξύ κοριτσιών, χωρίς ξεκάθαρη αιτία, έτσι, για τη μαγκιά, για μια τραμπούκικη επίδειξη ισχύος στοιχειώνουν καθημερινά την ειδησεογραφία. Τα βλέπουμε, σχολιάζουμε, βγάζουμε αυτούς τους χαρακτηριστικούς βρυχηθμούς αποδοκιμασίας και καταλήγουμε στο να ρίξουμε το ανάθεμα στους γονείς. Μια εύκολη λύση που «χαϊδεύει», που συντηρεί το πρόβλημα.
Μαγκιά κι εξάτμιση
Καλά, είμαστε σοβαροί τώρα; Τα σημερινά παιδιά επηρεάζονται αποκλειστικά από τους γονείς τους ή, τέλος πάντων, το οικογενειακό τους περιβάλλον; Ούτε το 1925 δεν συνέβαινε αυτό και θεωρούμε ότι συμβαίνει εκατό χρόνια αργότερα; Τόσες ώρες την ημέρα, στα κρυφά και τα φανερά, είναι κολλημένα σε ένα τάμπλετ, τι νομίζουμε ότι βλέπουν; Συνταγές μαγειρικής και τεχνικές μακραμέ; Ή που θα παίζουν βιντεοπαιχνίδια με ελεύθερους σκοπευτές, μαχητές των δρόμων, καταδιώξεις μέχρι θανάτου ό,τι, τέλος πάντων αποθεώνει τον νικητή, τον πιο δυνατό, τον πιο σκληρό, τον πιο μάγκα ή που θα παρακολουθούν τα ίδια παιχνίδια υπό μορφή αληθινών ιστοριών. Αγόρια και κορίτσια. Διότι δόθηκαν αγώνες για να ξεπεραστούν τα στερεότυπα σε ό,τι αφορά τα δύο φύλα από την παιδική ακόμη ηλικία και καταλήξαμε σε μια συνθήκη όπου η μαγκιά και η βία τους χωράει όλους.
Ακόμη και στη δημόσια, την πολιτική ζωή, τα παιδιά τι βλέπουν; Τον εξοστρακισμό της ευγένειας, το ανελέητο κράξιμο του αντιπάλου, τον τσαμπουκά ως δημόσια αρετή, την άρνηση των πάντων, την ανυπακοή ως πράξη περηφάνιας. Οι γονείς, κατά τη γνώμη μου, έρχονται τελευταίοι και καταϊδρωμένοι απλώς ως εξαρτήματα της ίδιας μηχανής.
