Η αναζήτηση για ίχνη αρχαίας ζωής στον Άρη αποκτά νέα δυναμική, μετά από μια σημαντική ανακάλυψη Κινέζων επιστημόνων που θα μπορούσε να ανατρέψει όσα γνωρίζαμε για το υδάτινο παρελθόν του πλανήτη. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σενζέν ανακοίνωσαν τον εντοπισμό ενός μέχρι πρότινος άγνωστου είδους φυσικής δομής: καρστικών κοιλοτήτων, δηλαδή σπηλαιωδών σχηματισμών που προκύπτουν από τη διάλυση πετρωμάτων μέσω της δράσης του νερού.
Αν επιβεβαιωθεί η προέλευσή τους, τα ευρήματα αυτά μπορεί να αποδειχθούν οι πιο υποσχόμενοι τόποι για την αναζήτηση αρχαίας μικροβιακής ζωής στον Κόκκινο Πλανήτη.
Ενδείξεις υπόγειας υδατικής δραστηριότητας
Η ομάδα εντόπισε οκτώ τέτοιες δομές στην περιοχή Hebrus Valles, μια ζώνη που θεωρείται εδώ και χρόνια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα για τη γεωλογία του Άρη. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, δεν είχαν εντοπιστεί εκεί τόσο καθαρά σημάδια υπόγειας υδατικής δραστηριότητας.
Τα κοιλώματα που αναγνωρίστηκαν δεν θυμίζουν τυπικές ηφαιστειακές σπηλιές ή καταρρεύσεις επιφανειακών δομών. Αντίθετα, σύμφωνα με τη μελέτη, το σχήμα τους παραπέμπει σε καρστικά χαρακτηριστικά, αντίστοιχα με τα γήινα σπήλαια που σχηματίζονται από τη διάβρωση ασβεστολιθικών ή άλλων διαλυτών πετρωμάτων.
Αποδείξεις από φασματοσκοπικά δεδομένα
Κομβικό ρόλο στην ανακάλυψη είχε το φασματοσκοπικό όργανο TES (Thermal Emission Spectrometer), το οποίο εντόπισε στην περιοχή κάρβονες και θειικά άλατα – ορυκτά που διαλύονται εύκολα στο νερό. Η παρουσία τους αποτελεί ένδειξη ότι κάποτε υπήρχε εκεί ροή ή στασιμότητα νερού, ικανή να προκαλέσει διάβρωση και να δημιουργήσει υπόγειες κοιλότητες.
Τρισδιάστατα μοντέλα και ερμηνείες
Για να επιβεβαιώσουν τη φύση των δομών, οι ερευνητές ανέπτυξαν τρισδιάστατα μοντέλα της περιοχής. Τα δεδομένα απέκλεισαν εναλλακτικά σενάρια, όπως ηφαιστειακή δραστηριότητα, κατακρημνίσεις ή τεκτονικές ρωγμές, δείχνοντας ότι η μορφολογία των κοιλοτήτων συνδέεται περισσότερο με διαδικασίες παρατεταμένης παρουσίας νερού.
Πιθανές «κρυψώνες» αρχαίας ζωής
Αν η ερμηνεία αυτή είναι ορθή, τότε οι καρστικές κοιλότητες του Άρη ενδέχεται να αποτελούν φυσικές «κρυψώνες» όπου η αρχαία ζωή, αν υπήρξε ποτέ, θα μπορούσε να είχε προστατευθεί από την ακτινοβολία και τις ακραίες συνθήκες της επιφάνειας. Στη Γη, παρόμοια σπήλαια φιλοξενούν μοναδικές μικροβιακές κοινότητες που επιβιώνουν σε σκοτεινά, υγρά και απομονωμένα περιβάλλοντα.
Αν κάτι ανάλογο συνέβη και στον Άρη, τα κοιλώματα αυτά αποτελούν ιδανικούς στόχους για τη συνέχιση της έρευνας.
Προτεραιότητα για μελλοντικές αποστολές
Οι Κινέζοι επιστήμονες τονίζουν ότι οι συγκεκριμένες περιοχές πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για μελλοντικές αποστολές, είτε ρομποτικές είτε επανδρωμένες. Η ύπαρξη υπόγειων σχηματισμών δεν είναι σημαντική μόνο για την αναζήτηση ζωής, αλλά και για την πιθανή εγκατάσταση ανθρώπων στο μέλλον.
Τα υπόγεια καταφύγια μπορούν να προσφέρουν φυσική προστασία από την κοσμική ακτινοβολία, τις ακραίες θερμοκρασίες και τις συχνές αμμοθύελλες που χαρακτηρίζουν τον πλανήτη.
Ένα βήμα πιο κοντά στην απάντηση
Καθώς ο διεθνής ανταγωνισμός για την εξερεύνηση του Άρη εντείνεται, τέτοιες ανακαλύψεις δείχνουν ότι ο πλανήτης εξακολουθεί να κρύβει πολλά μυστικά. Αν οι καρστικές κοιλότητες επιβεβαιωθούν ως υδρογενείς και φέρουν ίχνη παλιάς βιολογικής δραστηριότητας, τότε ίσως βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην απάντηση ενός από τα διαχρονικά ερωτήματα της ανθρωπότητας: είμαστε άραγε μόνοι στο Σύμπαν;
