Η Κίνα τα έχει καταφέρει μέχρι στιγμής στον εμπορικό πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γι’ αυτό και στην περίπτωσή της, σε αντίθεση με ό,τι έκανε με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Καναδά, ο Ντόναλντ Τραμπ κατάλαβε ότι δεν χωράνε «τσαμπουκάδες». Και έτσι, έχει αποφύγει μέχρι στιγμής την κατά μέτωπο σύγκρουση, προτιμώντας το «παζάρι».
Αυτό συνέβη κυρίως για δύο λόγους. Αφενός, επειδή η Κίνα διαθέτει μια ισχυρή και διαρκώς αναπτυσσόμενη οικονομία, κάτι που σημαίνει πως είναι σε θέση να πλήξει τις ΗΠΑ καίρια. Αφετέρου, διότι παράλληλα έχει αποκτήσει και μια αξιόλογη πολεμική μηχανή, με τη βοήθεια της οποίας είναι σε θέση να «κοιτάξει στα μάτια» τους Αμερικανούς στη «γειτονιά» της, δηλαδή τη νοτιοανατολική Ασία και τον Ειρηνικό.
Οι δύο αυτοί «άσοι» που κρατά στα χέρια του ο Σι Τζινπίνγκ του επιτρέπουν να συμπεριφέρεται με αυτοπεποίθηση, να κάνει ελιγμούς και να αποφεύγει τις κακοτοπιές και τις βιαστικές και επιπόλαιες κινήσεις. Στην περίπτωση, όμως, που τα έχανε – έστω το ένα από αυτά, ακόμη και προσωρινά – τότε τα δεδομένα θα άλλαζαν. Όχι μόνο για την Κίνα, αλλά για όλους.
Μπορεί, άραγε, να ισχυριστεί σήμερα κανείς ότι βρισκόμαστε κοντά σε κάτι τέτοιο; Παρά το γεγονός ότι η Κίνα δεν μοιάζει με ένα γίγαντα ο οποίος στηρίζεται σε πήλινα πόδια, η αλήθεια είναι πως τα τελευταία νέα από την οικονομία της δεν είναι τόσο καλά. Κάτι που σημαίνει, με τη σειρά του, ειδικά στην περίπτωση που η διαφαινόμενη επιβράδυνση συνεχιστεί ή, πολύ περισσότερο, ενταθεί, ότι το Πεκίνο θα γίνει σαφώς πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο.
Ανησυχητικά στοιχεία
Ιδού, για του λόγου το αληθές, ορισμένα από τα πιο πρόσφατα στοιχεία, που αφορούν τον Οκτώβριο: Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 4,9% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2024, ποσοστό αρκετά χαμηλότερο έναντι του αντίστοιχου για τον Σεπτέμβριο, όταν ήταν στο 6,5%. Παράλληλα, οι
επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία εμφανίζονται μειωμένες κατά 1,7% το πρώτο δεκάμηνο του έτους, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό. Μείωση, αν και οριακή, σημείωσε και ο ρυθμός αύξησης των λιανικών πωλήσεων, με 2,9% έναντι 3% τον Σεπτέμβριο.
Την ίδια στιγμή, οι επενδύσεις στα ακίνητα κατά το πρώτο δεκάμηνο του έτους έχουν μειωθεί κατά 14,7% έναντι της ίδιας περιόδου του 2024, με τον ρυθμό να είναι μάλιστα υψηλότερος σε σύγκριση με το 13,9% που καταγράφηκε για το εννιάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου. Σημαντική υποχώρηση υπάρχει τον Οκτώβριο και στις μέσες τιμές των κατοικιών, κατά 2,6% έναντι του ίδιου μήνα του 2024, ενώ ανάλογη μείωση (2,7%) είχε καταγραφεί και τον Σεπτέμβριο – με συνέπεια, η απειλή να σπάσει η «φούσκα» των ακινήτων να συνεχίζει να πλανάται πάνω από την Κίνα.
Με βάση αρκετούς έγκυρους οικονομικούς αναλυτές, όλα τα παραπάνω οδηγούν σε ένα διττό συμπέρασμα: Από τη μία, το παραδοσιακό και κατά βάση εξαγωγικό οικονομικό μοντέλο της Κίνας έχει εξαντλήσει τα όριά του και η ανάπτυξη θα πρέπει πλέον να βασίζεται πολύ περισσότερο στην εσωτερική αγορά. Από την άλλη, οι κυρώσεις που έχει επιβάλει ο Τραμπ έχουν πιάσει τόπο, συμβάλλοντας ώστε να αναδειχθούν οι αδύναμες πλευρές της κινεζικής οικονομίας.
Ο συνήθης αντιπερισπασμός
Παρά το ότι ο κεντρικός σχεδιασμός και ο ασφυκτικός κρατικός έλεγχος περιορίζουν κατά πολύ τις πιθανότητες να εκδηλωθεί στην Κίνα μια κρίση όπως εκείνη που ξέσπασε στη Δύση μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 ή ανάλογη του κραχ στις μετοχές των «dot.com» στα τέλη της δεκαετίας του 1990, οι συνέπειες μιας παρατεταμένης επιβράδυνσης θα είναι σημαντικές. Πρέπει δε να θεωρείται βέβαιο ότι θα επηρεάσουν και την εξωτερική πολιτική του Σι, ειδικά εφόσον αρχίσουν να διευρύνονται οι ζώνες της δυσαρέσκειας στο εσωτερικό.
Το γιατί δεν είναι δύσκολο να απαντηθεί. Κι αυτό διότι βασίζεται σε ένα παλιό κανόνα της πολιτικής – οι πρόεδροι των ΗΠΑ τον γνωρίζουν καλά και τον έχουν εφαρμόσει πολλάκις – που θέλει όσους αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εντός συνόρων να επιχειρούν να στρέψουν την προσοχή του κόσμου έξω από αυτά. Μη διστάζοντας, σε κάποιες περιπτώσεις, να φτάσουν ακόμη και σε πόλεμο ή, έστω, στην πρόκληση κάποιων «θερμών επεισοδίων» σε ένα από τα πολλά ανοιχτά μέτωπα στην περιοχή.
Μόνο που αυτά, στην εποχή μας, δεν μπορούν να θεωρούνται ντε φάκτο «ελεγχόμενα».
Και μια «υποσημείωση»: Οι εκκαθαρίσεις στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων από τον Σι αυτή την περίοδο ενδεχομένως να μην είναι άσχετες με όσα έχουν αναφερθεί πιο πριν…
