Εναν πολιτικό σεισμό ετοιμάζονται να βιώσουν την Τρίτη οι ΗΠΑ, εφόσον εκλεγεί – όπως όλα δείχνουν – δήμαρχος της Νέας Υόρκης, της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής πρωτεύουσας, ένας αυτοαποκαλούμενος «σοσιαλιστής», ο Ζόραν Μαμντάνι. Ο 34χρονος υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος εξασφαλίζει στις δημοσκοπήσεις ένα 45%, έναντι 30% υπέρ του βασικού αντιπάλου του, του Δημοκρατικού πρώην κυβερνήτη της Πολιτείας της Νέας Υόρκης που κατεβαίνει τώρα υποψήφιος ως ανεξάρτητος, Αντριου Κουόμο, και 15%-20% υπέρ του Ρεπουμπλικανού, «αντισυστημικού» υποψηφίου με τον μόνιμο κόκκινο μπερέ, Κέρτις Σλίουα. Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal», ακόμα και ο Ντόναλντ Τραμπ, που απεχθάνεται φυσικά τον Μαμντάνι, έχει πει στους συμβούλους του ότι ο υποψήφιος των Δημοκρατικών δεν μπορεί πλέον να χάσει. Δεν είναι σαφές αν ο αμερικανός πρόεδρος στεναχωριέται που ένας σοσιαλιστής υποψήφιος – όπως εννοούν οι Αμερικανοί τους «σοσιαλιστές» – εκλέγεται στην πόλη όπου γεννήθηκε ή αν χαίρεται βλέποντας στον Ζόραν Μαμντάνι ένα πρόσωπο απωθητικό για τους κεντρώους ή ανεξάρτητους ψηφοφόρους, που κρίνουν συχνά το αποτέλεσμα των (εθνικών) εκλογών.
Για να καταλάβει κανείς ποιος είναι ο – άγνωστος πριν από έναν χρόνο – Μαμντάνι, αρκεί να δει τους φίλους του: επίτιμοι προσκεκλημένοι στην τελευταία του προεκλογική συγκέντρωση, που έλαβε χώρα την περασμένη Κυριακή στο ιστορικό στάδιο Forest Hills του Κουίνς, ήταν οι δύο εμπνευστές της αριστερής πτέρυγας του Δημοκρατικού Κόμματος, η νεαρή βουλευτής της Νέας Υόρκης Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτές και ο σεβάσμιος γερουσιαστής του Βερμόντ Μπέρνι Σάντερς. «Δεν είναι τυχαίο ότι οι ίδιες δυνάμεις που καταπολεμά ο Ζόραν εδώ αντικατοπτρίζουν εκείνες που αντιμετωπίζουμε σε εθνικό επίπεδο. Μια αυταρχική και εγκληματική προεδρία που τροφοδοτείται από τη διαφθορά και τη μισαλλοδοξία, και μια ανερχόμενη Ακροδεξιά», διακήρυξε η πρώτη. «Δεδομένης της πρωτοφανούς δύναμης των ελίτ, είναι δυνατόν οι απλοί άνθρωποι, η εργατική τάξη, να ενωθούν και να νικήσουν τους ολιγάρχες; Φυσικά», ρώτησε και απάντησε ο Σάντερς. Και αν αυτό συνέβαινε στη Νέα Υόρκη, «θα έδινε ελπίδα και έμπνευση στους ανθρώπους σε όλη τη χώρα μας και σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσε.
Οταν πια ανέβηκε στη σκηνή ο Μαμντάνι, οι 13.000 υποστηρικτές του παραληρούσαν. «Ενώ οι δισεκατομμυριούχοι του Τραμπ πιστεύουν ότι έχουν τα χρήματα για να αγοράσουν αυτές τις εκλογές, εμείς έχουμε ένα μαζικό κίνημα», τους διαβεβαίωσε. «Ας χτίσουμε ένα δημαρχείο που να λειτουργεί για όσους δυσκολεύονται να αγοράσουν τρόφιμα, όχι για όσους προσπαθούν να αγοράσουν τη δημοκρατία μας. Οταν δημιουργείς μια συμμαχία για κάθε Νεοϋορκέζο, δημιουργείς μια εξαιρετική δύναμη. Αυτό, φίλοι μου, είναι το κίνημά σας, και θα είναι πάντα». Ο τίτλος της συγκέντρωσης είχε δώσει ήδη μια απάντηση στους νεοϋορκέζους δισεκατομμυριούχους που έσπευσαν να κάνουν σημαντικές δωρεές σε αντίπαλες επιτροπές πολιτικής δράσης ώστε να προσπαθήσουν να εμποδίσουν την εκλογή του: «Η Νέα Υόρκη δεν είναι προς πώληση».
Το πρόγραμμα του Μαμντάνι βασίζεται σε τέσσερα σημεία: πάγωμα των ενοικίων σε ένα εκατομμύριο «rent-stabilized» (με σταθεροποιημένο ενοίκιο) διαμερίσματα της Νέας Υόρκης· ένα καθολικό σύστημα φροντίδας παιδιών· γρήγορα και δωρεάν δημόσια λεωφορεία· σουπερμάρκετ χρηματοδοτούμενα από τον δήμο, ώστε να συγκρατούνται οι τιμές και να εξασφαλιστεί φθηνή αλλά ποιοτική τροφή για όλους. Το κόστος ανέρχεται σε 7 δισεκατομμύρια ετησίως, έναντι ενός δημοτικού προϋπολογισμού 116 δισεκατομμυρίων. Ο Μαμντάνι υπόσχεται να τα καλύψει με νέα φορολογικά έσοδα 9 δισεκατομμυρίων, που θα προέλθουν από την αύξηση των φόρων για τις επιχειρήσεις στο 11,5% και την αύξηση των φόρων για όσους κερδίζουν πάνω από 1 εκατομμύριο ετησίως κατά 2%. Μέτρα όπως αυτά, βέβαια, απαιτούν έγκριση της πολιτείας. Και μπορεί οι Δημοκρατικοί να έχουν την πλειοψηφία στη Γερουσία και στη Βουλή, ακολουθούν όμως μια πιο κεντρώα γραμμή. Η κυβερνήτης της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, Κάθι Χόκουλ, που έδωσε το «παρών» στη συγκέντρωση της περασμένης Κυριακής, θέλει να επανεκλεγεί το 2026, δείχνει λοιπόν κάτι περισσότερο από επιφυλακτική όσον αφορά τις αυξήσεις φόρων – χρειάζεται όμως την υποστήριξη του Ζόραν Μαμντάνι και του κινήματός του.
