Η Ρωσία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, βρίσκεται αντιμέτωπη με νέες αμερικανικές κυρώσεις, οι οποίες πλήττουν τις κορυφαίες πετρελαϊκές της εταιρείες, Rosneft και Lukoil, ενώ εξετάζει τις στρατηγικές της απαντήσεις ενόψει αυξημένων πιέσεων.
Οι νέες κυρώσεις και οι επιπτώσεις στον ενεργειακό τομέα
Στις 22 Οκτωβρίου, το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στις ρωσικές πετρελαϊκές γίγαντες, Rosneft και Lukoil, καθώς και σε δεκάδες θυγατρικές και άλλες εταιρείες που συνδέονται με τον ρωσικό ενεργειακό τομέα. Οι δύο αυτές εταιρείες αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ της παραγωγής πετρελαίου της Ρωσίας και πάνω από το 5% της παγκόσμιας παραγωγής αργού.
Η Ουάσιγκτον καλεί τη Ρωσία να συμφωνήσει σε άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία αλλά η Ρωσία δεν φαίνεται να έχει σημειώσει πρόοδο στις συνομιλίες. Η νέα δέσμη κυρώσεων περιλαμβάνει περιορισμούς σε πάνω από 180 πλοία και πληθώρα πετρελαϊκών εμπόρων και εταιρειών ασφαλίσεων, ενώ ενισχύει τις πιέσεις στον ρωσικό ενεργειακό τομέα.
Η αντίδραση της Ινδίας και οι πιέσεις από τις ΗΠΑ
Η Ινδία, ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου, καλείται να μειώσει τις εισαγωγές της, εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Reuters αναφέρει ότι ινδικά διυλιστήρια, περιλαμβανομένων των Reliance Industries, εξετάζουν την πιθανότητα μείωσης ή ακόμα και διακοπής των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου. Η Ινδία προμηθεύτηκε περίπου το 40% των συνολικών ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου το 2025, με τα 1,9 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
Αντίδραση της Ρωσίας και πιθανές στρατηγικές επιλογές
Η Ρωσία έχει αρκετές επιλογές για να αντιδράσει στις κυρώσεις. Μία από αυτές είναι η περικοπή των εξαγωγών αργού πετρελαίου, κάτι που θα πλήξει κυρίως συμμάχους της, όπως η Κίνα, αλλά και τη ρωσική οικονομία. Εναλλακτικά, η Ρωσία θα μπορούσε να ενισχύσει τη συνεργασία της με την Κίνα στον τομέα των σπάνιων γαιών, μια κίνηση που θα δυσκόλευε τις αμερικανικές προσπάθειες να περιορίσουν την κινεζική κυριαρχία.
Οι επιπτώσεις για το OPEC+ και τη διεθνή αγορά πετρελαίου
Η Ρωσία είναι σημαντικό μέλος του OPEC+, της συμμαχίας χωρών που ελέγχουν σχεδόν το 50% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Οι τελευταίοι μήνες έχουν δει τον οργανισμό να χαλαρώνει τους περιορισμούς παραγωγής για να ανακτήσει μερίδιο αγοράς, αλλά μια μείωση των ρωσικών εξαγωγών θα μπορούσε να επηρεάσει αυτές τις προσπάθειες.
Η θέση της Κίνας και οι διεθνείς συμμαχίες
Η Κίνα, μαζί με την Ινδία, παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού αργού. Η συνεργασία Ρωσίας-Κίνας έχει ενισχυθεί μετά την ανακήρυξη της «εταιρικής σχέσης χωρίς όρια» τον Φεβρουάριο του 2022. Η Κίνα, από την πλευρά της, συνεχίζει να αντιτίθεται στις μονομερείς κυρώσεις και να ενισχύει τη συνεργασία με τη Ρωσία.
