Ο «θείος που κάθεται με τη νεολαία» είναι ένα βασικό σημερινό πρόβλημα για το πολιτικό σύστημα. Το χάσμα με τις νεότερες γενιές δεν προσδιορίζεται μόνο με την αποστροφή της νεολαίας στο σημερινό κομματικό τόξο. Δεν εκφράζεται απλώς με τη χαμηλή συμμετοχή τους στις πολιτικές νεολαίες – για να είμαστε έντιμοι, από τον κανόνα εξαιρείται η ΚΝΕ που μαζικοποιείται σχεδόν ανάποδα από τους άλλους –, αλλά βασικά με την αναντιστοιχία των διαθέσεων και αναγκών των νέων με τα σημερινά πολιτικά σχέδια. Αυτή ακριβώς η αναντιστοιχία δεν συνεπάγεται και συνολική αδιαφορία για την πολιτική αλλά περισσότερο για τα σημερινά κόμματα. Κι αυτό αφού συχνά παρατηρούμε εδώ και δέκα χρόνια μαζικές εκφράσεις, ακόμη και καλλιτεχνικού χαρακτήρα, που αποστέλλουν (και) πολιτικά σήματα. Ο γράφων θεωρεί πως σε αυτές μπορούμε άνετα να εντάξουμε τις συναυλίες του Θανάση Παπακωνσταντίνου ή του ΛΕΞ.
Τι κάνει όμως δύσκολο το έργο των σημερινών πολιτικών να μιλήσουν και να συγκινήσουν τους πολύ νέους, κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα ακόμη και μια μεταβολή του εκλογικού σώματος; Είναι τα σχέδια φτωχά ή έχει αλλάξει τόσο η σχέση πολιτών – πολιτικών που κάνει το θέμα δυσκολότερο; Μια πρόσφατη έρευνα – ακτινογραφία του «Ετερον» με τίτλο «Ακτινογραφία της Νεολαίας: αξίες, πολιτικές στάσεις και αντιφάσεις» αποκαλύπτει τις αντιφάσεις των προθέσεων, συμπεριφορών και ταυτοτήτων των σημερινών νέων (η ανάλυση εστιάζει στους νέους/ες ηλικίας 17-24 και 25-34 ετών). Κάτι που προφανώς δεν δικαιολογεί την αδυναμία των κομμάτων να τους μιλήσουν πειστικά. Φέρνει όμως επί τάπητος την ανάγκη οι πολιτικές δυνάμεις να αφουγκραστούν και να επεξεργαστούν αλλιώς τη θέση, την παρουσία, τις προτάσεις τους.
Μερικά ευρήματα: είναι φιλευρωπαίοι. Θέλουν το ευρώ. Εχουν χαμηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς (κυρίως οι 25-34 ετών). Πιστεύουν στη διάκριση Αριστεράς – Δεξιάς ή τέλος πάντων θεωρούν πως έχει σημασία η διάκριση αυτή. Το αίτημα του εκσυγχρονισμού είναι ισχυρό στις ηλικίες 17-24 ετών, όπου πιάνει 92,9% θετικές γνώμες. Ο κομμουνισμός αναδεικνύεται στη δεύτερη πιο δημοφιλή ιδεολογική επιλογή μεταξύ των νέων 25-34 ετών, με 11,7%, ξεπερνώντας τον φιλελευθερισμό. Οι νέοι και οι νέες εμφανίζονται ελαφρώς πιο συγκρατημένοι/ες απέναντι στη λογική της αυστηροποίησης των ποινών. Τέσσερις στους δέκα (38%) θεωρούν ότι η παρουσία μεταναστών στη χώρα κάνει περισσότερο καλό παρά κακό. Προφανώς μιλάμε για νεολαία με ετερόκλητα στοιχεία ή και, θα έλεγε κάποιος, με εμπεδωμένες αντιλήψεις που προέρχονται και από την πείρα της οικογένειας και τις νέες προσλήψεις των νέων μέσων ή και μια παράδοξη καθολικοποίηση των εμπειριών.
Για την αισθητικοποίηση, το νέο – φολκλόρ, τον συγκερασμό καταναλωτισμού και ρομαντισμού ως νέα τάση θα σας απασχολήσω προσεχώς σε άλλο σημείωμα της εφημερίδας. Εδώ θα εντόπιζε κανείς και τα νέα στοιχεία πολιτικής και ιδεολογίας. Τα αποκρυσταλλώματα των μεγάλων αφηγήσεων του 20ού αιώνα ή των συλλογικών εμπειριών. Αυτό, για παράδειγμα, που ακούμε με όρους καλτ, «με ΠΑΣΟΚ ήταν καλύτερα», αποτυπώνεται σε μια μεγάλη πίστη από τους νέους στο κοινωνικό κράτος, ακόμη και στις δημόσιες πολιτικές. Η πολιτική καραδοκεί ως τάση, ως νέα αγωνία, όχι ως βεβαιότητα στους νέους. Το νέο πολιτικό προσωπικό που θα συνδυάσει λαϊκότητα, σχέδιο και μοντερνισμό με ειλικρίνεια θα μπορεί να μιλήσει και πειστικότερα.
