Η ανακάλυψη απολιθωμένων χεριών, των Παρανθρώπων, ένα γένος αρχανθρώπων, κοντά στη λίμνη Τούρκανα στην Κένυα, ηλικίας περίπου 1,5 εκατομμυρίων ετών, ρίχνει νέο φως στην εξέλιξη της ανθρώπινης δεξιοτεχνίας και της φυσικής δύναμης. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα χέρια αυτά συνδύαζαν την ανθρώπινη επιδεξιότητα με τη μυϊκή ισχύ των γορίλων. Τα απολιθώματα παρουσιάζουν μακρύ αντίχειρα και ευθείς δακτύλους, χαρακτηριστικά που επιτρέπουν σύνθετες κινήσεις και χρήση εργαλείων. Παράλληλα, η ανθεκτικότητα των οστών και οι ισχυροί μύες υποδηλώνουν ικανότητα για ισχυρή λαβή, παρόμοια με εκείνη των σημερινών γορίλων.
Η ανακάλυψη αυτή προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για τη συμπεριφορά και τις δυνατότητες των παρανθρώπων, ενός ανθρώπινου είδους που μέχρι σήμερα θεωρούνταν προσαρμοσμένο κυρίως σε φυτική διατροφή και αναρρίχηση. Η πιθανή χρήση εργαλείων, σε συνδυασμό με τη μεγάλη σωματική δύναμη, δείχνει ότι οι πρόγονοί μας διέθεταν τόσο επιδεξιότητα όσο και αντοχή — χαρακτηριστικά κρίσιμα για την επιβίωση και εξέλιξή τους.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα νέα ευρήματα ανατρέπουν παλαιότερες αντιλήψεις και αναδεικνύουν τη σύνθετη φύση της ανθρώπινης εξέλιξης. Η δεξιοτεχνία και η φυσική δύναμη φαίνεται πως δεν ήταν ανταγωνιστικές, αλλά αλληλοσυμπληρούμενες ιδιότητες.
Το εύρημα ενισχύει τη θεωρία ότι η εξελικτική πορεία των προγόνων μας περιελάμβανε ένα πολύπλοκο μίγμα χαρακτηριστικών, ανοίγοντας νέους δρόμους για την κατανόηση της ανθρώπινης προέλευσης.
Οι Παρανθρώποι είναι ένα γένος αρχανθρώπων που έζησαν στην Αφρική πριν από περίπου 2,9 έως 1,2 εκατομμύρια χρόνια. Χαρακτηρίζονται από ισχυρούς, μεγάλους κρανιακούς θόλους και μεγάλα δόντια που υποδήλωναν την ικανότητά τους να μασούν σκληρές τροφές. Για πολλά χρόνια θεωρούνταν απλά περισσότεροι φυτοφάγοι που βασίζονταν στα δόντια τους για την επιβίωση, χωρίς να έχουν την ικανότητα να φτιάχνουν ή να χρησιμοποιούν εργαλεία. Ωστόσο, πρόσφατες ανακαλύψεις άλλαξαν δραστικά αυτή την εικόνα.
Σε ανασκαφές στην Κένυα, επιστήμονες βρήκαν εργαλεία ηλικίας περίπου 2,9 εκατομμυρίων ετών, τα παλαιότερα γνωστά εργαλεία του είδους Oldowan, μαζί με απολιθώματα Παρανθρώπων. Τα πετρώδη αυτά εργαλεία, που περιλαμβάνουν αιχμηρές πέτρες για κοπή και κατασκευή, υποδεικνύουν ότι αυτοί οι αρχαίοι ξάδερφοι των ανθρώπων μπορεί όχι μόνο να έχουν χρησιμοποιήσει, αλλά και να έχουν κατασκευάσει τέτοια εργαλεία. Αυτό είναι μια επανάσταση στην κατανόηση της ανθρώπινης τεχνολογικής εξέλιξης, η οποία ως τώρα απέδιδε την εφεύρεση εργαλείων αποκλειστικά στο γένος Homo.
Τα εργαλεία αυτά επέτρεψαν στους Παρανθρώπους να αξιοποιήσουν μια πολύ πιο ποικίλη διατροφή, από φυτικά υλικά έως κρέας που μπορούσαν να τεμαχίσουν αποτελεσματικά. Με αυτά τα εργαλεία, μπορούσαν να σπάνε σκληρά υλικά, να κόβουν και να επεξεργάζονται τροφές με πιο αποδοτικό τρόπο από ό,τι τα ίδια τα δόντια τους. Ίσως πρόκειται για μια τεχνολογική και επιβιωτική «έκρηξη» που συνέβαλε στην προσαρμοστικότητα και τη μακροβιότητα αυτής της ομάδας, που ζούσε παράλληλα με το γένος Homo.
Με αυτά τα νέα δεδομένα, η ιστορία της ανθρωπότητας γίνεται ακόμη πιο συναρπαστική και πολυδιάστατη, με τους Παρανθρώπους να αποκαθίστανται ως βασικοί παίκτες σε ένα σκηνικό που μέχρι πρότινος θεωρούσαμε ξεκάθαρα κυριαρχούμενο από τους προγόνους μας. Η εξέλιξη δεν ήταν μια ευθεία πορεία, αλλά μια πλούσια, πολύπλευρη και απρόβλεπτη διαδικασία, όπου και οι πιο ξεχασμένοι ξάδερφοι μπορεί να έχουν αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα.
