«Επανάσταση» στο χώρο του ποδοσφαίρου, ειδικά στο επίπεδο της παρουσίας φιλάθλων στα γήπεδα, έφεραν τα εγκαίνια της πρώτης τσιμεντένιας κερκίδας τον Οκτώβριο του 1931 στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, το γήπεδο του Παναθηναϊκού.
Βέβαια για αρκετά χρόνια από αυτά που προηγήθηκαν, αλλά και γι’ αυτά που ακολούθησαν, αγωνίστηκε εκεί μεγάλος αριθμός συλλόγων.
Στη δεκαετία του 1920 έπαιξαν πολλά αθηναϊκά σωματεία, επίσημα και ανεπίσημα, ενώ φιλοξενήθηκαν και αγώνες στα πλαίσια του κινήματος του εργατικού αθλητισμού. Ακολούθως στη δεκαετία του 1930 έγιναν σημαντικοί διεθνείς αγώνες, συνήθως με τη μορφή φιλικών αγώνων στα πλαίσια των τουρνουά που διεξάγονταν εκείνη την εποχή και ο οικοδεσπότης δεν ήταν πάντα ο Παναθηναϊκός.
Στην κατοχή που ο αθλητισμός αποτέλεσε πεδίο έκφρασης αντιστάσεων στους κατακτητές, εκεί ορίστηκε ο αγώνας που δεν έγινε ποτέ, μεταξύ Παναθηναϊκού και ΑΕΚ, καθώς εξελίχθηκε σε αντικατοχική διαδήλωση. Εκεί έγιναν και άλλοι αγώνες από σωματεία που στόχευαν να κρατήσουν ψηλά το ηθικό του κόσμου, σε μία περίοδο που οι συνέπειες του υποσιτισμού δημιουργούσαν προβλήματα σε αθλητές και μη.
Εκεί έγιναν και στη μεταπολεμική περίοδο αρκετές διεθνείς συναντήσεις συλλόγων (να θυμίσουμε τον περίφημο αγώνα του Ολυμπιακού με τη Σάντος του Πελέ), εκεί και αγώνες της μετεμφυλιακής περιόδου, με την ποδοσφαιρική ομάδα της Μακρονήσου που στελέχωναν έμπειροι ποδοσφαιριστές, να κερδίζει τον Ολυμπιακό.
Εκεί από το 1931 έως το 1984 ήταν η επίσημη έδρα της Εθνικής Ελλάδος, με τους παλιούς να θυμούνται την επική πρόκριση για πρώτη φορά στην ιστορία της στο Euro, κερδίζοντας με 1-0 την τότε ΕΣΣΔ στις 12 Σεπτεμβρίου 1979.
Ας γυρίσουμε όμως στα χρόνια τα παλιά, όπου το γήπεδο είχε παραχωρηθεί στον Παναθηναϊκό από το Δήμο Αθηναίων ΦΕΚ 165/1924 καις τις ξύλινες κερκίδες του φιλοξενούσε περίπου 6.000 θεατές.
Οι εφημερίδες της εποχής, για να καταλάβουμε το μέγεθος της καινοτομίας, περιέγραφαν αγώνες στην επαρχία, όπου σημειώνονταν μαζικές προσελεύσεις θεατών, που λόγω έλλειψης κερκίδων, παρακολουθούσαν το ματς όρθιοι ή καθιστοί σε πρανή του εδάφους, πέριξ του αγωνιστικού χώρου.
Τα εγκαίνια των τσιμεντένιων κερκίδων έγιναν την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 1931 σε δύο φάσεις. Η αγωνιστική εξελίχθηκε το απόγευμα με τον αγώνα Παναθηναϊκού – ΑΕΚ 1-1, με πάνω από 3.000 θεατές να εγκαινιάζουν ως χρήστες «τα τσιμέντα».
Είχε προηγηθεί ο αγώνας μικτής ομάδας (πρώτης και δεύτερης) του Απόλλωνα με μικτή της δεύτερης και τρίτης του ΠΑΟ, όπου οι Απολλωνιστές κέρδισαν με 5-1.
Η επίσημη τελετή είχε γίνει το πρωί της ίδιας μέρας. Το παρόν έδωσαν ο τότε υπουργός Παιδείας κ. Παπανδρέου, το προεδρείο και μέλη του Παναθηναϊκού, οι τέσσερις ποδοσφαιρικές ομάδες που διατηρούσε ο σύλλογος, οι αθλητές του τμήματος στίβου, που παρατάχθηκαν μέσα στον αγωνιστικό χώρο (ξερό βεβαίως εκείνη την εποχή) και αργότερα μετά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου παρέλασαν.
Εγκαίνια χωρίς αγιασμό δεν γίνονται, οπότε διεξήχθη και το θρησκευτικό μέρος της εκδήλωσης για να ακολουθήσει λόγος του προέδρου του ΠΑΟ, Νικόλαου Ξηρού (διετέλεσε πρόεδρος από το 1931 έως το 1933).
Εκτός από τις κερκίδες, στο συνολικό έργο εντάχθηκαν και άλλες υποδομές, όπως γραφεία, αποδυτήρια, αίθουσα υποδοχών και άλλα που θαύμασαν οι καλεσμένοι. Για την εποχή του ήταν έργο «ατμομηχανή» που οδηγούσε τις εξελίξεις στον τομέα αυτό προς τα μπροστά.
Και τότε όπως και στις μέρες μας, η τελετή ολοκληρώθηκε στο κυλικείο, όπου προσφέρθηκαν αναψυκτικά.
Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο, ότι εκδηλώθηκε και αθλητικός πολιτισμός, με την προσφορά δώρων, αναμνηστικών και πλακετών, από τον ΣΕΓΑΣ, την ΕΠΟ, τον Ολυμπιακό, τον Απόλλωνα Σμύρνης, τον Α.Ο. Παλαιού Φαλήρου, το Γουδί, τον Πανιώνιο, τον Α.Ο.Πατησίων και πολλών άλλων, προς τους γηπεδούχους για το επίτευγμά τους.
Στις λιγοστές φωτογραφίες τόσο των εγκαινίων του 1931, όσο και των αμέσως επόμενων χρόνων, μία προσεκτική ματιά, εντοπίζει διαφημιστικές πινακίδες, συνεπώς μία οικονομική παράμετρο, που είναι η απόδειξη του εμπορικού ενδιαφέροντος που εντοπίζει δημοφιλή σπορ και συλλόγους για να αποκτήσει πρόσβαση σε καταναλωτικό κοινό, αλλά και αντίστροφα, συλλόγων που επιδιώκουν να ενισχύσουν το ταμείο τους, ειδικά εκείνα τα χρόνια που δεν υπήρχε η τηλεόραση και άλλες δραστηριότητες που απέφεραν οικονομικό όφελος.
Και από εκείνη την Κυριακή του 1931 έως τις μέρες μας, ξεκίνησε η γηπεδική ιστορία να γράφει φράσεις που συχνά ακούγονται στα γήπεδα, όπως «ράγισαν και τα τσιμέντα», «δάκρυσαν και τα τσιμέντα», «γελάνε και τα τσιμέντα» (αυτή συνήθως για σχολιασμό διαιτητικών αποφάσεων), «ότι και να γίνει στην ομάδα και με ζέστη και με κρύα, εμείς θα είμαστε πάντα στα τσιμέντα», γιατί από το 1931 και μετά μπήκαν τα «τσιμέντα» στο γήπεδο.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
www.ertnews.gr
