Από την 12η Οκτωβρίου 2025, η Ευρώπη εγκαινιάζει ένα από τα σημαντικότερα τεχνολογικά άλματα στον έλεγχο των συνόρων της. Το Entry/Exit System (EES) αντικαθιστά τις παραδοσιακές σφραγίδες στα διαβατήρια με βιομετρικούς ελέγχους, καταγράφοντας αυτόματα την είσοδο και την έξοδο όλων των ταξιδιωτών που προέρχονται από χώρες εκτός Ε.Ε. — συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Δυτικών Βαλκανίων. Το νέο σύστημα εφαρμόζεται σταδιακά σε 25 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς και στη Νορβηγία, την Ελβετία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν — όλα μέλη της Ζώνης Σένγκεν. Εξαιρούνται η Ιρλανδία και η Κύπρος, οι οποίες θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το παραδοσιακό χειροκίνητο σύστημα ελέγχου διαβατηρίων.
Οι ταξιδιώτες δεν χρειάζεται να κάνουν καμία προεγγραφή ή αίτηση. Κατά την πρώτη είσοδο στη Σένγκεν μετά τις 12 Οκτωβρίου, θα τους ζητηθεί να δώσουν τέσσερα δακτυλικά αποτυπώματα και μία φωτογραφία προσώπου μέσω ειδικού κιόσκι. Αυτά τα στοιχεία θα αποθηκευτούν σε ευρωπαϊκή βάση δεδομένων και θα χρησιμοποιούνται για μελλοντικές αφίξεις και αναχωρήσεις. Το σύστημα θα αναπτυχθεί σταδιακά σε όλα τα αεροδρόμια και σημεία εισόδου, με πλήρη λειτουργία έως τον Απρίλιο του 2026. Η είσοδος και η έξοδος από τη Ζώνη Σένγκεν θα γίνεται μέσω αυτόματων θυρών, παρόμοιων με τα SmartGates της Αυστραλίας, χρησιμοποιώντας τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου. Τα άτομα χωρίς βιομετρικό διαβατήριο δεν αποκλείονται, αλλά θα πρέπει να περάσουν από έλεγχο σε γκισέ με συνοριοφύλακα.
Η αποθήκευση και χρήση των βιομετρικών δεδομένων γίνεται σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων της Ε.Ε. (GDPR), που επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς στη συλλογή και τη διάρκεια διατήρησης των προσωπικών πληροφοριών.
Γιατί καθιερώνεται το EES
Το νέο σύστημα έχει διπλό στόχο: να επιταχύνει τους συνοριακούς ελέγχους και να ενισχύσει την ασφάλεια. Με την κατάργηση των χειροκίνητων σφραγίδων, οι μετακινήσεις θα γίνονται γρηγορότερα, ενώ παράλληλα θα μειώνεται ο κίνδυνος παραμονής πέραν του επιτρεπόμενου χρόνου, παραποίησης ταυτότητας ή κατάχρησης της θεώρησης εισόδου. Για τους ταξιδιώτες από χώρες χωρίς βίζα, όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς ή η Ιαπωνία, το EES θα κάνει τη διαδικασία πιο διαφανή: κάθε είσοδος και έξοδος θα καταγράφεται αυτόματα, χωρίς να απαιτείται επίδειξη παλαιών σφραγίδων στο διαβατήριο.
Το EES είναι μόνο η αρχή. Το 2026 θα το ακολουθήσει το European Travel Information and Authorisation System (ETIAS), ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα έγκρισης ταξιδιών παρόμοιο με το αμερικανικό ESTA. Οι ταξιδιώτες από χώρες που δεν απαιτούν βίζα θα πρέπει να συμπληρώνουν ηλεκτρονική αίτηση, παρέχοντας προσωπικά στοιχεία, ποινικό μητρώο και ταξιδιωτικό ιστορικό. Το κόστος θα ανέρχεται σε 20 ευρώ και η έγκριση θα ισχύει για τρεις χρόνια. Αν και αναμένονται καθυστερήσεις και τεχνικά προβλήματα στην αρχική φάση — όπως συνέβη και με τα SmartGates στην Αυστραλία το 2024 — οι ευρωπαϊκές αρχές υποστηρίζουν ότι το νέο σύστημα θα μειώσει σημαντικά τον χρόνο αναμονής στα αεροδρόμια και θα ενισχύσει την ασφάλεια των συνόρων. Η Ευρώπη, αν και καθυστερημένα, μπαίνει στην ψηφιακή εποχή των συνόρων, με στόχο μια εμπειρία ταξιδιού ταχύτερη, ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική για εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.
