Η ΝΔ έχει πλέον συμπληρώσει έξι χρόνια στη διακυβέρνηση της χώρας και δύο από τότε που οι έλληνες πολίτες ανανέωσαν την εμπιστοσύνη τους στον Κ. Μητσοτάκη και την κυβέρνησή του. Το σημερινό πολιτικό σκηνικό είναι προφανώς απόρροια μιας σειράς γεγονότων, αποφάσεων και επιλογών, αν όμως θέλουμε να απομονώσουμε τα κομβικά σημεία των τελευταίων δύο ετών που καθορίζουν εν πολλοίς την τρέχουσα κατάσταση και διαμορφώνουν τις πολιτικές ισορροπίες, μπορούμε να σταθούμε σε τέσσερα χρονικά ορόσημα:
- Η ψήφιση του νομοσχεδίου του πολιτικού γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια τον Φεβρουάριο του 2024: Εως τότε η κυβερνητική παράταξη κατέγραφε σχετικά υψηλά δημοσκοπικά ποσοστά άνω του 32%, έχοντας ακόμη νωπή την εκλογική νίκη του 2023 και ούσα κυρίαρχη απέναντι στους βασικούς ανταγωνιστές της που βρίσκονταν σε ταυτοτική κρίση. Ηταν η πρώτη φορά που ο Πρωθυπουργός δεν κατάφερε να ελέγξει το σύνολο της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας, αφού 51 βουλευτές είτε απείχαν είτε καταψήφισαν το νομοσχέδιο επικαλούμενοι σφοδρές αντιδράσεις της εκλογικής βάσης. Εκεί δημιουργήθηκε ένα πρώτο ρήγμα στο δεξιόστροφο συντηρητικό ακροατήριο, το οποίο εκφράστηκε κυρίως διά της αποχής στην κάλπη των ευρωεκλογών. Την ίδια στιγμή, ούτε το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να διατηρήσει αρραγή τη συνοχή της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας, με 11 βουλευτές να απέχουν από τη σχετική ψηφοφορία.
- Ευρωεκλογές: Το βράδυ των ευρωεκλογών βρήκε και τα τρία πρώτα κόμματα δυσαρεστημένα από το αποτέλεσμα, το οποίο προκάλεσε εσωστρέφεια στο ΠΑΣΟΚ και οδήγησε σε εσωκομματική διαδικασία ανάδειξης νέου αρχηγού, που κατέληξε όμως πάλι στην επικράτηση του κ. Ανδρουλάκη. Στη ΝΔ επιχείρησαν να υποβαθμίσουν το πολιτικό αποτέλεσμα κάνοντας λόγο για δεύτερης σημασίας κάλπη και αναμενόμενη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος, το οποίο στέλνει μηνύματα δυσαρέσκειας στις ευρωεκλογές, επανέρχεται όμως σε κανονικοποιημένες επιλογές όταν τεθούν τα κυβερνητικά διακυβεύματα. Οι περίπου ένα εκατομμύριο ψήφοι που χάθηκαν από τις εθνικές έως τις ευρωεκλογές δημιούργησαν ανησυχία στην κυβέρνηση, την οποία ο Πρωθυπουργός προσπάθησε να διασκεδάσει μέσω του ανασχηματισμού λίγες μέρες αργότερα. Από τότε ξεκίνησε και συνεχίζει έως και σήμερα η συζήτηση σχετικά με τον ιδεολογικό προσανατολισμό της ΝΔ κι αν αυτός θα πρέπει να γίνει περισσότερο δεξιόστροφος ή κεντροβαρής.
- Τα συλλαλητήρια για τα Τέμπη: Κανείς δεν περίμενε αυτή τη μαζική συμμετοχή σε όλες τις ελληνικές πόλεις που εξελίχθηκε σε παλλαϊκή διαμαρτυρία και δήλωση δυσαρέσκειας για τα κυβερνητικά πεπραγμένα σε σχέση με τη διαχείριση της τραγωδίας. Η κυβέρνηση μετά το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών του 2023 θεώρησε ότι η υπόθεση δεν είχε πλέον μεγάλο πολιτικό αντίκτυπο, υποτίμησε το λαϊκό αίσθημα και βρέθηκε σε αναντιστοιχία με τα κοινωνικά προτάγματα. Σε εκείνη τη φάση η ΝΔ αποτυπώθηκε στο χαμηλότερο δημοσκοπικό της σημείο, με το πρωθυπουργικό προφίλ να δέχεται σοβαρό πλήγμα. Το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν σε δημοσκοπική άνοδο εκμεταλλευόμενο την ευφορία που είχε προκαλέσει η μαζική και συγκροτημένη εσωκομματική διαδικασία, μια δημοσκοπική άνοιξη όμως που δεν κράτησε πολύ, αφού με το φαινόμενο του αντισυστημισμού να βρίσκεται σε άνοδο άλλα κόμματα καρπώθηκαν τελικά την κυβερνητική φθορά.
- Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Στο διάστημα που μεσολάβησε μετά τα συλλαλητήρια, η κυβέρνηση επιχείρησε με μια σειρά κινήσεων να διορθώσει την εικόνα της και να ξεδιπλώσει ένα νέο εμπροσθοβαρές πολιτικό αφήγημα, γεγονός που δημιούργησε κάποια δημοσκοπικά κέρδη, τα οποία όμως εξανεμίστηκαν μετά τις αποκαλύψεις για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η ΝΔ ξαναβρέθηκε στο χαμηλότερο δημοσκοπικό της σημείο, με τους πολίτες να επιρρίπτουν ευθύνες για γενικευμένη διαφθορά και αναποτελεσματικότητα στον έλεγχο των αγροτικών επιδοτήσεων, κατηγορίες που πλήγωσαν για μια ακόμη φορά το μεταρρυθμιστικό προφίλ του κ. Μητσοτάκη. Ούτε σε αυτή τη φάση το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να απορροφήσει την κυβερνητική φθορά, αφού από ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού θεωρήθηκε και το ίδιο υπεύθυνο για τις διαχρονικές δυσλειτουργίες που παρατηρούνται εδώ και δεκαετίες στον μηχανισμό διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Σχηματοποιείται έτσι μια σχετικά παράλληλη πορεία των δύο κομμάτων που φαίνεται να συγκροτούν αυτό που ονομάζουμε παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Ενα σύστημα που βιώνει ξανά μια έντονη κρίση εμπιστοσύνης και προκαλεί φαινόμενα έλλειψης πολιτικής αντιπροσώπευσης σε μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων που αδυνατούν να ταυτιστούν πολιτικά και κομματικά.
Ο Αντώνης Παπαργύρης είναι διευθυντής ερευνών GPO
