Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς (Bill and Melinda Gates). Χιου Τζάκμαν και Ντέμπορα-Λι Τζάκμαν (Hugh Jackman and Debora-Lee Jackman). Ρέα Πέρλμαν και Ντάνι ΝτεΒίτο (Rhea Perlman and Danny DeVito). Τι κοινό έχουν όλα αυτά τα ζευγάρια; Ότι έχουν πάρει διαζύγιο μετά από γάμους που κράτησαν δεκαετίες. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αυξανόμενη τάση να χωρίζουν τα μεγαλύτερης ηλικίας ζευγάρια.
Τι είναι το «γκρίζο διαζύγιο»
«Γκρίζο διαζύγιο» συχνά ορίζεται το διαζύγιο που συμβαίνει μετά την ηλικία των 50, έπειτα από μακροχρόνιο γάμο. Συνήθως τρεις είναι οι λόγοι, για τους οποίους χωρίζουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία:
- το σύνδρομο της άδεια φωλιάς,
- η απιστία,
- οι οικονομικές διαφορές.
Οι άνω των 65 συνεχίζουν να χωρίζουν
Το συμπέρασμα μελέτης (2022), το οποίο εξέτασε τις ιστορικές τάσεις στα γκρίζα διαζύγια, έδειξε ότι τα ποσοστά διαζυγίου στους μεσήλικες και στους ηλικιωμένους έχουν αυξηθεί από το 1970. Εκείνη την εποχή, το φαινόμενο ήταν σχετικά σπάνιο και μέχρι το 1990 είχε ανέβει μόνο λίγο. Τότε το 8,7% των γάμων ατόμων άνω των 50 κατέληγε σε διαζύγιο. Μέχρι το 2019, το ποσοστό αυτό είχε εκτιναχθεί στο 36%.
Οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι οι άνω των 65 είναι η μόνη ηλικιακή ομάδα όπου τα διαζύγια συνεχίζουν να αυξάνονται. Σύμφωνα με στοιχεία του Pew Research Center, το 34% των γκρίζων διαζυγίων αφορά ζευγάρια που ήταν παντρεμένα τουλάχιστον 30 χρόνια, ενώ το 12% ζευγάρια με γάμο 40 ετών και άνω .
Ο Τζάκμαν χώρισε μετά από 27 χρόνια γάμου, με τη Φέρνες να μιλά για «προδοσία» και «βαθύ τραύμα». Ο Ρούπερτ Μέρντοχ, παρότι στα 93 του, δεν ανήκει στα λεγόμενα «γκρίζα διαζύγια»- γιατί χωρίζει συστηματικά. Έχει κάνει 5 γάμους και έχει 6 παιδιά. Πέρυσι τον Ιούνιο παντρεύτηκε την Έλενα Ζούκοβα, πεθερά του Σταύρου Νιάρχου, τζούνιορ. (AP Photo/Matt Sayles) (AP Photo/Matt Sayles)
Γιατί πολλά ζευγάρια επιλέγουν να χωρίσουν αφού έχουν ήδη περάσει τόσα πολλά μαζί;
Το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» (Empty Nest Syndrome)
Τα παιδιά που φεύγουν από το σπίτι μπορούν να δημιουργήσουν μεγάλες αναταράξεις στη σχέση· συχνά, όταν πλέον δεν υπάρχουν καθημερινές ευθύνες ως γονείς, το ζευγάρι ανακαλύπτει ότι δεν έχει τίποτα κοινό πέρα από αυτόν τον ρόλο. Τότε αναζητούν άλλα ενδιαφέροντα και συνήθως άλλους συντρόφους.
Οικονομική «απιστία»
Οι καβγάδες για χρήματα γίνονται πιο έντονοι όσο το ζευγάρι πλησιάζει στη συνταξιοδότηση. Είναι πιο δύσκολο να συμφωνήσει κανείς σε ένα κοινό μέλλον, καθώς οι στόχοι και οι επιδιώξεις ενδέχεται να διαφέρουν. Η «οικονομική απιστία» — όπως απόκρυψη λογαριασμών, μυστικών τραπεζικών λογαριασμών ή χρεών — μπορεί να διαβρώσει τη σταθερότητα του γάμου.
Απιστία
Η απιστία είναι ένας από τους πιο κοινούς λόγους διαζυγίου σε κάθε ηλικία, και στους μεγαλύτερους δεν είναι εξαίρεση. Μετά από μια ζωή κοινών αναμνήσεων, η απώλεια της εμπιστοσύνης μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να επανέλθει.
Προβλήματα υγείας
Σοβαρές χρόνιες ασθένειες μπορούν να επιβαρύνουν τη σχέση. Σε έρευνες, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μια διαφορά στο πώς οι γυναίκες και οι άντρες αντιδρούν: ο κίνδυνος διαζυγίου είναι μεγαλύτερος όταν η σύζυγος αναπτύσσει ασθένεια. Ωστόσο, εάν αρρωστήσει ο σύζυγος, ο γάμος δεν κινδυνεύει στον ίδιο βαθμό.
Απομάκρυνση
Ο ένας από τους σημαντικότερους λόγους για διαζύγιο όλων των ηλικιών είναι ότι με το πέρασμα του χρόνου οι άνθρωποι αλλάζουν. Οι προτεραιότητες, τα ενδιαφέροντα και οι ανάγκες στην πορεία του χρόνου διαφοροποιούνται. Κάποια ζευγάρια έρχονται πιο κοντά, ενώ άλλα αποφασίζουν να χωρίσουν.
Μετά από σχεδόν 30 χρόνια γάμου, το ζευγάρι ανακοίνωσε τον χωρισμό του το 2012· ξαναδοκίμασε να είναι μαζί το 2013, αλλά από το 2017 ζουν χωριστά. (AP Photo/Dan Steinberg)
Το αυξημένο προσδόκιμο ζωής φέρνει περισσότερα γκρίζα διαζύγια
Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής έχει αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τον γάμο. Στα 60, κάποιος ξέρει ότι δεν βρίσκεται στο τέλος της ζωής του. Έχει ακόμη μπροστά του τουλάχιστον δύο δεκαετίες. Έτσι γεννιέται το ερώτημα: «Γιατί να περάσω τα επόμενα χρόνια σε έναν κακό γάμο;» Και στις περισσότερες περιπτώσεις γκρίζων διαζυγίων, την απόφαση για τον χωρισμό την παίρνουν οι γυναίκες.
Οικονομικές επιπτώσεις του «γκρίζου διαζυγίου»
Το διαζύγιο προκαλεί σημαντικές οικονομικές συνέπειες για ζευγάρια που διακόπτουν τον γάμο μετά από δεκαετίες συμβίωσης.
- Διαχωρισμός περιουσίας: Το ζευγάρι πρέπει να μοιράσει ό,τι απέκτησε μαζί. Σπίτι, αποταμιεύσεις, επενδύσεις.
- Υγειονομική περίθαλψη: Ο ένας μπορεί να χάσει την πρόσβαση στην ασφάλεια υγείας που του παρείχε ο άλλος.
- Έξοδα σπιτιού και νομικά έξοδα: Η ζωή μετά το διαζύγιο σημαίνει διπλά σπίτια, διπλά έξοδα και επιπλέον αμοιβές για δικηγόρους.
- Εισοδημα: Μετά το διαζύγιο, ο καθένας ζει μόνο με τη δική του σύνταξη ή εισόδημα. Αυτό σημαίνει λιγότερα χρήματα σε σχέση με πριν.
Μετά τα 50, το διαζύγιο πλήττει οικονομικά περισσότερο τις γυναίκες: το βιοτικό τους επίπεδο πέφτει κατά 45%, ενώ στους άντρες η μείωση είναι 21%. Το διαζύγιο στην ηλικία των 60 φέρνει και πρόβλημα στέγης: με μειωμένα εισοδήματα, πολλοί παλεύουν να βρουν προσιτό διαμέρισμα.
Συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις
Το γκρίζο διαζύγιο δεν είναι μόνο μια νομική διαδικασία. Έχει βαθιές συνέπειες στην ψυχολογία, ειδικά όταν συμβαίνει μετά από δεκαετίες γάμου.
- Πένθος και απώλεια: Ο χωρισμός φέρνει πόνο και θλίψη. Χάνονται κοινά όνειρα και σχέδια, και για πολλούς η αίσθηση είναι παρόμοια με το πένθος για έναν αγαπημένο που έφυγε. Μιλάμε για «αμφίβολη απώλεια»: το άτομο υπάρχει, αλλά δεν είναι πια στη ζωή μας.
- Άγχος και κατάθλιψη: Άλλοι νιώθουν ανακούφιση, άλλοι βυθίζονται στο στρες ή την κατάθλιψη, ιδιαίτερα αν δεν ήταν εκείνοι οι οποίοι πήραν την απόφαση.
- Απώλεια ταυτότητας: Όταν τελειώνει ένας γάμος, πολλοί δυσκολεύονται να ορίσουν ποιοι είναι έξω από τον ρόλο του/της συζύγου. Η αυτοεκτίμηση δοκιμάζεται.
- Μοναξιά και απομόνωση: Στην τρίτη ηλικία η μοναξιά είναι ήδη πιο έντονη. Το διαζύγιο μπορεί να τη μεγαλώσει. Η απώλεια του συντρόφου, οι αλλαγές στον κοινωνικό κύκλο και η προσαρμογή στη ζωή μόνος/μόνη ενισχύουν το αίσθημα απομόνωσης.
Επιπτώσεις στην υγεία
Ο γάμος γενικά συνδέεται με καλύτερη υγεία και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Όταν ο γάμος είναι κακός, επηρεάζει αρνητικά και την υγεία.
- Ένας δύσκολος ή κακός γάμος φέρνει στρες, το οποίο επηρεάζει την καρδιά, το ανοσοποιητικό και συνολικά την υγεία.
- Σε κάποιες περιπτώσεις, το διαζύγιο μπορεί να λειτουργήσει ως «λύτρωση»· η ψυχολογία βελτιώνεται και μαζί και η σωματική υγεία.
- Για άλλους όμως, η απώλεια συντρόφου σημαίνει περισσότερο άγχος, προβλήματα ύπνου και παραμέληση της φροντίδας του εαυτού τους.
Το ερώτημα παραμένει: είναι καλύτερα να πορεύεσαι μόνος ή να μένεις σε μια κακή σχέση; Η απάντηση δεν είναι ίδια για όλους. Τα γκρίζα διαζύγια μάς επισημαίνουν ότι με τα χρόνια δεν αλλάζει μόνο η ηλικία μας, αλλά και το πώς ορίζουμε τη ζωή που θέλουμε να ζήσουμε.
Με πληροφορίες από: Forbes, AALM
Σχετικά άρθρα:
- Μαζί… αλλά χωρίς επαφή
- Καλύτερα να είναι κανείς μόνος ή κακά συντροφευμένος;
- Γιατί οι δυνατοί μένουν συνήθως μόνοι τους
www.ertnews.gr
