Ενα δημοσίευμα του Politico, στις 18 Σεπτεμβρίου, χτύπησε το καμπανάκι για το μέλλον ενός από τα πιο φιλόδοξα σχέδια που έχει σήμερα η Ευρώπη στον τομέα των εξοπλισμών. «Η Γερμανία διερευνά πώς θα αντικαταστήσει τη Γαλλία στην παραγωγή του εμβληματικού μαχητικού της Ευρώπης», ήταν ο τίτλος του, που αναφερόταν στο FCAS. Οσο για το ρεπορτάζ που ακολουθούσε, σημείωνε χαρακτηριστικά ότι η ένταση στις σχέσεις Βερολίνου και Παρισιού για το συγκεκριμένο θέμα οδηγεί τη γερμανική κυβέρνηση να εξετάζει εναλλακτικές, με τις πιο πρόσφορες να είναι η ένταξη στο πρόγραμμα είτε του Ηνωμένου Βασιλείου είτε της Σουηδίας – δύο χωρών με μακρά παράδοση και σημαντική τεχνογνωσία στην αεροναυπηγική.
Το σενάριο αυτό ενίσχυσε με δηλώσεις του στη «Handelsblatt» και ο Τόμας Πρετζλ, επικεφαλής του αμυντικού κλάδου της Airbus: «Πιστεύω ότι το FCAS θα προχωρήσει χωρίς την Dassault».
«Υπάρχουν πιο ελκυστικοί και κατάλληλοι εταίροι στην Ευρώπη», πρόσθεσε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η απόφαση έχει ήδη ληφθεί από γερμανικής πλευράς, η οποία αναζητεί ήδη νέους εταίρους.
Δεν χρειάστηκε να περάσουν παρά λίγες μέρες για να έρθει η απάντηση από την πλευρά των Γάλλων, η οποία μάλιστα προήλθε από τον επικεφαλής του γαλλικού ομίλου και κινούνταν σε σαφώς απειλητικό τόνο. «Δεν με νοιάζει εάν οι Γερμανοί παραπονούνται. Εάν θέλουν να το φτιάξουν μόνοι τους, ας το προχωρήσουν», τόνισε την Τρίτη ο Ερίκ Τραπιέ, αφού προηγουμένως είχε απαντήσει με ένα κατηγορηματικό «ναι» στο ερώτημα εάν η Dassault και συνολικά οι γαλλικές βιομηχανίες έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν μόνες τους ένα μαχητικό έκτης γενιάς.
«Εδώ ξέρουμε πώς να το κάνουμε. Γνωρίζουμε τα πάντα από το Α μέχρι το Ω. Το έχουμε αποδείξει εδώ και 70 χρόνια», συνέχισε ο Τραπιέ, για να ξεκαθαρίσει στη συνέχεια πως η συνδιοίκηση στην κοινοπραξία είναι ένα σενάριο που απορρίπτει. «Δεν πρόκειται να δεχθώ τρία άτομα να κάθονται γύρω από το τραπέζι για να αποφασίσουν για όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά ενός αεροσκάφους τόσο υψηλού επιπέδου», διεμήνυσε, με το σενάριο της αναζήτησης νέων εταίρων από το Παρίσι να είναι επίσης ανοιχτό.
Από την πλευρά του, ο γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, κατά τη συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα στη Μαδρίτη με τον πρωθυπουργό της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ, παραδέχθηκε πως τα πράγματα δεν πάνε καλά. «Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα είναι μη ικανοποιητική, δεν κάνουμε πρόοδο στο συγκεκριμένο πρόγραμμα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Κλειδί η πολιτική βούληση
Σε αυτό το φόντο, είναι προφανές ότι η επικείμενη συνάντηση των τριών πλευρών που απαρτίζουν την κοινοπραξία, η οποία έχει προαναγγελθεί για τον Οκτώβριο, αποκτά χαρακτήρα ζωής και θανάτου για το FCAS. Ολα δείχνουν, μάλιστα, ότι για την ώρα έχουν δημιουργηθεί δύο «στρατόπεδα», Γερμανών και Ισπανών στο ένα και Γάλλων στο άλλο – εικόνα που κάθε άλλο παρά εγγυάται ότι θα βρεθεί η χρυσή τομή που θα επιτρέψει στο πρόγραμμα να προχωρήσει χωρίς άλλα εμπόδια και καθυστερήσεις.
Οι πάντες καταλαβαίνουν, ωστόσο, ότι το καθοριστικό εδώ (για την ακρίβεια, και εδώ) είναι η πολιτική βούληση και απόφαση και όχι οι διαφωνίες σε επίπεδο επιχειρηματικής «μοιρασιάς».
Κάτι που, με τη σειρά του, παραπέμπει στο σχέδιο που έχει εκπονήσει η Κομισιόν για μια ισχυρή ευρωπαϊκή εξοπλιστική βιομηχανία, έτσι ώστε η «ασφάλεια» της ΕΕ και των 27 κρατών – μελών της να μην εξαρτάται πλέον σχεδόν αποκλειστικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Με άλλα λόγια: Θα συνεχίσουν Γάλλοι και Γερμανοί να λειτουργούν πλήρως ανταγωνιστικά στον τομέα των μαχητικών αεροσκαφών, όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα με τα Rafale και τα Eurofighter; Ή θα επιλέξουν να κάνουν το μεγάλο βήμα και να συνεργαστούν, παράγοντας μια εναέρια πολεμική μηχανή, η οποία θα μπορεί να κοιτά στα μάτια τις αντίστοιχες των Αμερικανών, των Κινέζων και των Ρώσων στις μελλοντικές συγκρούσεις;
Εφόσον η πλάστιγγα γείρει προς τη δεύτερη εκδοχή, τότε θα πρέπει να αναμένουμε σημαντικές εξελίξεις και σε άλλους στρατηγικούς τομείς (ολοκλήρωση της κοινής αγοράς, κοινή ενεργειακή και εξωτερική πολιτική, γενναίες συγχωνεύσεις κ.λπ.) που αφορούν το σχέδιο με κωδικό «ισχυρή Ευρώπη».
Στην αντίθετη περίπτωση, δεν θα έχουν άδικο όσοι και όσες συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν τις δηλώσεις των ηγετών της ως «κούφια λόγια».
Ανάμεσά τους και οι εταίροι και αντίπαλοί της, που θα πειστούν οριστικά πως η ΕΕ είναι πλέον ένας μικρομεσαίος «παίκτης» σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία και βίαια.
