Στη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων με θέμα: «Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ”Έγκριση σχεδίων Συμβάσεων στον τομέα της άμυνας για την τροποποίηση των υπό στοιχεία 016B/21 και 017Β/21 Συμβάσεων για την προμήθεια φρεγατών τύπου «FDI HN” και την εν συνεχεία υποστήριξή τους», συμμετείχε την Τετάρτη (24/9), ο Νίκος Δένδιας. Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας αναφέρθηκε στην τέταρτη Belharra, αλλά και την αναβάθμιση των τριών προηγουμένων.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ανέφερε κατά την τοποθέτησή του:
«Το μεγαλύτερο μέρος απ’ ότι είχα να πω το κάλυψε ο Πρόεδρος (Νίκος Παναγιωτόπουλος). Είχε χειριστεί άλλωστε ο ίδιος το πρόγραμμα και πολύ καλά έκανε και τα εξήγησε. Θα είμαι πάρα-πάρα πολύ γρήγορος γιατί έχει υπερβεί το τρίωρο.
Πρώτον, στο θέμα του προσωπικού οι νέες φρεγάτες έχουν -ο Ναύαρχος το ξέρει- πολύ μικρότερες ανάγκες προσωπικού. Παρότι είναι μεγαλύτερα βαπόρια έχουν 120 άτομα πλήρωμα, οι MEKO που είναι πολύ μικρότερα βαπόρια είχαν 180 άτομα πλήρωμα.
Kαι βεβαίως, διαβάζω στις εφημερίδες ότι παλιά δεν υπήρχαν παραιτήσεις στο Nαυτικό και τα λοιπά. Σας παρακαλώ για αυτά, να είμαστε συνεννοημένοι. Όταν η Ελλάδα είχε ανεργία 30% ουδείς έφευγε. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει πλήρη απασχόληση. Είναι φυσιολογικό όταν ο ιδιωτικός τομέας προσφέρει διπλούς και τριπλούς μισθούς, να υπάρχει «πειρασμός».
Εάν κάποιος θεωρεί ότι έχουμε το δημοσιονομικό περιθώριο να προσφέρουμε διπλούς μισθούς, ευχαρίστως να μας το υποδείξει, εμείς έτοιμοι είμαστε. Για αυτό για το οποίο είμαι περήφανος είναι ότι έχουμε κάνει σημαντικές αυξήσεις, θα έρθει το νομοθέτημα μεθαύριο εδώ. Και μάλιστα αυξήσεις, το ξαναλέω, από μέσα στο Υπουργείο.
Έχουμε δώσει χρήματα στον Στόλο, δύο διαφορετικά επιδόματα, μπορεί να σας τα πει ο Αρχηγός, δεν έχουμε θέματα στα πλοία που είναι στην Ερυθρά Θάλασσα, είναι ικανοποιημένα τα πληρώματα.
Και επίσης, θα σας παρουσιάσουμε τις επόμενες μέρες το μεγαλύτερο στεγαστικό που έχει γίνει στο νεότερο Ελληνικό Κράτος. Στεγαστικό άνω των δέκα ετών, που θα έχει ήδη δεδομένη χρηματοδότηση και θα καλύψει το σύνολο των αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων. Το σύνολο, ό,τι χρειαζόμαστε! Κι επίσης τεχνογνωσία θα δώσουμε και στο Υπουργείο Οικογένειας, το ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη και σε οποιοδήποτε άλλο φορέα του Δημοσίου θέλει.
Για τις κυρώσεις, βεβαίως υπάρχουν στο άρθρο 23 κυρώσεις για την καθυστέρηση, έχει αναλυτικό υπολογισμό, αλίμονο, κάθε σύμβαση το έχει.
Για τα αρχικά πλοία που είχε υπογράψει ο κ. Παναγιωτόπουλος, βεβαίως υπήρχαν ελληνικές διαφορές, υπήρχαν οι “Aster” (από 16 σε 32 αν θυμάμαι καλά), ο “RAM” (Rolling Airframe Missile) που τα γαλλικά πλοία δεν έχουν, έχουν μόνο 16 οι “Aster” και είχαν κάνει λάθος οι Γάλλοι. Το καταλαβαίνουν τώρα που βλέπουν τα δικά μας, τα πρώτα δικά μας, πόσο μάλλον αν δουν και τα άλλα. Η αναβάθμιση θα γίνει εδώ, στην Ελλάδα και των τριών πλοίων. Είναι τμήμα της συμφωνίας και στον “ELSA” θα μετάσχουμε στο πρόγραμμα.
Στα ασφαλιστικά ταμεία εγώ θεωρώ μεγάλη μεταρρύθμιση το 44-23-33 %. Η αντίληψη «όποιος υπογράφει ένα πρόγραμμα παίρνει τα λεφτά» δεν έχει καμιά λογική. Νομίζω είναι μια μεγάλη φάση εξυγίανσης των Μετοχικών Ταμείων. Τους δίνει τη δυνατότητα να υπηρετήσουν τα μέλη τους.
Και επίσης, τα 140 εκατομμύρια που μοιράζονται κάθε χρόνο στα ασφαλιστικά ταμεία πέραν από την ευρωστία τους, αφήνει το περιθώριο για να υπηρετηθεί τι; Το Στεγαστικό που στην πραγματικότητα είναι πάλι λεφτά για τα παιδιά, για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν τώρα, τους Αξιωματικούς και τους Υπαξιωματικούς.
Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε αναλυτικά με το μεγάλο νομοθέτημα που θα έρθει, είναι και τεράστιο έτσι κι αλλιώς, είναι άνω από 300 άρθρα, για τις Ένοπλες Δυνάμεις, που εκεί χρειάζεται η συνεισφορά όλων.
Το τελευταίο πράγμα που θέλω να πω στην Επιτροπή, γιατί θέλω να το ξέρετε, είναι ότι τη Δευτέρα θα πάω στην Ιταλία.
Η πρόθεση είναι -κι ελπίζω να τα καταφέρουμε- να υπογραφεί Μνημόνιο Συνεννόησης με την ιταλική πλευρά για τις δύο “Bergamini”. Όχι αγοράς. Έχει τελειώσει η επιθεώρηση από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό για τα πλοία και θα υπογράψουμε ένα μνημόνιο έναρξης των διαπραγματεύσεων, αλλά επειδή υπάρχει δεδομένο πλαίσιο, ελπίζω ότι αυτό θα είναι επιτυχές.
Δηλαδή δύο συν δύο ιταλικά πλοία, τα δύο κατ’ αρχήν και όταν οι Ιταλοί αφήσουν, τα άλλα δύο. Εάν αυτό το καταφέρουμε, θα είναι μια τεράστια επιτυχία για εμάς, θα αποκτήσουμε σε ελάχιστο χρόνο πλέον το πιο ισχυρό και σύγχρονο Πολεμικό Ναυτικό στην Ιστορία μας, που οφείλω να σας πω ότι αυτό για μένα ακόμα αποτελεί μια τεράστια ελπίδα και μια τεράστια προσδοκία.
Σας ευχαριστώ πολύ, οι κύριοι Αρχηγοί μπορούν να σας πουν για τις τεχνικές λεπτομέρειες».
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα “SAFE” ο κ. Δένδιας σημείωσε απαντώντας σε σχετική ερώτηση:
«Για να το ξεκαθαρίσουμε αυτό, θα το πω και από το βήμα της Βουλής. Υπάρχει μια αντιμετώπιση του “SAFE” ως αυτό να είναι δωρεάν λεφτά τα οποία χάνουμε. Το “SAFE” δεν είναι δωρεάν. Είναι δάνειο, δανεικά. Η Ελλάδα έχει δεδομένο δημοσιονομικό χώρο για δανεικά. Μην πω ότι οι συγκεκριμένες μεγάλες χώρες, η Γερμανία και άλλες επτά, όπως η Ολλανδία, δεν έχουν μπει στο “SAFE” καθόλου.
Στο “SAFE”, στο δάνειο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν μπει στο συνολικό μηχανισμό προμηθειών. Εμείς μπήκαμε και ζητήσαμε το δημοσιονομικό περιθώριο, το οποίο έχουμε. Κι όσο έχω την πολιτική ευθύνη θα τηρούμε το δημοσιονομικό περιθώριο.
Η χώρα οδηγήθηκε εκεί που οδηγήθηκε επειδή δεν υπήρχε αίσθηση δημοσιονομικού ορίου. Μην εκλαμβάνετε το “SAFE” ως κάτι που υπήρχε τσάμπα και το χάσαμε. Εάν το “ReArm” που είναι τα υπόλοιπα 650 δισεκατομμύρια ευρώ είναι δωρεάν, αυτό είναι μια άλλη συζήτηση να την κάνουμε για το τι χρειαζόμαστε.
Αλλά σας ξαναλέω το “SAFE” είναι δανεικά. Και όχι «δανεικά και αγύριστα». Δανεικά. Και έχουμε δει τι έχουμε πάθει. Υπάρχει μια διαφορά ενός τοις εκατό στο επιτόκιο. Αλλά σημαίνει χρεωνόμαστε κι άλλο.
Προσπαθούμε με το Υπουργείο Οικονομικών για μια ανταλλαξιμότητα, στον βαθμό που μας συμφέρει όμως. Δεν πρόκειται να βάλουμε τη χώρα σε μπελάδες. Το Υπουργείο Οικονομικών εξοικονόμησε από άλλα προγράμματα δημοσιονομικό χώρο και τον έδωσε στο Υπουργείο Άμυνας. Είχα δεδομένο δημοσιονομικό χώρο στην δεκαετία -περίπου 28 και κάτι δισ.- και έλεγα δεν θα το υπερβώ. Όταν το Υπουργείο Οικονομικών μου έδωσε ακόμα 1,2 δημοσιονομικό χώρο τότε έβαλα προγράμματα 1,2. Ούτε μισό ευρώ παραπάνω! Καθαρά!
Τι σας εντυπωσιάζει σε αυτό; Είναι η πιο καθαρή εξήγηση που έχουμε κάνει ποτέ. Ποια «τελευταία στιγμή». Όταν βρέθηκε ο δημοσιονομικός χώρος, δεν είναι η τελευταία στιγμή. Είναι η στιγμή που βρέθηκε και μας έδωσε το Υπουργείο Οικονομικών τον δημοσιονομικό χώρο.
Αλλιώς θα ήμουν ανεύθυνος. Πώς να το πω αυτό το πράγμα; Μην ενθαρρύνετε αυτή τη νοοτροπία. Κι επειδή έχουν περάσει τα δύο χρόνια και προσεγγίζουμε το ’27 που είναι εκλογικός χρόνος μην καλλιεργούμε πάλι την εντύπωση στον Έλληνα φορολογούμενο ότι τα λεφτά τα βρίσκουμε. Δεν υπάρχουν, πρέπει να είμαστε πολύ σφικτοί στην διαχείρισή μας, αλλιώς καταρρέουμε».
Σχετικά με το πρόγραμμα ELSA ο κ. Δένδιας απαντώντας σε άλλη ερώτηση ανέφερε:
«Κύριε συνάδελφε, ούτως ή άλλως αυτή η φρεγάτα είναι ένα πρωτοποριακό όπλο. Έχει τον πύργο PSIM με τις 4 επιφάνειες, αντί τα παλιά κυκλικά τα οποία θυμάστε, ναι.
Το 2030 ολοκληρώνεται το πρόγραμμα, δηλαδή το 2030 θα έχει τελειώσει και ο «Κίμωνας» η πρώτη φρεγάτα, θα έχει ανέβει ο «Κίμωνας». Τον «Κίμωνα» θα τον παραλάβουμε τώρα, τον Δεκέμβριο, στο επίπεδο “Standard 2”.
Το 2030 που είπε ο Αρχηγός προηγουμένως, όλες οι φρεγάτες θα έχουν φτάσει στο επίπεδο “Standard 2++”. Δεν έχουμε αβεβαιότητα. Οι Γάλλοι ήταν αρκετά συνεπείς στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων.
Ο πύραυλος ELSA δεν υπάρχει ακόμα σε παραγωγή. Αυτός ο οποίος υπήρχε σε παραγωγή και διεκόπη η παραγωγή του για να υπάρξει προηγούμενο μοντέλο είναι ο “Scalp Naval”.
Εμείς θέλαμε να συμμετέχουμε στο νεότερο πύραυλο. Εάν θέλαμε τον προηγούμενο πύραυλο, τον “Scalp Naval”, θα πηγαίναμε σε μια συμβατική σχέση με τη Γαλλία η οποία έχει “Scalp Naval”. Κι εμείς έχουμε “Scalp” τους οποίους έχουμε στα “Rafale”. Κρίνουμε όμως ότι είναι φρονιμότερο να πάρουμε την επόμενη γενεά.
Είναι η απολύτως λογική απόφαση την οποία θα έπαιρνε οποιοσδήποτε από εσάς.
Σας θυμίζω δε, εάν μου επιτρέπετε, ότι εδώ στην Επιτροπή είχε γίνει μια μεγάλη συζήτηση τότε για τα F-35. Και ο Ναύαρχος τότε είχε πει -ο Ναύαρχος Αποστολάκης σε αυτόν αναφέρομαι ως «Ναύαρχο», έτσι συνήθισα να τον λέω παρότι θα έπρεπε να τον προσφωνώ «κύριε Υπουργέ»- μού είχε πει «γιατί πάτε στα F-35 τη στιγμή που ο Στόλος έχει τεράστιες ανάγκες;»
Και παρακαλώ να θυμηθεί, όπως και όλοι σας, ότι είχα πει ότι «με συγχωρείτε ποιος θα πάρει την ευθύνη εάν στις επόμενες εκλογές, τότε ήταν Πρόεδρος ο Μπάιντεν, κερδίσει ο Πρόεδρος Τραμπ και ο Πρόεδρος Ερντογάν πετύχει από τον πρόεδρο Τραμπ να πάρει F-35 και η Τουρκία πάρει F-35 πριν από την Ελλάδα;». Προτάξαμε λοιπόν τότε τα F-35 και απεδείχθη ότι ορθώς προτάξαμε τα F-35. Δεν προλέγω ότι θα τα πάρει η Τουρκία, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, στοιχειώδης πρόνοια είναι να τα έχουμε εμείς ήδη και οι Τούρκοι ας προσπαθούν.
Και με την ίδια λογική, με στοιχειώδη πρόνοια της ίδιας μορφής προβλέπουμε και παίρνουμε τον πύραυλο επόμενης γενεάς. Αλλάζουν τα πάντα και αλλάζουν ραγδαία.
Δεν αγοράζουμε κάτι το οποίο υπάρχει σε ένα ράφι και θα ζήσει για τα επόμενα 50 χρόνια. Εάν δε, δεν πηγαίναμε σε αυτές τις αλλαγές το 2030 θα έπρεπε να ξεκινήσουμε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών “Belharra” για να μπορούν να σταθούν απέναντι στην απειλή στην Ανατολική Μεσόγειο».
Όσον αφορά τη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής συνεργασίας, ο κ. Δένδιας υπογράμμισε:
«Το αρχικό πρόγραμμα περιλάμβανε – αν θυμάμαι καλά, ο κ. Παναγιωτόπουλος, ο Πρόεδρος, πρέπει να το θυμάται – αρχική ελληνική συμμετοχή της τάξης του 12%, οι τρεις πρώτες φρεγάτες.
Γιατί 12%; Διότι τότε, το βασικό αντάλλαγμα το οποίο έπαιρνε η ελληνική πλευρά ήταν η γαλλοελληνική συμφωνία.
Μπορεί ο αγαπητός συνάδελφος του ΚΚΕ να θεωρεί ότι αυτό ίσως δεν είναι κάτι το οποίο η χώρα το χρειάζεται ή ότι την εκθέτει. Παρακαλώ όμως θυμηθείτε πού βρισκόταν η χώρα το 2020, ποια ήταν τα σενάρια για το 2021, τι γινόταν στις θάλασσες της Ανατολικής Μεσογείου. Θυμηθείτε ό,τι πρέπει ο καθένας μας να θυμηθεί δεδομένου και του ευρύτερου κλίματος, μην τα επαναλάβω και δω πάλι τον εαυτό μου αύριο πρωτοσέλιδο στη “Milliyet”. Άρα λοιπόν, το ερώτημα της διαπραγμάτευσης τότε και το διακύβευμα ήταν διαφορετικό. Παρά ταύτα και τότε επετεύχθη ένα 12%.
Όταν μετά τις εκλογές πήγα στη Γαλλία, ζήτησα και δέχθηκε η γαλλική πλευρά – ενόψει έναρξης συζητήσεων για μια μελλοντική συνεργασία που αφορούσε είτε τέταρτη φρεγάτα, είτε περισσότερες φρεγάτες, είτε το θέμα των μελλοντικών υποβρυχίων – να κάνει το 12%, εάν θυμάμαι καλά απ’ έξω, 15%. Αυτό είχα ανακοινώσει τότε στη Λωριάν δημοσίως και δίπλα μου ήταν ο Διευθύνων Σύμβουλος της “Naval” ο κ. Πομμελέ (Pommellet).
Όταν ξεκινήσαμε τη συζήτηση για την τέταρτη, ζήτησα -αυτή ήταν η κυβερνητική γραμμή- να πάμε στο 25%. Και η γαλλική πλευρά κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων δεσμεύτηκε με επιστολή προς το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ότι θα ανεβάσει το ποσοστό συμμετοχής σε 25% επί της αξίας του πλοίου, όχι μόνο σε αυτό το πλοίο, 25% της αξίας.
Ήδη η Γαλλική πλευρά -σας το θυμίζω- έχει συμβατική σχέση με τα «Ναυπηγεία Σαλαμίνος», τα οποία κατασκευάζουν, όχι μόνο τμήμα της ελληνικής φρεγάτας, αλλά τμήμα και των γαλλικών φρεγατών της “Naval”. Διότι μέχρι αυτή τη στιγμή που συζητάμε, οι αγοραστές των Belharra είναι δύο, η Ελληνική Δημοκρατία και η Γαλλική Δημοκρατία. Η Γαλλική Δημοκρατία πέντε πλοία, τώρα η Ελληνική Δημοκρατία τέσσερα πλοία. Έχει αναλάβει λοιπόν η γαλλική πλευρά την υποχρέωση να ξοδέψει 25% της αξίας του τέταρτου πλοίου σε ελληνικές εταιρείες.
Το οποίο, εάν κανείς θελήσει να κάνει πραγματικό υπολογισμό της αξίας του τέταρτου πλοίου, πρέπει να αφαιρέσει αυτό το οποίο η Ελλάδα θα κερδίσει ως Φόρο Εισοδήματος επί των χρημάτων που θα δαπανήσουν οι Γάλλοι στην Ελλάδα, τον ΦΠΑ επί των χρημάτων που οι Γάλλοι θα δαπανήσουν στην Ελλάδα, τις εργοδοτικές εισφορές επί των χρημάτων που οι Γάλλοι θα δαπανήσουν στην Ελλάδα.
Μπορεί να πάρει απαλλαγή. Αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι στο ποσό όταν κάνουμε έναν τέτοιο λογαριασμό, δεν πάμε νούμερο με νούμερο. Όπως θα το κάνουμε και στο μέλλον σε όλο το Εξοπλιστικό.
Όταν είναι μία ελληνική εταιρεία είναι 3% θεωρητικά πιο ακριβή από μία εταιρία που έρχεται, παραδείγματος χάριν από μία άλλη χώρα, στην πραγματικότητα τι είναι το πιο φτηνό; Πρέπει να έχουμε μια πολύ ευρύτερη αντιμετώπιση, αλλιώς δεν θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ποτέ οικοσύστημα.
Κατά συνέπεια λοιπόν, το κύριο για εμάς ήταν και το επαναλαμβάνω: πρώτον να δεχθεί η Γαλλία την ίδια βασική τιμή, το 719,6 εκατ. ευρώ αλλά όχι για να μας δώσει ένα πλοίο όπως η “Standard 2”, να μας δώσει πλέον και τις βελτιώσεις. Προφανώς οι βελτιώσεις έχουν κόστος, αλλά η βασική επιτυχία είναι να δεχθεί η γαλλική πλευρά να μελετήσει τις βελτιώσεις που είναι δικές μας απαιτήσεις για το πλοίο και να τις ενσωματώσει σε ένα πλοίο, στο οποίο τα δικά της πλοία δεν έχουν αυτές τις βελτιώσεις.
Και η Γαλλία δεν έκρινε, για τους δικούς της λόγους, ότι τα χρειάζεται. Σας θυμίζω -και εδώ σας διέφυγε- ότι είπατε ότι το πλοίο φέρει “Aster 30”. “Aster 30” φέρει το γαλλικό πλοίο και “Aster 30” φέρει ο «Κίμωνας». Η “Plus-Plus” φέρει “Aster 70”, που μπορούν να βάλλουν και με τους “Aster 30” και τους “Aster 50” και τους “Aster 70” και τον “Scalp Naval” και τον “ELSA”. Όλα αυτά κύριοι συνάδελφοι έπρεπε να μελετηθούν. Και έπρεπε η άλλη πλευρά, σε μία εποχή αυξανόμενης ζήτησης να δεχθεί κατ’ αρχήν, να μελετήσει τις δικές μας απαιτήσεις επί του πλοίου και το έκαναν όχι επειδή ήταν καλοί και φιλάνθρωποι, αλλά επειδή αντελήφθησαν ότι έχουμε μία τεχνογνωσία, το Πολεμικό Ναυτικό έχει μια τεχνογνωσία εκ της εγγύτητας του κινδύνου που κάποιος άλλος δεν την έχει εξ ανάγκης.
Λοιπόν, σας παρακαλώ, μην μπαίνετε σε μια λογική του «κοιτάω το ένα νούμερο, κοιτάω το άλλο δίπλα, εκεί υπάρχει ένα ποσό, άρα αυτό είναι πιο ακριβό». Δεν είναι έτσι, πρέπει να δείτε συνολικά το παραγόμενο προϊόν.
Και ξαναλέω, όπως σωστά είπε η Πρόεδρος προηγουμένως, να εκτιμήσετε την πλήρη αλλαγή των συνθηκών. Αυτή τη στιγμή αυτός ο οποίος έχει ανάγκη δεν είναι ο παραγωγός, είναι ο πελάτης.
Καταλήγω λέγοντάς σας το εξής: Και μόνο η δυνατότητα να έχεις στρατηγικούς πυραύλους «Κρουζ» (Cruise) χιλίων και πλέον χιλιομέτρων, δηλαδή να μετατραπεί μια ανθυποβρυχιακή αντιαεροπορική φρεγάτα σε στρατηγικό όπλο, πώς αποτιμάται σε χρήμα, τι νούμερο βάζετε δηλαδή γι’ αυτό το πράγμα; Γιατί κάπως πρέπει να το αξιολογήσετε. Πόσο αξίζει αυτό;».
Στη συνεδρίαση της επιτροπής συμμετείχαν επίσης ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Θανάσης Δαβάκης, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης και ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Δημήτριος – Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ.
