Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν αφαίρεσε βιβλία που έχουν γραφτεί από γυναίκες από το πανεπιστημιακό σύστημα διδασκαλίας στο Αφγανιστάν, στο πλαίσιο μιας νέας απαγόρευσης που έχει επίσης απαγορεύσει τη διδασκαλία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της σεξουαλικής παρενόχλησης. Περίπου 140 βιβλία από γυναίκες – συμπεριλαμβανομένων τίτλων όπως το “Ασφάλεια στο Χημικό Εργαστήριο” – ήταν μεταξύ 680 βιβλίων που κρίθηκαν “ανησυχητικά” λόγω “πολιτικών κατά της Σαρία και των Ταλιμπάν”.
Επίσης τα πανεπιστήμια ενημερώθηκαν ότι δεν επιτρέπεται πλέον να διδάσκουν 18 μαθήματα, με έναν αξιωματούχο των Ταλιμπάν να λέει ότι “έρχονταν σε σύγκρουση με τις αρχές της Σαρία και την πολιτική του συστήματος”. Το διάταγμα είναι το τελευταίο σε μια σειρά περιορισμών που έχουν επιβάλει οι Ταλιμπάν από τότε που επέστρεψαν στην εξουσία πριν από τέσσερα χρόνια.
Μόλις αυτή την εβδομάδα, το διαδίκτυο οπτικών ινών απαγορεύτηκε σε τουλάχιστον 10 επαρχίες με εντολή του ανώτατου ηγέτη των Ταλιμπάν, σε μια κίνηση που, σύμφωνα με αξιωματούχους, αποσκοπούσε στην αποτροπή της ανηθικότητας. Ενώ οι κανόνες έχουν επηρεάσει πολλές πτυχές της ζωής, οι γυναίκες και τα κορίτσια έχουν πληγεί ιδιαίτερα σκληρά: τους απαγορεύεται η πρόσβαση στην εκπαίδευση μετά την έκτη δημοτικού, με μία από τις τελευταίες οδούς τους για περαιτέρω κατάρτιση να διακόπτεται στα τέλη του 2024, όταν τα μαθήματα μαιευτικής έκλεισαν αθόρυβα.
Τώρα, ακόμη και τα πανεπιστημιακά μαθήματα που αφορούσαν τις γυναίκες έχουν στοχοποιηθεί: έξι από τα 18 που απαγορεύτηκαν αφορούν συγκεκριμένα τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των Φύλων και Ανάπτυξης, Ο Ρόλος των Γυναικών στην Επικοινωνία και η Κοινωνιολογία των Γυναικών. Η κυβέρνηση των Ταλιμπάν έχει δηλώσει ότι σέβεται τα δικαιώματα των γυναικών σύμφωνα με την ερμηνεία τους για τον αφγανικό πολιτισμό και τον ισλαμικό νόμο.
«Ένα κενό στην εκπαίδευση»
Ένα μέλος της επιτροπής που εξετάζει τα βιβλία επιβεβαίωσε την απαγόρευση βιβλίων που γράφονται από γυναίκες, λέγοντας στο BBC Afghan ότι «δεν επιτρέπεται η διδασκαλία όλων των βιβλίων που έχουν γραφτεί από γυναίκες». Η Zakia Adeli, πρώην υφυπουργός Δικαιοσύνης πριν από την επιστροφή των Ταλιμπάν και μία από τις συγγραφείς που βρήκαν τα βιβλία τους στον απαγορευμένο κατάλογο, δεν εξεπλάγη από την κίνηση. «Λαμβάνοντας υπόψη τι έχουν κάνει οι Ταλιμπάν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, δεν ήταν απίθανο να περιμένουμε να επιβάλουν αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών», είπε. «Δεδομένης της μισογυνιστικής νοοτροπίας και των πολιτικών των Ταλιμπάν, είναι φυσικό, όταν οι ίδιες οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να σπουδάζουν, οι απόψεις, οι ιδέες και τα γραπτά τους να καταστέλλονται επίσης».
Ο Ziaur Rahman Aryubi, αναπληρωτής ακαδημαϊκός διευθυντής του Υπουργείου Ανώτατης Εκπαίδευσης της κυβέρνησης των Ταλιμπάν, δήλωσε σε επιστολή του προς τα πανεπιστήμια ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν από μια ομάδα «θρησκευτικών ακαδημαϊκών και εμπειρογνωμόνων». Εκτός από τα βιβλία γυναικών, η απαγόρευση φαίνεται να έχει στοχεύσει βιβλία Ιρανών συγγραφέων ή εκδοτών, με ένα μέλος της επιτροπής κριτικής βιβλίων να λέει στο BBC ότι είχε σχεδιαστεί για να «αποτρέψει τη διείσδυση ιρανικού περιεχομένου» στο αφγανικό πρόγραμμα σπουδών». Στη λίστα των 50 σελίδων που στάλθηκε σε όλα τα πανεπιστήμια του Αφγανιστάν, εμφανίζονται 679 τίτλοι, 310 από τους οποίους είτε έχουν γραφτεί από Ιρανούς συγγραφείς είτε έχουν εκδοθεί στο Ιράν. Δύο διαφορετικά άτομα, συμπεριλαμβανομένου ενός μέλους της επιτροπής κριτικής βιβλίων, δήλωσαν στο BBC Afghan ότι η απόφαση ελήφθη για να «αποτραπεί η διείσδυση ιρανικού περιεχομένου» μέσω του προγράμματος σπουδών.
Οι γειτονικές χώρες δεν έχουν εύκολη σχέση, καθώς συγκρούονται για ζητήματα όπως τα δικαιώματα στο νερό τα τελευταία χρόνια. Το Ιράν έχει επίσης αναγκάσει περισσότερους από 1,5 εκατομμύριο Αφγανούς που ζούσαν στη χώρα να επιστρέψουν στα σύνορα από τον Ιανουάριο εν μέσω αυξανόμενου αντιαφγανικού κλίματος. Ωστόσο, η απόφαση έχει ανησυχήσει ορισμένους καθηγητές, με έναν καθηγητή σε ένα ίδρυμα, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, να λέει ότι φοβάται ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατο να καλυφθεί το κενό. «Τα βιβλία Ιρανών συγγραφέων και μεταφραστών χρησιμεύουν ως ο κύριος σύνδεσμος μεταξύ των πανεπιστημίων του Αφγανιστάν και της παγκόσμιας ακαδημαϊκής κοινότητας. Η αφαίρεσή τους δημιουργεί ένα σημαντικό κενό στην τριτοβάθμια εκπαίδευση», είπε.
Ένας καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καμπούλ δήλωσε στο BBC ότι υπό τέτοιες συνθήκες, αναγκάζονται να προετοιμάζουν οι ίδιοι τα κεφάλαια των σχολικών βιβλίων, λαμβάνοντας υπόψη τα «πρέπει» και τα «μη» που επιβάλλονται από την κυβέρνηση των Ταλιμπάν. Αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι αν αυτά τα κεφάλαια μπορούν να προετοιμαστούν σύμφωνα με τα παγκόσμια πρότυπα ή όχι.
