Ο χρυσός συνεχίζει την εντυπωσιακή του άνοδο, σπάζοντας το φράγμα των 3.600 δολαρίων με πιθανολογούμενη προοπτική τα 4000 δολ, ενώ η σκιά του στασιμοπληθωρισμού φαίνεται να βαραίνει πλέον την αμερικανική οικονομία με προφανείς συνέπειες για το δολάριο.
Σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, η ανάγκη για κάτι που θα μπορούσε να αποκαλείται «σταθερό» αποκτά χαρακτήρα πιεστικό. Και η απάντηση φαίνεται να έρχεται με μια ιδέα που συνδυάζει το παλαιό με το νέο: το stablecoin χρυσού. Ένα κρυπτονόμισμα δηλαδή που δεν θα συνδέεται με το δολάριο, όπως τα γνωστά stablecoins δολαρίου, αλλά με φυσικά αποθέματα του πολύτιμου μετάλλου.
Η «σύλληψη» μοιάζει ελκυστική. Κάθε τέτοια ψηφιακή μονάδα θα αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού φυλαγμένου σε θησαυροφυλάκιο, προσφέροντας έτσι στον κάτοχο τόσο την ασφάλεια του μετάλλου όσο και την ευελιξία των blockchain. Σε έναν κόσμο όπου τα νομίσματα δοκιμάζονται από πληθωριστικές πιέσεις και νομισματικές αναταράξεις, ο «ψηφιακός χρυσός» προβάλλει ως συνδυασμός παράδοσης και τεχνολογίας.
Τα Οικονοκλαστικά συγκέντρωσαν τα βασικά επιχειρήματα, υπέρ και κατά, που έχουν μέχρι στιγμής δημοσιοποιηθεί γύρω από την ιδέα του «ψηφιακού χρυσού» και τα βασικά ερωτήματα για το πόσο πραγματικά σταθερό μπορεί να είναι ένα τέτοιο εγχείρημα; Μπορεί με άλλα λόγια να απαντήσει στη νομισματική αβεβαιότητα ή να αποτελέσει απλώς άλλη μια πηγή κινδύνων;
Το πρώτο ερώτημα αφορά τη ζήτηση. Για να αποκτήσει υπόσταση ένα stablecoin χρυσού, θα χρειαστούν τεράστια φυσικά αποθέματα χρυσού. Η ίδια η κυκλοφορία του θα εκτόξευε την ανάγκη για χρυσό, οδηγώντας τις τιμές ακόμη ψηλότερα, αφού η προσφορά (παραγωγή) χρυσού είναι πλέον αδύνατο να αυξηθεί αναλογικά με την ζήτηση. Και αυτό σε μια στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη στραφεί μαζικά στο πολύτιμο μέταλλο ως αντιστάθμισμα στην αστάθεια. Η δημιουργία ενός νέου καναλιού ζήτησης θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν νέο κύκλο ανόδου, με άγνωστες συνέπειες για την παγκόσμια ισορροπία των αγορών.
Το δεύτερο ζήτημα αγγίζει την ίδια την έννοια της νομισματικής κυριαρχίας. Σε χώρες με αδύναμα νομίσματα, η εμπειρία δείχνει ότι τα stablecoins συνδέονται γρήγορα με την καθημερινότητα, λειτουργώντας σαν ανεπίσημο εναλλακτικό χρήμα. Ένα stablecoin χρυσού θα μπορούσε να επιταχύνει το φαινόμενο, υπονομεύοντας τα οικονομικά και νομισματικά «εργαλεία» των κεντρικών τραπεζών περιορίζοντας την ικανότητά τους να σταθεροποιούν τις οικονομίες τους.
Το τρίτο εμπόδιο είναι η αξιοπιστία. Ποιος θα πιστοποιεί ότι ο χρυσός που αντιστοιχεί σε κάθε ψηφιακή μονάδα υπάρχει πράγματι στα θησαυροφυλάκια; Ποιος θα εγγυάται τη διαφάνεια και ποιος θα επιβλέπει τους εκδότες; Χωρίς ισχυρή εποπτεία, το ενδεχόμενο σκανδάλων παραμένει ορατό, όπως ακριβώς έχει συμβεί στο παρελθόν με φούσκες και καταρρεύσεις στην αγορά κρυπτονομισμάτων. Μια απώλεια εμπιστοσύνης δεν θα έπληττε μόνο το ίδιο το νόμισμα, αλλά και την αντίληψη του χρυσού ως «αιώνιου» εγγυητή αξίας.
Η γεωπολιτική διάσταση προσθέτει άλλο ένα επίπεδο «πολυπλοκότητας». Σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου κυρώσεις και αποκλεισμοί χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο, ένα ψηφιακό νόμισμα βασισμένο στον χρυσό θα μπορούσε να προσφέρει μια παράκαμψη από το δολάριο και το σύστημα SWIFT. Με απλά λόγια, για χώρες αποκλεισμένες από το διεθνές χρηματοπιστωτικό κύκλωμα, αυτό θα συνιστούσε ισχυρό κίνητρο υιοθέτησής του σαν μέσο συναλλαγών. Η δημιουργία ενός παράλληλου νομισματικού μπλοκ με «ψηφιακό χρυσό» θα είχε σοβαρές συνέπειες στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων, προκαλώντας ασφαλώς αντιδράσεις από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες.
Μέσα σε όλα αυτά, η προοπτική μιας νέας φούσκας δεν είναι απλώς πιθανότητα αλλά σχεδόν αναμενόμενη εξέλιξη. Η αγορά κρυπτονομισμάτων έχει δείξει πόσο εύκολα προσελκύει κερδοσκοπικές ροές και υπερβάλλουσα ρευστότητα. Αν ο «ψηφιακός χρυσός» προβληθεί ως το νέο Bitcoin με εγγυημένη αξία, η μαζική εισροή κεφαλαίων θα μπορούσε να προκαλέσει εκτίναξη τιμών και στη συνέχεια απότομες διορθώσεις. Το σενάριο ενός bank run σε ψηφιακή μορφή, που θα επηρέαζε και την αγορά του φυσικού χρυσού, δεν είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς.
Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι κεντρικές τράπεζες δύσκολα θα μείνουν αμέτοχες. Αν και η ιστορία των κρυπτονομισμάτων έδειξε ότι οι πρώτες αντιστάσεις τους δεν ανέκοψαν την ανάπτυξή τους, το ενδεχόμενο να δούμε «επίσημες» εκδοχές του ψηφιακού χρυσού δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Ένα υβριδικό μοντέλο, όπου τα ψηφιακά νομίσματα κεντρικής τράπεζας θα καλύπτονται εν μέρει από χρυσό, εμφανίζεται ήδη στο τραπέζι των συζητήσεων και προτείνεται από ορισμένες σχολές νομισματικής πολιτικής. Μια τέτοια εκδοχή θα έδινε στο πολύτιμο μέταλλο «ψηφιακή ζωή» υπό αυστηρό θεσμικό έλεγχο, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αξιοπιστία του συστήματος.
Με άλλα λόγια η ιδέα του stablecoin χρυσού δεν είναι άλλη μία απλή τεχνολογική καινοτομία.
Φέρνει μαζί της μια σειρά από προκλήσεις που αγγίζουν την καρδιά του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος. Θα μπορούσε να εκτοξεύσει τη ζήτηση για χρυσό, να αναδιαμορφώσει τη νομισματική κυριαρχία, να προσφέρει παράλληλα κανάλια πληρωμών σε περιθωριοποιημένες οικονομίες και να ανοίξει τον δρόμο για νέα κερδοσκοπικά κύματα.
Στην πραγματικότητα, ο «ψηφιακός χρυσός» δεν απαντά απλώς στο αίτημα για σταθερότητα. Επαναφέρει το ερώτημα για το ποιος τελικά θα ελέγχει τα νομίσματα του μέλλοντος…
To άρθρο Ψηφιακός χρυσός (stable coin), το νέο «σταθερό» πείραμα των αγορών δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
