Ο καρκίνος του πνεύμονα παραμένει μια από τις πιο δύσκολες μορφές καρκίνου, ιδιαίτερα όταν δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά. Η μελέτη COAST, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, διερεύνησε κατά πόσο η προσθήκη νέων ανοσοθεραπειών μπορεί να ενισχύσει τη δράση του φαρμάκου durvalumab, το οποίο έχει ήδη καθιερωθεί ως βασική θεραπεία για ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα σταδίου III, ύστερα από χημειοθεραπεία και ακτινοβολία. Η έρευνα περιλάμβανε 189 ασθενείς από 73 κέντρα παγκοσμίως, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: μία έλαβε μόνο durvalumab, ενώ οι άλλες δύο έλαβαν συνδυαστικά είτε durvalumab με oleclumab είτε durvalumab με monalizumab – δύο νέα φάρμακα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα.
Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά: οι συνδυασμοί των φαρμάκων καθυστέρησαν σημαντικά την εξέλιξη της νόσου σε σύγκριση με το durvalumab μόνο. Συγκεκριμένα, ο μέσος χρόνος που η νόσος δεν προχωρούσε ήταν περίπου 20 μήνες για τους συνδυασμούς, σε αντίθεση με μόλις 7 μήνες για τη μονοθεραπεία. Αν και το ποσοστό ανταπόκρισης στη θεραπεία ήταν υψηλότερο στους συνδυασμούς, η διαφορά δεν ήταν αρκετά μεγάλη ώστε να θεωρηθεί στατιστικά σημαντική. Επιπλέον, η ανάλυση υποομάδων έδειξε πως τα οφέλη από τις συνδυαστικές θεραπείες παρατηρούνται σε ασθενείς με μη πλακώδη ιστολογία και θετική έκφραση του PD-L1, ενισχύοντας τη σημασία της εξατομικευμένης ιατρικής. Δεν παρατηρήθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες πέρα από τις αναμενόμενες.
Tα αποτελέσματα αυτά ανοίγουν τον δρόμο για μεγαλύτερες και πιο εκτεταμένες μελέτες, όπως η ήδη προγραμματισμένη δοκιμή PACIFIC-9, η οποία θα εξετάσει πιο διεξοδικά αυτά τα νέα σχήματα θεραπείας. Αξιοσημείωτο είναι πως και οι δύο συνδυασμοί παρουσίασαν παρόμοιο προφίλ ασφάλειας με τη μονοθεραπεία, με ελεγχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η μελέτη COAST ενισχύει τη στρατηγική της ανοσοθεραπείας μετά τη χημειο-ακτινοθεραπεία, προσφέροντας ελπίδες για ουσιαστική βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενών.
Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για διάστημα έως και περίπου 48 μήνες, με τις περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες να είναι ήπιες ή μέτριες. Επίσης, παρατηρήθηκαν ενδείξεις μεγαλύτερης διάρκειας ανταπόκρισης στη θεραπεία με τους συνδυασμούς, γεγονός που ενισχύει το ενδεχόμενο μακροχρόνιου κλινικού οφέλους. Τα ευρήματα ενδυναμώνουν τη θέση της ανοσοθεραπείας στην κλινική πράξη, προσφέροντας νέες θεραπευτικές προοπτικές και ελπίδα για μακροπρόθεσμη βελτίωση της επιβίωσης.
Ο Θάνος Δημόπουλος είναι καθηγητής Θεραπευτικής Αιματολογίας – Ογκολογίας, τ. πρύτανης του ΕΚΠΑ
