Κάθε χρόνο τέτοια εποχή η προσοχή «πέφτει» στην Μακεδονία και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη, καθώς τον Σεπτέμβριο είναι ο μήνας εγκαινίων της ΔΕΘ, όπου ανακοινώνεται το οικονομικό πακέτο μέτρων της κυβέρνησης από τον πρωθυπουργό.
Παρά την προσοχή, ωστόσο, που απολαμβάνει τις ημέρες της ΔΕΘ η Μακεδονία, με την «παρέλαση» πολιτικών, οικονομικών και επιχειρηματικών παραγόντων, είναι γεγονός πως αυτή δεν είναι αρκετή για να «θεραπεύσει» παθογένειες που αφορούν μια διαχρονική αναπτυξιακή «ψαλίδα» ανάμεσα στη Βόρεια Ελλάδα και στο «κέντρο» της οικονομικής ζωής της χώρας, το οποίο βρίσκεται στην Αττική και στην πρωτεύουσα Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο που σε χθεσινή (05.09.2025) παρουσία του Κυριάκου Πιερρακάκη σε συνέδριο του Economist στις παραμονές των εγκαινίων, ο υπουργός Οικονομικών έδωσε έμφαση στην περιφερειακή ανάπτυξη, εξειδικεύοντας σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Με αφορμή τη φετινή ΔΕΘ, και σε ό,τι αφορά την ευρύτερη περιοχή γύρω από την Θεσσαλονίκη, τα τελευταία επίσημα δεδομένα φωτίζουν μια περιφέρεια που τρέχει πιο γρήγορα από προηγούμενες ιστορικές περιόδους, αλλά βρίσκεται ακόμη αισθητά πίσω από την Αθήνα.
Το 2022 (τελευταίο έτος με πλήρη περιφερειακά εθνικολογιστικά στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ), η Κεντρική Μακεδονία παρήγαγε το 14% της ελληνικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, δεύτερη μετά την Αττική (48,1%). Σε όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ έφτασε τα 15.777 ευρώ, όταν ο εθνικός μέσος ήταν 19.647 και της Αττικής 27.008. Αυτό σημαίνει, σε ό,τι αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, πως ο κάτοικος της Κεντρικής Μακεδονίας κινείται στο 80% του εθνικού μέσου όρου και μόλις στο 58% της Αττικής.
Στην αγορά εργασίας, το 2024 έκλεισε με πτωτική αλλά ακόμα υψηλή ανεργία στην περιφέρεια. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το δ’ τρίμηνο 2024 η ανεργία στην Κεντρική Μακεδονία ήταν 12,4%, αισθητά πάνω από την ΕΕ (6,2%), αλλά χαμηλότερα από τα πολύ υψηλότερα διψήφια ποσοστά των προηγούμενων ετών.
Στα εισοδήματα, η εικόνα είναι πιο σύνθετη. Το διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο της Κεντρικής Μακεδονίας υπολείπεται οριακά του εθνικού μέσου όρου, με βάση την τελευταία διαθέσιμη ετήσια μέτρηση της Eurostat για τα νοικοκυριά. Το χάσμα με τις πλουσιότερες ευρωπαϊκές περιφέρειες παραμένει μεγάλο και συνδέεται με την χαμηλότερη παραγωγικότητα που παρατηρείται ενώ καταγράφεται και κλαδική διάρθρωση.
Δημογραφικά, η Ελλάδα συνολικά συνεχίζει τη σταδιακή συρρίκνωση: 10.400.720 κάτοικοι την 01.01.2024 (−0,1% ετήσια μεταβολή), με τη φυσική μείωση να αντισταθμίζεται μερικώς από θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο. Η Κεντρική Μακεδονία ακολουθεί το ίδιο εθνικό μοτίβο γήρανσης και στασιμότητας, γεγονός που πιέζει την αγορά εργασίας αλλά και τη διαθεσιμότητα δεξιοτήτων.
Στις υποδομές, η Θεσσαλονίκη έχει να παρουσιάσει αλλαγές, καθώς το μετρό άνοιξε στις 30 Νοεμβρίου 2024 με προσωρινές διακοπές λειτουργίας την άνοιξη του 2025 για εργασίες επέκτασης καθώς το έργο για την διαδρομή προς Καλαμαριά τρέχει, με στόχο την εντός 2025 ολοκλήρωση.
Το «Flyover» προχωρά με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027, κρίσιμο για την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας και την αξιοπιστία των διαμετακομιστικών ροών.
Στο εμπόριο και τη ναυτιλία, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης το 2024 εμφάνισε υπερτριπλάσιο φορτίο σε σχέση με το 2016 (+10,8% σε ετήσια βάση) με το έργο της 6ης προβλήτας να προχωρά με σημαντικές επενδύσεις.
Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις παραμένουν στο επίκεντρο της προσοχής. Σε εθνικό επίπεδο, το 2023 ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αυξήθηκε 6,6%, αλλά η αναλογική υστέρηση εκτός Αττικής εξακολουθεί. Περιφερειακά στοιχεία δείχνουν ότι η Κεντρική Μακεδονία κινείται θετικά, αλλά χρειάζεται ακόμη βαθύτερη αναβάθμιση κεφαλαίου (τεχνολογικού και ανθρώπινου) για να κλείσει την απόσταση εισοδήματος και παραγωγικότητας από τον «αθηνοκεντρικό» μέσο όρο.
To άρθρο Στο δρόμο προς τη ΔΕΘ: Η Μακεδονία στο επίκεντρο – Πώς διαμορφώνεται η «ψαλίδα» με την πρωτεύουσα δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
