Χρυσάφι καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές το κρέας. Η μείωση του ζωικού κεφαλαίου εξαιτίας των περιορισμών που «επιβάλλει» η πράσινη μετάβαση, οι ζωονόσοι, το αυξημένο κόστος παραγωγής αλλά και η σημαντική εξάρτηση της Ελλάδας σε εισαγωγές δημιουργούν συνθήκες που τροφοδοτούν την ακρίβεια, με το βόειο κρέας να πρωταγωνιστεί σε αύξηση τιμών και με τους εκπροσώπους της αγοράς, παραγωγούς και κρεοπώλες, να εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους και να αδυνατούν να προβλέψουν με αισιοδοξία τις εξελίξεις το επόμενο διάστημα.
Οι καταναλωτές μήνα με τον μήνα βλέπουν ανατιμήσεις τις οποίες δεν μπορούν να παρακολουθήσουν αλλά και στις οποίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν.
Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις σημειώνονται στο βόειο κρέας καθώς οι τιμές του σκαρφαλώνουν διεθνώς, αγγίζοντας ιστορικά επίπεδα. Η περιορισμένη προσφορά και η υψηλή ζήτηση διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα ακρίβειας. Σε σχέση με πέρυσι και προπέρσι καταγράφονται αυξήσεις ακόμα και 50%, με την αύξηση αυτή να αποτυπώνεται και στα στοιχεία του πληθωρισμού στην Ελλάδα.
Δελτίο τιμών
Για παράδειγμα, σύμφωνα με το δελτίο τιμών της Κεντρικής Αγοράς, η λιανική τιμή του μοσχαρίσιου στήθους εισαγωγής (χωρίς οστά), από 7,98 ευρώ το κιλό πέρυσι, εκτινάχθηκε στα 11,98 ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 50,13%. Ακόμα μεγαλύτερη είναι η ανατίμηση (+50,17%) του μοσχαρίσιου συκωτιού (εισαγωγής), ενώ παρατηρούνται και αυξήσεις άνω του 70% σε πιο ειδικές κατηγορίες, όπως στα αρνίσια κατεψυγμένα έντερα εισαγωγής (70,51%). Αντίθετα, μειώσεις παρατηρούνται μόνο στο χοιρινό εισαγωγής (λαιμός και μπούτι).
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία για τον μήνα Ιούλιο, η αύξηση των τιμών του κρέατος (όλων των ειδών) σε σχέση με πέρυσι έφτασε το 6,2%. Την ίδια ώρα τα τελευταία στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ δείχνουν ότι στο διάστημα Αύγουστος 2025 – Αύγουστος 2024 καταγράφονται μεσοσταθμικά αυξήσεις στα φρέσκα κρέατα της τάξης του 11,31%, αποτελώντας μάλιστα τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων. Την εικόνα αυτή αποτυπώνουν και τα στοιχεία των χονδρεμπορικών τιμών των κεντρικών αγορών που τροφοδοτούν τη λιανική.
Η άνοδος της τιμής στο μοσχαρίσιο κρέας αποτελεί ένα διεθνές φαινόμενο, λένε παραγωγοί και κρεοπώλες, καθώς μειώνεται σιγά σιγά η παραγωγή του. Στην ΕΕ, η ευρωπαϊκή συμφωνία για την πράσινη μετάβαση, που προβλέπει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 30% στη γεωργία έως το 2030, οδηγεί σε μείωση του ζωικού κεφαλαίου. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς τα βοοειδή που εκτρέφονται στην ΕΕ αντιπροσωπεύουν το 50% των εκπομπών μεθανίου, με αποτέλεσμα να κρίνεται απαραίτητη η μείωσή τους. Την ίδια ώρα και ενώ μειώνεται το ζωικό κεφάλαιο δεν μειώνεται η ζήτηση διεθνώς και αυτό πυροδοτεί τις τιμές.
Οι εισαγωγές
Ετσι στην Ελλάδα, που καλύπτει τις ανάγκες της σε βόειο κρέας από εισαγωγές σε ποσοστό 80%, κυρίως από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία, το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι στη χώρα μας καταναλώνουμε 160.000 τόνους μοσχαρίσιου κρέατος τον χρόνο ενώ παράγουμε μόλις 40.000. Το 2024 η αξία των εισαγωγών κρέατος έφτασε στα 1,8 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7,13% σε σχέση με το 2023. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην ακριβότερη αξία των εισαγωγών, αφού οι ποσότητες των εισαγόμενων προϊόντων αυξήθηκαν μόνο 3,25%. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2021 έως το 2024, η αξία εισαγωγών κρέατος και προϊόντων κρέατος είναι αυξημένη κατά 56%.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ που έχουν τεθεί θα οδηγήσουν σε μείωση του αριθμού των βοοειδών και θα πρέπει να μειωθεί κατά περίπου 30% το ζωικό κεφάλαιο της Ευρώπης. Η μείωση αυτή αναπόφευκτα θα πλήττει την αγορά καθώς η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης διαταράσσεται, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για ανατιμήσεις, εκτιμούν οι εκπρόσωποι των κρεοπωλών. Μάλιστα σε πρόσφατες δηλώσεις του ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Κρέατος Λευτέρης Γίτσας διατύπωσε την εκτίμηση ότι θα ξεπεράσει το φράγμα των 20 ευρώ το κιλό η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος, εξηγώντας μια σειρά από λόγους, με απαρχή τη μείωσης της κτηνοτροφίας στην Ευρώπη για περιβαλλοντικούς λόγους.
Αύξηση κόστους
Παράλληλα η αύξηση του ενεργειακού κόστους επηρέασε και αυτή σημαντικά τα κόστη συντήρησης και παραγωγής στις μονάδες εκτροφής βοοειδών με αποτέλεσμα οι εκτροφείς και στη χώρα μας να αντιμετωπίζουν αυξημένα έξοδα, τα οποία μετακυλίονται στις τελικές τιμές, δηλαδή στον καταναλωτή.
Ειδικά στην Ελλάδα μία ακόμα παράμετρος είναι και η έξαρση ευλογιάς που έχει αφαιρέσει σημαντικό ζωικό κεφάλαιο από την προβατοτροφία και έχει κάνει επιφυλακτικούς τους καταναλωτές που προτιμούν πλέον άλλα κρέατα. Πάνω από 200.000 ζώα έχουν θανατωθεί από πέρυσι και λείπουν και από την αγορά κρέατος με τους κτηνοτρόφους να δηλώνουν ότι δύσκολα μπορούν αντικαταστήσουν το χαμένο τους ζωικό κεφάλαιο, απαιτώντας από την πολιτεία να πάρει μέτρα, καθώς μεγάλος αριθμός κτηνοτρόφων τείνουν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που παρουσίασε η Στατιστική Αρχή τον περασμένο Ιούνιο, το ζωικό κεφάλαιο της χώρας στα βοοειδή παρουσίασε μείωση κατά 4,1% το 2023 σε σχέση με το 2022. Το ίδιο διάστημα στους χοίρους – χοιρίδια η μείωση ήταν 16,1%, στα πρόβατα 2,1%, στις αίγες 9,6%, στα κουνέλια 4,1% ενώ αύξηση σημειώθηκε μόνο στα πουλερικά κατά 6,2%.
