Η Ουκρανία σχεδιάζει να ενισχύσει την άμυνά της μέσω ενός εκτεταμένου εξοπλιστικού προγράμματος δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο χρηματοδοτείται κυρίως από ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η αμερικανική βοήθεια παρουσιάζει τάσεις μείωσης και οι δυτικές εγγυήσεις παραμένουν αβέβαιες. Το Κίεβο επενδύει στην ανάπτυξη εγχώριων πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς και στη δημιουργία ενός νέου μηχανισμού προμηθειών υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, με στόχο να καταστήσει τον ουκρανικό στρατό τον πυλώνα ασφαλείας που θα αποτρέψει μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις.
Όπως αναφέρουν οι New York Times, η ουκρανική κυβέρνηση δεν περιορίζεται στην ενίσχυση του στρατού της κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, αλλά επιδιώκει να δημιουργήσει μια ισχυρή μεταπολεμική στρατιωτική δύναμη που θα αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά οποιασδήποτε ειρηνευτικής διευθέτησης. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, τόνισε πρόσφατα πως «η Ουκρανία πρέπει να γίνει ένας ατσάλινος σκαντζόχοιρος, αδύνατον να υποχωρήσει απέναντι σε πιθανούς εισβολείς».
Παρόμοια θέση εξέφρασε και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ο οποίος υπογράμμισε ότι ένας ισχυρός ουκρανικός στρατός, σε συνδυασμό με εξωτερικές εγγυήσεις, είναι απαραίτητος για την προστασία της χώρας.
Κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες αυτές κατέχει ο νέος μηχανισμός προμηθειών που υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ, μέσω του οποίου θα διοχετεύονται ευρωπαϊκά κεφάλαια για την αγορά αμερικανικών όπλων, όπως τα συστήματα αεράμυνας Patriot. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ελπίζει ότι το πρόγραμμα αυτό θα επιτρέψει αγορές αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων τον μήνα, επιταχύνοντας και αυξάνοντας τις παραδόσεις οπλισμού.
Την ίδια στιγμή, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας αναπτύσσεται με ταχύ ρυθμό, έχοντας ήδη παραδώσει drones που κυριαρχούν στο πεδίο της μάχης και ξεκινώντας την παραγωγή πιο ισχυρών όπλων, όπως ο πρώτος εγχώριος πύραυλος cruise μεγάλου βεληνεκούς.
Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά κράτη λόγω οικονομικών πιέσεων και τις χρόνιες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, η Ουκρανία δεν έχει άλλη επιλογή πέρα από την ενίσχυση της δικής της άμυνας, καθώς οι δυτικές υποσχέσεις για μεταπολεμικές εγγυήσεις παραμένουν ασαφείς και μη δεσμευτικές.
Ο υπουργός Εσωτερικών της Ουκρανίας Ιχόρ Κλιμένκο, δήλωσε πρόσφατα ότι «η κύρια εγγύηση για την ασφάλεια της χώρας είναι ένας πλήρως ικανός, καλά εκπαιδευμένος στρατός σε διαρκή επιχειρησιακή ετοιμότητα».
Ενώ οι δυτικοί σύμμαχοι συζητούν για την παροχή επιπλέον στρατιωτικής υποστήριξης και εγγυήσεων ασφαλείας, η Ρωσία παραμένει αμετακίνητη, επιμένοντας ότι η ουκρανική ασφάλεια δεν πρέπει να επιτευχθεί εις βάρος της δικής της. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπογραμμίζει πως η Ουκρανία δεν πρέπει να ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ και να περιορίσει το στρατό της, θέτοντας όρους που δυσχεραίνουν μια συμφωνία.
Η Ουκρανία, ωστόσο, επικεντρώνεται στην αυτοδυναμία της, εστιάζοντας στην εγχώρια παραγωγή και στην απόκτηση όπλων δυτικής τεχνολογίας — τομείς όπου η ρωσική επιρροή είναι περιορισμένη. Όπως αναφέρει η νέα πρέσβης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, Αλιόνα Γκετμαντσούκ, «αυτό είναι το πλεονέκτημά μας και δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης».
Μία από τις πλέον φιλόδοξες εξελίξεις είναι η παραγωγή του πυραύλου «Flamingo», που θεωρητικά μπορεί να πλήξει στόχους σε απόσταση άνω των 1.800 μιλίων, συμπεριλαμβανομένης της Μόσχας. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτού του όπλου στο πεδίο της μάχης παραμένει προς το παρόν αδιερεύνητη.
Η Ουκρανία επενδύει στην ενίσχυση του στρατού της με δυτική υποστήριξη και εγχώρια παραγωγή όπλων
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε υπογραμμίζει ότι η προστασία της Ουκρανίας απαιτεί έναν ισχυρό στρατό με εξωτερικές εγγυήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργείται νέο σύστημα προμηθειών με τη στήριξη του ΝΑΤΟ, που θα διοχετεύει ευρωπαϊκά κεφάλαια για την αγορά αμερικανικών όπλων, με έμφαση στα αμερικανικά συστήματα αεράμυνας Patriot.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στοχεύει σε αγορές αξίας 1 δισ. δολαρίων μηνιαίως, ενώ ήδη ανακοινώθηκε πώληση πυραύλων cruise αξίας 825 εκατ. δολαρίων. Παράλληλα, η εγχώρια αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας αναπτύσσει δικά της όπλα, όπως τον πύραυλο μεγάλου βεληνεκούς Flamingo, ικανό να πλήξει στόχους μέχρι τη Μόσχα, αν και η αποτελεσματικότητά του παραμένει ανεπιβεβαίωτη.
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει όμως προκλήσεις, καθώς η χρηματοδότηση εξαρτάται από ευρωπαϊκά κράτη που πιέζονται οικονομικά, ενώ ο στρατός χρειάζεται περισσότερους ανθρώπινους πόρους. Επιπλέον, οι δυτικές υποσχέσεις για μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας παραμένουν ασαφείς και χωρίς δεσμεύσεις, με τη Ρωσία να αντιδρά σθεναρά σε οποιαδήποτε δυτική στρατιωτική παρουσία στο έδαφός της.
Μετά την αποτυχία του Μνημονίου της Βουδαπέστης (1994) και το ενδεχόμενο ένταξης στο ΝΑΤΟ να απομακρύνεται η Ουκρανία αναζητά νομικά δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας «τύπου Άρθρο 5» αλλά με επιφυλάξεις για την αοριστία των προτάσεων. Η στρατιωτική ενίσχυση, με όπλα από ΗΠΑ και Ευρώπη, είναι πλέον αναγκαία, ενώ ο Ζελένσκι έχει προτείνει αγορά όπλων αξίας 90 δισ. δολαρίων.
Η Ευρώπη φαίνεται να αναλαμβάνει το μεγαλύτερο βάρος, με χρηματοδοτήσεις πάνω από 95 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ. Παράλληλα, η Ουκρανία επενδύει στην παραγωγή βαλλιστικών πυραύλων όπως ο Sapsan, ενώ η εταιρεία πίσω από τον πύραυλο Flamingo σχεδιάζει να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή.
Όπως σημειώνει ο Μαξίμ Σκριπτσένκο πρόεδρος του Transatlantic Dialogue Center ενός ερευνητικού οργανισμού με έδρα το Κίεβο «ο καλύτερος εγγυητής της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας είναι το δικό μας πυραυλικό πρόγραμμα», που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα απέναντι στη Ρωσία.
