Από την περίοδο της πανδημίας και την κατ’ οίκον εκπαίδευση, μέχρι τις πολιτικές που ενθαρρύνουν την «επιλογή σχολείου»- δηλαδή εναλλακτικές λύσεις απέναντι στα παραδοσιακά δημόσια σχολεία- και την αυξανόμενη απογοήτευση από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα στις ΗΠΑ, τα μικροσχολεία έχουν γίνει η αγαπημένη επιλογή της τεχνολογικής ελίτ.
Τα μικροσχολεία είναι μικρές εκπαιδευτικές δομές, συνήθως με κερδοσκοπικό χαρακτήρα, που φιλοξενούν λιγότερους από 150 μαθητές. Συχνά λειτουργούν εκτός των παραδοσιακών ρυθμιστικών πλαισίων, παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία τόσο στο πρόγραμμα σπουδών όσο και στις μεθόδους διδασκαλίας. Σύμφωνα με μελέτη της RAND το 2024, μεταξύ 750.000 και 2,1 εκατομμύρια μαθητές στις ΗΠΑ φοιτούν σήμερα σε κάποιο είδος μικροσχολείου, με την τεχνολογική ηγεσία να πρωτοστατεί τόσο στη ζήτηση όσο και στις επενδύσεις.
Ο Ίλον Μασκ ήταν από τους πρώτους που έκαναν γνωστή αυτή την ιδέα. Το 2014, απέσυρε τα παιδιά του από ένα διάσημο ιδιωτικό σχολείο και ίδρυσε το Ad Astra, ένα σχολείο με έμφαση στη μηχανική, την ηθική και τις προχωρημένες θετικές επιστήμες, όπως η πυρηνική χημεία. Η Κίρα Γουάνγκ, πρώην μαθήτρια του εν λόγω σχολείου, θυμάται ότι συμμετείχε σε hackathons πανεπιστημιακού επιπέδου ήδη από το γυμνάσιο, χάρη στην επιταχυνόμενη και καινοτόμα προσέγγιση του σχολείου.
Ο Μασκ έχει επεκτείνει τις εκπαιδευτικές του πρωτοβουλίες, συνεργαζόμενος με την Xplor Education για τη δημιουργία ενός σχολείου στυλ Montessori στο Μπαστροπ του Τέξας, κοντά στις επιχειρήσεις του. Η Xplor συνέβαλε επίσης στο άνοιγμα ενός νηπιαγωγείου στη Χαβάη, στο νησί Λαναΐ, το οποίο ανήκει σε μεγάλο ποσοστό στον συνιδρυτή της Oracle, Λάρι Έλισον– του οποίου τα παιδιά φοιτούν εκεί.
Ακολούθησαν κι άλλοι τεχνολογικοί δισεκατομμυριούχοι. Το 2023, οι επενδυτές Μαρκ Αντρίσεν Μαρκ Άντρεσεν και Πίτερ Θιλ προώθησαν την ιδέα της κατ’ οίκον εκπαίδευσης στο συνέδριο Sun Valley. Ο Σαμ Άλτμαν (OpenAI) και ο Ναβάλ Ραβικάντ (AngelList) επένδυσαν σε startups εναλλακτικής εκπαίδευσης. Ακόμα και πιο φιλελεύθεροι επιχειρηματίες, όπως οι Ριντ Χέιστινγκς (Netflix) και Μπιλ Γκέιτς, υποστήριξαν το ευρύτερο κίνημα της «επιλογής σχολείου».
Η έλξη των μικροσχολείων είναι πολυδιάστατη. Πολλοί από τους τεχνολογικούς ηγέτες είναι αυτοδίδακτοι και είχαν αρνητικές εμπειρίες από το παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα. Άλλοι απογοητεύτηκαν βλέποντας τα παιδιά τους να δυσκολεύονται με την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επίσης, η δυσαρέσκεια με την πολιτισμική και γραφειοκρατική κατεύθυνση των δημόσιων σχολείων τους ώθησε να αναζητήσουν πιο ευθυγραμμισμένες λύσεις με τις αξίες τους.
«Οι γονείς στη Σίλικον Βάλεϊ βλέπουν τα παραδοσιακά σχολεία και σκέφτονται ότι αυτό είναι παράλογο. Γιατί να συνεχίσουμε με τον παλιομοδίτικο τρόπο», λέει ο Μάικλ Στρονγκ, ιδρυτής του εναλλακτικού προγράμματος The Socratic Experience. Πιστεύει ότι πολλά παιδιά υψηλών ικανοτήτων περιορίζονται από άκαμπτα προγράμματα σπουδών. «Αν ένα παιδί μπορεί να μάθει κάτι σε δύο ώρες, γιατί να του το απαγορεύσουμε;» λέει χαρακτηριστικά.
Τεχνητή νοημοσύνη και εκπαίδευση
Καθώς η γενετική τεχνητή νοημοσύνη ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στην καθημερινότητά μας, αυτές οι τάσεις αναμένεται να ενταθούν. Ήδη, πολλά μικροσχολεία χρησιμοποιούν ψηφιακούς δασκάλους που προσφέρουν εξατομικευμένα μαθήματα στις οθόνες, αφήνοντας το διά ζώσης μάθημα για πρακτικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με την Precedence Research, η παγκόσμια αγορά της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση αναμένεται να εκτοξευθεί από 7 δισ. δολάρια το 2025 σε πάνω από 112 δισ. έως το 2034.
Αυτή η “επανάσταση” στην εκπαίδευση είναι βαθιά συνυφασμένη με την τεχνο-φιλελεύθερη φιλοσοφία της «εξόδου», η οποία συνίσταται στην αποχώρηση από τα δυσλειτουργικά συστήματα και στην οικοδόμηση παράλληλων εναλλακτικών λύσεων στον ιδιωτικό τομέα. Είναι η ίδια λογική που οδήγησε στην εμφάνιση των κρυπτονομισμάτων και άλλων κινημάτων αποκέντρωσης.
Ο Τζος Κόουεν, καθηγητής πολιτικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, παρομοιάζει τα σχολικά κουπόνια με «το Bitcoin της παιδείας»-έναν τρόπο μεταφοράς δημόσιων πόρων σε ιδιωτικά σχολεία. Ο ίδιος διεκδικεί θέση στο Κογκρέσο με πρόγραμμα κατά της ιδιωτικοποίησης.
«Όταν αποσύρεσαι από συστήματα όπως η υγεία, η εκπαίδευση ή οι τράπεζες και λες στους ανθρώπους “μπορείτε να τα καταφέρετε μόνοι σας”, αυτό μπορεί να λειτουργεί για λίγους, αλλά όχι για τους πολλούς», επισημαίνει.
Πολλοί επικριτές σημειώνουν ότι το κίνημα της σχολικής επιλογής στις ΗΠΑ ξεκίνησε τη δεκαετία του 1950, εν μέρει ως αντίδραση στην απόφαση Brown v. Board of Education, που επέβαλε τον τερματισμό του φυλετικού διαχωρισμού στα δημόσια σχολεία. Σήμερα, παρουσιάζεται ως μέσο ενδυνάμωσης των γονιών και βελτίωσης της αποδοτικότητας, όμως στην πράξη ενισχύει τις κοινωνικές ανισότητες και διευκολύνει τους ήδη προνομιούχους να αποσπάσουν δημόσιους πόρους.
Η νομοθεσία επιταχύνει τις εξελίξεις. Το νομοσχέδιο “One Big Beautiful Bill” του Ντόναλντ Τραμπ εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2025, εισάγοντας ομοσπονδιακές φοροαπαλλαγές για δωρεές σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και επεκτείνοντας φορολογικά προνόμια για την κατ’ οίκον εκπαίδευση. Λίγες ημέρες αργότερα, το Ανώτατο Δικαστήριο άνοιξε τον δρόμο για τη διάλυση του Υπουργείου Παιδείας, κεντρικός στόχος της νέας Υπουργού Λίντα ΜακΜαχόν, πρώην CEO της WWE.
Μέχρι σήμερα, 33 πολιτείες στις ΗΠΑ προσφέρουν κάποια μορφή σχολικής επιλογής. Δεκάδες άλλα σχέδια νόμου βρίσκονται υπό εξέταση. Παράλληλα, η αγορά της edtech εκρήγνυται. Η εταιρεία Andreessen Horowitz έχει επενδύσει σε πλατφόρμες όπως Wonderschool, Altitude και Odyssey, που βοηθούν οικογένειες να αξιοποιούν κρατική χρηματοδότηση για εναλλακτική εκπαίδευση.
Το μοντέλο του Μασκ επίσης εξελίσσεται. Το Ad Astra ανέπτυξε νέα πρότζεκτ, όπως τα Astra Nova και Synthesis, ενώ το Alpha School, που χρησιμοποιεί δασκάλους τεχνητής νοημοσύνης, έχει ανοίξει παραρτήματα σε πόλεις όπως το Όστιν και το Μαϊάμι και σχεδιάζει να επεκταθεί σε ακόμα περισσότερες. Όπως αναφέρει το Wired, οι περισσότεροι απόφοιτοι αυτών των σχολείων επιλέγουν να σπουδάσουν πληροφορική και επιχειρηματικότητα.
Το αν αυτά τα σχολεία θα μεταμορφώσουν την εκπαίδευση για όλους ή μόνο για μια εύπορη ελίτ, μένει να φανεί. Προς το παρόν, το μόνο βέβαιο είναι ότι ο επόμενος μεγάλος στόχος της τεχνολογικής βιομηχανίας δεν είναι μόνο το διάστημα ή η τεχνητή νοημοσύνη—είναι η εκπαίδευση.
ΠΗΓΗ: WIRED
www.ertnews.gr
