Σε αυστηρό τόνο, Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν για διατήρηση της πίεσης προς τη Ρωσία με στόχο την εξασφάλιση της ειρήνης στην Ουκρανία, επαναβεβαιώνοντας παράλληλα τη συνεχή στήριξή τους στο Κίεβο. Οι δηλώσεις έρχονται ενόψει της επικείμενης συνάντησης κορυφής μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στην ουκρανική ηγεσία για πιθανές εξελίξεις εις βάρος της.
Η πολυαναμενόμενη συνάντηση έχει προγραμματιστεί για τις 15 Αυγούστου στην Αλάσκα των ΗΠΑ, με επίκεντρο τις πρωτοβουλίες του προέδρου Τραμπ για επίλυση της σύγκρουσης που ξέσπασε τον Φεβρουάριο του 2022 από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η παρουσία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι παραμένει αβέβαιη, παρά τις διαρκείς εκκλήσεις του να συμμετάσχει στη διαδικασία.
Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, ο Ζελένσκι προειδοποίησε: «Κάθε απόφαση που λαμβάνεται σε βάρος μας, κάθε απόφαση που λαμβάνεται χωρίς την Ουκρανία, θα είναι μια απόφαση ενάντια στην ειρήνη». Ο ίδιος τόνισε ότι «οι Ουκρανοί δεν θα παραδώσουν τη γη τους στους κατακτητές» και επισήμανε την ανάγκη για πραγματικό τέλος στον πόλεμο που ξεκίνησε η Ρωσία.
Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε πως υπάρχει ανοικτό ενδεχόμενο για τριμερή συνάντηση (Τραμπ, Πούτιν, Ζελένσκι) αλλά επί του παρόντος δρομολογείται διμερής διάλογος μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Η πιθανότητα πρόσκλησης του Ζελένσκι στην Αλάσκα, όπου θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση, παραμένει υπό συζήτηση, σύμφωνα με ρεπορτάζ του NBC News.
Ευρωπαϊκή στήριξη και διπλωματικές επαφές
Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, ο Ζελένσκι κάλεσε τους Ευρωπαίους συμμάχους να αναλάβουν ξεκάθαρη και ενωτική στάση, παρά το γεγονός ότι κανείς Ευρωπαίος ηγέτης δεν έχει κληθεί επίσημα στις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας.
Σε κοινή δήλωση που εκδόθηκε το βράδυ του Σαββάτου, Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν πως μόνο ο συνδυασμός ενεργού διπλωματίας, συνεχούς στήριξης στην Ουκρανία και διαρκούς πίεσης στη Ρωσία μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη ειρηνικής λύσης. Η ανακοίνωση αναφέρει χαρακτηριστικά: «Χαιρετίζουμε το έργο του προέδρου Τραμπ για τον τερματισμό της αιματοχυσίας στην Ουκρανία και είμαστε έτοιμοι να το υποστηρίξουμε διπλωματικά, συνεχίζοντας ουσιαστική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία και διατηρώντας περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας».
Τη δήλωση προσυπογράφουν ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζα Μελόνι, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας Άλεξ Στουμπ.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν ότι «ο δρόμος προς την ειρήνη στην Ουκρανία δεν μπορεί να χαραχθεί χωρίς την Ουκρανία» και επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους στην αρχή της ακεραιότητας των διεθνών συνόρων. Επισημαίνουν επίσης ότι η γραμμή του μετώπου θα πρέπει να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις.
Διεθνείς επαφές και αντιπαραθέσεις
Η πρωτοβουλία Τραμπ προκάλεσε σειρά συναντήσεων και τηλεφωνικών επικοινωνιών. Ο Ζελένσκι είχε απευθείας συνομιλίες με τον Μακρόν και τον αρχηγό της ισπανικής κυβέρνησης Πέδρο Σάντσεθ, ενώ στο Λονδίνο ο Βρετανός ΥΠΕΞ Ντέιβιντ Λάμι συναντήθηκε με κορυφαίους Αμερικανούς και Ουκρανούς αξιωματούχους, καθώς και συμβούλους ασφάλειας από ευρωπαϊκές χώρες για να εξεταστούν τα επόμενα βήματα προς την ειρήνη.
Παράλληλα, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα συνομίλησε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν σχετικά με την εξέλιξη των γεγονότων.
Αντικρουόμενα αιτήματα
Σύμφωνα με τον Τραμπ, μια ενδεχόμενη συμφωνία θα μπορούσε να περιλαμβάνει ανταλλαγές εδαφών «προς όφελος και των δύο πλευρών», χωρίς ωστόσο να γνωστοποιεί περισσότερες λεπτομέρειες: «Μιλάμε για μια περιοχή στην οποία μαίνονται μάχες εδώ και πάνω από 3,5 χρόνια…είναι περίπλοκο», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η Ρωσία επιμένει σε επίσημη εκχώρηση των τεσσάρων περιφερειών που ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα), καθώς και στην αναγνώριση της προσάρτησης της Κριμαίας. Ζητά ακόμα την εγκατάλειψη του ουκρανικού σχεδίου ένταξης στο ΝΑΤΟ και τη διακοπή της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας.
Το Κίεβο, από την πλευρά του, χαρακτηρίζει τις ρωσικές απαιτήσεις ως απαράδεκτες και διεκδικεί την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από το ουκρανικό έδαφος καθώς και δεσμεύσεις ασφάλειας από τη Δύση, μεταξύ των οποίων παραδόσεις όπλων και ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων. Αυτές οι αξιώσεις απορρίπτονται από το Κρεμλίνο, εντείνοντας την αβεβαιότητα για την πορεία των διαπραγμα
