Η Αφρική προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα των δασμών του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, με τις χώρες της ηπείρου να αντιμετωπίζουν μερικές από τις υψηλότερες χρεώσεις εξαγωγών.
Αλλά αυτό που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κρίση για τις αφρικανικές χώρες είναι μια ευκαιρία για την Κίνα, η οποία εδώ και καιρό φλερτάρει με τις χώρες της περιοχής, να τους προσφέρει μια σανίδα σωτηρίας.
Τέσσερα αφρικανικά έθνη – η Λιβύη, η Νότια Αφρική, η Αλγερία και η Τυνησία – αντιμετωπίζουν μερικούς από τους αυστηρότερους δασμούς που έχει επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ, με τις επιβαρύνσεις στις εξαγωγές να κυμαίνονται από 25% έως 30%.
Σε δεκαοκτώ άλλες χώρες της ηπείρου επιβλήθηκαν δασμοί 15%, σύμφωνα με επικαιροποιημένο πακέτο δασμών που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από τον Λευκό Οίκο.
Τον Απρίλιο, όταν ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά οι εισαγωγικοί δασμοί των ΗΠΑ, ο Τραμπ τους χαρακτήρισε ως «αμοιβαίους», στοχοποιώντας χώρες που, όπως είπε, απέναντί τους είχαν εμπορικό έλλειμμα οι ΗΠΑ.
Η Νότια Αφρική, μία από τις δυνάμεις της ηπείρου, αμφισβήτησε την επιβολή δασμού 30% στις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ, λέγοντας ότι η απόφαση του Τραμπ δεν βασίστηκε σε «ακριβή απεικόνιση των διαθέσιμων εμπορικών δεδομένων».
Η ευκαιρία για την Κίνα
Η Κίνα έχει προσφερθεί να μετριάσει τον αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών στην Αφρική, λέγοντας τον Ιούνιο ότι θα σταματήσει τους δασμούς στις εισαγωγές για σχεδόν όλους τους Αφρικανούς εταίρους της.
«Είναι μεγάλη ευκαιρία για τις αφρικανικές χώρες να ενισχύσουν το εμπόριο του Νότου (μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών) από τώρα», δήλωσε στο CNN ο Νοτιοαφρικανός ερευνητής Νέο Λετσβάλο, προτρέποντας παράλληλα τις χώρες να «στραφούν αποκλειστικά στην Κίνα και να την κάνουν τις επόμενες ΗΠΑ».
«Η Αμερική σταδιακά χάνει την παγκόσμια ηγετική της θέση», δήλωσε ο Λέτσβαλο, προσθέτοντας ότι όσο περισσότερες χώρες «εξαρτώνται λιγότερο από τις ΗΠΑ, τόσο μεγαλύτερη είναι η ευκαιρία για την Κίνα να γίνει μια εναλλακτική λύση».
Πριν από την προθεσμία για τους δασμούς, οι ΗΠΑ δεν είχαν συνάψει εμπορική συμφωνία με κανένα αφρικανικό έθνος παρά τις προσπάθειες της ηπείρου να αποφύγει τους δασμούς, αντικατοπτρίζοντας τη θέση της Αφρικής στη λίστα προτεραιοτήτων του Λευκού Οίκου.
Ο αντίκτυπος των δασμών του Τραμπ είναι ήδη αισθητός σε ορισμένες από τις πιο ακμάζουσες οικονομίες της Αφρικής και σε ορισμένες από τις φτωχότερες της ηπείρου, όπως το Λεσότο, στο οποίο επιβλήθηκε δασμός 15%. Προηγουμένως, είχε επιβληθεί δασμός 50% – ένας από τους υψηλότερους συντελεστές – πριν τροποποιηθούν οι χρεώσεις.
Ο πρωθυπουργός του Λεσότο, Σάμιουελ Ματεκάνε, δήλωσε τον Ιούνιο ότι ο τεράστιος δασμός, σε συνδυασμό με τη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας προς το έθνος των λίγο πάνω από 2 εκατομμυρίων κατοίκων, «έχει παραλύσει βιομηχανίες που προηγουμένως διατηρούσαν χιλιάδες θέσεις εργασίας».
Ο Τραμπ έχει περιγράψει το Λεσότο, ένα ηπειρωτικό έθνος που περιβάλλεται από τη Νότια Αφρική, ως μια χώρα «για την οποία κανείς δεν έχει ακούσει ποτέ» – παρόλο που το εμπόριο μεταξύ των ΗΠΑ και του Λεσότο ανήλθε σε πάνω από 240 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι , κυρίως σε κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Πριν από τους δασμούς, το Λεσότο επωφελούνταν από μια εμπορική συμφωνία των ΗΠΑ που επέτρεπε στο ίδιο και σε άλλες χώρες της υποσαχάριας Αφρικής να εξάγουν αγαθά στις ΗΠΑ αδασμολόγητα.
Οι αρχές στο Λεσότο κήρυξαν διετή κατάσταση καταστροφής λόγω των δασμών, καθώς η χώρα προετοιμάζεται για τις επιπτώσεις, με την κλωστοϋφαντουργία να αντιμετωπίζει ήδη τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας.
Χιλιάδες θέσεις εργασίας απειλούνται επίσης στον πλουσιότερο γείτονα του Λεσότο, τη Νότια Αφρική, όπου οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών δήλωσαν ότι τους κατακλύζει «μεγάλο άγχος» ενόψει της προθεσμίας επιβολής των δασμών.
Σε ανακοίνωσή της αυτή την εβδομάδα, η Ένωση Παραγωγών Εσπεριδοειδών της χώρας προειδοποίησε ότι «οι απώλειες θέσεων εργασίας θα είναι βέβαιες» εάν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί. Πρόσθεσε ότι «εκατοντάδες χιλιάδες χαρτοκιβώτια εσπεριδοειδών είναι έτοιμα σε συσκευαστήρια για να αποσταλούν στις ΗΠΑ τις επόμενες εβδομάδες» και ότι η εφαρμογή των τελών «θα σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτών των φρούτων θα μείνει απούλητο».
Άλλες βιομηχανίες στη Νότια Αφρική, όπως ο αυτοκινητοβιομηχανικός τομέας, αντιμετωπίζουν επίσης τον κίνδυνο οικονομικών σοκ, ανέφεραν οι αναλυτές.
«Ήδη έχουμε εταιρείες στον αυτοκινητοβιομηχανικό τομέα που απειλούν να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω της κατακόρυφης πτώσης των δραστηριοτήτων τους», δήλωσε ο Λετσβάλο, που επεσήμανε ότι «οι δασμοί θα επιβαρύνουν τα προϋπάρχοντα προβλήματα και, εάν αυτές οι εταιρείες αποφασίσουν να αποχωρήσουν από τη Νότια Αφρική, οι δείκτες ανεργίας θα επιδεινωθούν σημαντικά».
Ο Γκουέντε Μαντάσε, υπουργός ορυκτών και πετρελαϊκών πόρων της Νότιας Αφρικής, δήλωσε στους δημοσιογράφους την περασμένη Τρίτη ότι αναζητούνται άλλες διέξοδοι για τα νοτιοαφρικανικά προϊόντα.
«Εάν οι ΗΠΑ επιβάλουν υψηλούς δασμούς, πρέπει να αναζητήσουμε εναλλακτικές αγορές», είπε. «Ο μεγαλύτερος εμπορικός μας εταίρος είναι η Κίνα, όχι οι ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι η δεύτερη θέση», πρόσθεσε ο Μαντάσε.
Οι κίνδυνοι της εξάρτησης από την Κίνα
Το Πεκίνο έχει προωθήσει τις δικές της εμπορικές συμφωνίες στην Αφρική, με τα εμπορικά ελλείμματα να είναι στρεβλωμένα υπέρ της, σύμφωνα με το China-Global South Project (CGSP), έναν οργανισμό που παρακολουθεί τη συνεργασία της Κίνας με τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Επιπλέον, το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της Κίνας προς την Αφρική αποτελείται κυρίως από μεταποιημένα προϊόντα, ενώ οι εξαγωγές της ηπείρου προς την Κίνα είναι συνήθως πρώτες ύλες.
Ο Λέτσβαλο πιστεύει ότι υπάρχουν κίνδυνοι που συνοδεύουν την δελεαστική επιλογή στροφής προς το Πεκίνο με σκοπό να μετριαστεί ο αντίκτυπος των δασμών του Τραμπ.
Η εναλλαγή των ΗΠΑ με την Κίνα «θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη», είπε, «ειδικά για ορισμένες νεοσύστατες αφρικανικές βιομηχανίες».
«Αν δεν προστατευτούν, τα κινεζικά προϊόντα θα κατακλύσουν την αγορά και θα επιβληθούν στον ανταγωνισμό», προειδοποίησε.
Επίσης, ο αναλυτής προτρέπει τα έθνη της Μαύρης Ηπείρου να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις στην περιοχή τους. Συνέστησε την ταχεία εφαρμογή της Αφρικανικής Ηπειρωτικής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (AfCFTA) , μιας συμφωνίας που υπεγράφη από τα έθνη της ηπείρου για την ενίσχυση του εμπορίου μεταξύ τους. Όμως παρά τη θέσπισή της το 2020, η εφαρμογή της AfCFTA στην πράξη είναι αργή, με λίγο περισσότερες από 20 χώρες από τις 55 της ηπείρου να συμμετέχουν σε συναλλαγές βάσει της συμφωνίας.
Πηγή: CNN
www.ertnews.gr
