Μια πρωτοποριακή μέθοδος απεικόνισης, διάγνωσης και θεραπείας του καρκίνου αναπτύχθηκε από ερευνητική ομάδα των Πανεπιστημίων Georgia Tech και Emory στις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Κώστα Αρβανίτη. Η συγκεκριμένη μελέτη εστιάζει στη μη επεμβατική τεχνολογία που επιτρέπει την παρακολούθηση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος σε πραγματικό χρόνο, αξιοποιώντας υπερήχους.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση των ερευνητών, αναπτύχθηκε νέα τεχνική «επισήμανσης» των μακροφάγων κυττάρων με μικροφυσαλίδες, εγκεκριμένες από τον FDA και κατασκευασμένες από λιπιδικό κέλυφος. Μόλις επισημανθούν με αυτές τις μικροφυσαλίδες, τα μακροφάγα μπορούν να εντοπιστούν σε μεγάλο βάθος ιστών μέσω εξειδικευμένης απεικόνισης υπερήχων. Με αυτή τη μέθοδο, οι ερευνητές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τη μετακίνηση και τη συσσώρευση των κυττάρων στους όγκους χωρίς να επηρεάζεται η βιωσιμότητα ή η λειτουργικότητά τους.
Σε σύγκριση με τις παραδοσιακές τεχνικές απεικόνισης, η νέα προσέγγιση παρουσιάζει πολύ υψηλή ευαισθησία – αγγίζοντας το θεωρητικό όριο ενός κυττάρου – ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει μεγάλη ανάλυση, επαρκές βάθος διείσδυσης και ασφάλεια. Επιπλέον, η μέθοδος είναι συμβατή με φορητές συσκευές υπερήχων, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για εκτεταμένη απεικόνιση της κυκλοφορίας μακροφάγων σε συμπαγείς όγκους, ακόμα και για μεγάλες χρονικές περιόδους.
Επαναστατική συμβολή στη διάγνωση και θεραπεία καρκίνου
Ο Κώστας Αρβανίτης, σημειώνει πως «τα ευρήματα αυτής της έρευνας θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική εξέλιξη στη διάγνωση, την πρόγνωση και τη θεραπεία του καρκίνου». Τόνισε πως «επιτρέποντας υψηλής ανάλυσης απεικόνιση της κυκλοφορίας των μακροφάγων σε πραγματικό χρόνο, η τεχνολογία αυτή προσφέρει ένα νέο, ισχυρό εργαλείο για τη μελέτη του ανοσοποιητικού μικροπεριβάλλοντος του όγκου – ενός κομβικού παράγοντα στην εξέλιξη του καρκίνου και στην ανταπόκριση στη θεραπεία».
Η εισαγωγή μικροφυσαλίδων εντός των ανοσοκυττάρων μπορεί να υπερβεί τα υφιστάμενα προβλήματα των σκιαγραφικών υπερήχων, όπως τον περιορισμένο χρόνο κυκλοφορίας και τη δυσκολία διείσδυσής τους σε άρρωστους ιστούς. Γι’ αυτό και η νέα τεχνική χαρακτηρίζεται επαναστατική στις δυνατότητές της.
Ο Κ. Αρβανίτης επεσήμανε επίσης ότι «η έννοια της ενέσιμης διάγνωσης με χρήση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος έρχεται σε έντονη αντίθεση με τις τρέχουσες, παθητικές, διαγνωστικές μεθόδους. Οι συμβατικές τεχνικές βασίζονται σε μικρά μόρια που αδυνατούν να διαπεράσουν τα βιολογικά εμπόδια και να εισχωρήσουν στους ιστούς με αποτελεσματικότητα, συνεπώς η προτεινόμενη μέθοδος φέρνει ριζική αλλαγή στον τρόπο διάγνωσης».
Νέες προοπτικές σε κλινικές εφαρμογές και φαρμακευτικές θεραπείες
Η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι η εφαρμογή της τεχνολογίας αυτής δεν περιορίζεται μόνο στη διάγνωση. «Η μέθοδος αυτή μπορεί να οδηγήσει σε απεικόνιση, εντός των όγκων, της συσσώρευσης κυτταρικών θεραπειών – για παράδειγμα, μέσω υποδοχέα αντιγόνου χιμαιρικών μακροφάγων – με στόχο τη βελτιστοποίηση της θεραπευτικής δράσης», σημειώνεται. Επιπλέον, η τεχνική προσφέρει ιδιαίτερα υποσχόμενες δυνατότητες στην παροχή φαρμάκων: τα μακροφάγα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως φορείς φαρμάκων στους όγκους, αποδεσμεύοντας στοχευμένα και άμεσα το θεραπευτικό φορτίο με τη χρήση υπερήχων.
Παράλληλα, αναμένεται να συμβάλλει στη χαρτογράφηση της επιθετικότητας των όγκων, στην ανίχνευση μικρομεταστάσεων και να υποστηρίξει σύγχρονες μικροχειρουργικές πρακτικές.
Καθώς, σύμφωνα με τους ερευνητές, η μέθοδος αυτή προσεγγίζει όλο και περισσότερο τις κλινικές εφαρμογές, αναδεικνύεται ως ένα φιλόδοξο βήμα στην καταπολέμηση όχι μόνο του καρκίνου, αλλά και άλλων χρόνιων παθήσεων, μεταξύ των οποίων και η αθηροσκλήρωση.
