Ταϊλάνδη και Καμπότζη εμπλέκονται στις χειρότερες μάχες τους εδώ και πάνω από μια δεκαετία, ανταλλάσσοντας πυρά κατά μήκος των αμφισβητούμενων συνόρων τους. Μέχρι στιγμής μετρούν τουλάχιστον 16 νεκρούς, οι περισσότεροι πολίτες από την Ταϊλανδέζικη πλευρά και δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένους.
Οι εντάσεις άρχισαν να αυξάνονται μεταξύ των γειτόνων της Νοτιοανατολικής Ασίας τον Μάιο, μετά τη δολοφονία ενός Καμποτζιανού στρατιώτη κατά τη διάρκεια μιας σύντομης ανταλλαγής πυροβολισμών, και έκτοτε έχουν κλιμακωθεί σταθερά, πυροδοτώντας διπλωματικές διαμάχες που σήμερα έχουν φτάσει να είναι ένοπλες συγκρούσεις.
Η κατάσταση τώρα
Την Πέμπτη ξέσπασαν συγκρούσεις κατά μήκος μιας αμφισβητούμενης περιοχής που συνορεύει με έναν αρχαίο ναό. Οι συγκρούσεις επεκτάθηκαν γρήγορα σε άλλες περιοχές κατά μήκος των αμφισβητούμενων συνόρων με τις εχθροπραξίες να συνεχίζονται.
Η Ταϊλάνδη ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στην Phnom Penh την Τετάρτη και απέλασε τον απεσταλμένο της Καμπότζης, σε απάντηση στο γεγονός ότι ένας δεύτερος Ταϊλανδός στρατιώτης έχασε ένα άκρο από νάρκη που η Μπανγκόκ ισχυρίστηκε ότι είχε τοποθετηθεί πρόσφατα από αντίπαλα στρατεύματα. Η Καμπότζη χαρακτήρισε αυτή την κατηγορία αβάσιμη.
Και οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται ότι έριξαν τους πρώτους πυροβολισμούς που ξεκίνησαν τη σύγκρουση της Πέμπτης.
Η Καμπότζη έχει αναπτύξει εκτοξευτές πυραύλων τοποθετημένους σε φορτηγά, οι οποίοι, σύμφωνα με την Ταϊλάνδη, έχουν χρησιμοποιηθεί για να στοχεύσουν περιοχές πολιτών, ενώ οι ένοπλες δυνάμεις της Ταϊλάνδης απέστειλαν μαχητικά αεροσκάφη F-16 αμερικανικής κατασκευής, χρησιμοποιώντας ένα από αυτά για να βομβαρδίσουν στρατιωτικούς στόχους πέρα από τα σύνορα.
Σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, περίπου 130.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους για παραμεθόριες περιοχές στην Ταϊλάνδη, ενώ περίπου 12.000 οικογένειες στην καμποτζιανή πλευρά έχουν μεταφερθεί μακριά από την πρώτη γραμμή.
Η αιτία της σύγκρουσης
Η Ταϊλάνδη και η Καμπότζη αμφισβητούν για περισσότερο από έναν αιώνα την κυριαρχία τους σε διάφορα μη οριοθετημένα σημεία κατά μήκος των χερσαίων συνόρων τους μήκους 817 χιλιομέτρων (508 μιλίων), τα οποία χαρτογραφήθηκαν για πρώτη φορά από τη Γαλλία το 1907, όταν η Καμπότζη ήταν αποικία της.
Αυτός ο χάρτης, τον οποίο η Ταϊλάνδη αργότερα αμφισβήτησε, βασίστηκε σε μια συμφωνία ότι τα σύνορα θα οριοθετούνταν κατά μήκος της φυσικής γραμμής λεκάνης απορροής μεταξύ των δύο χωρών.
Το 2000, οι δύο χώρες συμφώνησαν να συστήσουν μια Κοινή Επιτροπή Ορίων για την ειρηνική αντιμετώπιση επικαλυπτόμενων αξιώσεων, αλλά ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί προς την επίλυση των διαφορών.
Οι αξιώσεις για την ιδιοκτησία ιστορικών χώρων έχουν προκαλέσει εθνικιστικές εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών, ιδίως το 2003, όταν οι ταραχοποιοί πυρπόλησαν την πρεσβεία της Ταϊλάνδης και τις ταϊλανδέζικες επιχειρήσεις στην Phnom Penh λόγω ενός φερόμενου σχολίου μιας διασημότητας της Ταϊλάνδης που αμφισβητούσε τη δικαιοδοσία επί του ναού Angkor Wat της Καμπότζης, που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Προηγούμενα επεισόδια
Ένας ινδουιστικός ναός του 11ου αιώνα που ονομάζεται Preah Vihear ή Khao Phra Viharn
στην Ταϊλάνδη, βρίσκεται στο επίκεντρο της διαμάχης εδώ και δεκαετίες, με τόσο την Μπανγκόκ όσο και την Phnom Penh να διεκδικούν την ιστορική ιδιοκτησία. Το Διεθνές Δικαστήριο «έδωσε» τον ναό στην Καμπότζη το 1962, αλλά η Ταϊλάνδη συνεχίζει να διεκδικεί τη γύρω γη.
Η ένταση κλιμακώθηκε το 2008, αφότου η Καμπότζη προσπάθησε να συμπεριλάβει τον ναό Preah Vihear στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, οδηγώντας σε αψιμαχίες που διήρκησαν αρκετά χρόνια και σε τουλάχιστον δώδεκα θανάτους, συμπεριλαμβανομένης μιας εβδομαδιαίας ανταλλαγής πυροβολικού το 2011.
Δύο χρόνια αργότερα, η Καμπότζη ζήτησε ερμηνεία της ετυμηγορίας του 1962 και το ΔΔΧ αποφάνθηκε και πάλι υπέρ της, λέγοντας ότι η γη γύρω από τον ναό περιοχή ήταν επίσης μέρος της Καμπότζης και διατάζοντας τα ταϊλανδέζικα στρατεύματα να αποσυρθούν.
Τι κρύβεται πίσω από τα νέα προβλήματα;
Παρά την ιστορική αντιπαλότητα, οι νυν κυβερνήσεις της Ταϊλάνδης και της Καμπότζης απολαμβάνουν θερμούς δεσμούς, εν μέρει λόγω της στενής σχέσης μεταξύ των ισχυρών πρώην ηγετών τους, του Ταϊλανδού Thaksin Shinawatraκαι του Καμπότζη Hun Sen .
Ωστόσο, το εθνικιστικό αίσθημα έχει αυξηθεί στην Ταϊλάνδη, αφού οι συντηρητικοί αμφισβήτησαν πέρυσι το σχέδιο της κυβέρνησης να διαπραγματευτεί με την Καμπότζη για την κοινή εξερεύνηση ενεργειακών πόρων σε μη οριοθετημένες θαλάσσιες περιοχές, προειδοποιώντας ότι με μια τέτοια κίνηση η Ταϊλάνδη θα μπορούσε να χάσει το νησί Koh Kood στον Κόλπο της Ταϊλάνδης.
Οι εντάσεις αυξήθηκαν επίσης τον Φεβρουάριο, όταν μια ομάδα Καμποτζιανών, συνοδευόμενη από στρατεύματα, τραγούδησε τον εθνικό τους ύμνο σε έναν άλλο αρχαίο ινδουιστικό ναό που διεκδικούν και οι δύο χώρες, τον Ta Moan Thom, πριν τους σταματήσουν Ταϊλανδοί στρατιώτες.
Οι προσπάθειες αποκλιμάκωσης από την πρωθυπουργό της χώρας – κόρη του Προέδρου – όταν διέρρευσε από τον Πρόεδρο της Καμπότζης τηλεφωνική τους συνομιλία που η πρωθυπουργός ακούγεται να επικρίνει έναν διοικητή του Ταϊλανδικού στρατού. Αυτό μάλιστα οδήγησε και στην αναστολή της θητείας της με δικαστική εντολή από την 1η Ιουλίου.
Στην ουσία η Καμπότζη στέλνει τα θέματά της στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης που όμως δεν αναγνωρίζει η Ταϊλάνδη θέλοντας να διευθετήσει διμερώς τα ζητήματα.
Όσον αφορά στις συγκρούσεις που ξεκίνησαν την Πέμπτη η Καμπότζη έχει απευθύνει επιστολή στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, προτρέποντας το σώμα να
συγκαλέσει συνάντηση για να σταματήσει αυτό που περιγράφει ως «απρόκλητη και προμελετημένη στρατιωτική επιθετικότητα» από την Ταϊλάνδη.
Η Ταϊλάνδη, από την άλλη πλευρά, θέλει να επιλύσει τη σύγκρουση μέσω διμερών διαπραγματεύσεων, αλλά λέει ότι οι συνομιλίες μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο αφού η Καμπότζη σταματήσει τη βία.
