Στην Κούβα, τη χώρα που από το 1959 ζει υπό καθεστώς σοσιαλιστικής επανάστασης, η παρουσία αμερικανικών εμπορικών σημάτων θεωρείται σχεδόν ιεροσυλία.
Ούτε λόγος, λοιπόν, για καταστήματα τύπου McDonald’s στους δρόμους της Αβάνας. Ή μήπως όχι;
Η απάντηση ίσως εκπλήξει: υπάρχει McDonald’s στην Κούβα, μόνο που κανένας Κουβανός πολίτης δεν έχει ποτέ φάει εκεί.
Βρίσκεται μέσα στην περίφημη ναυτική βάση των ΗΠΑ στον κόλπο του Γκουαντάναμο, έναν απομονωμένο, ελεγχόμενο και αμφιλεγόμενο χώρο που λειτουργεί εντελώς εκτός του ελέγχου της Αβάνας.
Αν και η βάση ιδρύθηκε το 1898 μετά την αποχώρηση των Ισπανών και τυπικά ενοικιάστηκε στις ΗΠΑ με συνθήκη του 1903, το έδαφός της θεωρείται από την Κούβα ως κατεχόμενο. Κανένας Κουβανός πολίτης δεν επιτρέπεται να εισέλθει εκεί, ούτε φυσικά να δοκιμάσει μπέργκερ από το McDonald’s – το μοναδικό στο νησί.
Ποιος τρώει τελικά εκεί;
Οι πελάτες είναι αποκλειστικά Αμερικανοί στρατιώτες, εργαζόμενοι της βάσης και ελάχιστοι εξουσιοδοτημένοι ξένοι επισκέπτες. Το πρώτο McDonald’s εγκαταστάθηκε στη βάση το 1986, παρά το ότι η συνθήκη απαγορεύει τη δημιουργία «εμπορικών επιχειρήσεων». Δεν είναι όμως το μοναδικό. Ακολούθησαν Subway, KFC, Taco Bell, Pizza Hut, αλλά και ένα Starbucks.
Τα έσοδα των εστιατορίων, σύμφωνα με το Πεντάγωνο, χρησιμοποιούνται για την ψυχαγωγία και ευημερία του προσωπικού (MWR – Morale, Welfare and Recreation). Κατά διαστήματα, προσφέρονται και δωρεάν γεύματα στους στρατιώτες.
Η φήμη όμως το ονομάζει ως το πιο «σκοτεινό» McDonald’s του κόσμου.
Υπερβολές.
Η βάση έχει γίνει παγκοσμίως γνωστή λόγω της φυλακής υψίστης ασφαλείας που λειτουργεί εκεί, του περιβόητου “Camp Delta”, όπου λέγεται ότι κρατούνται επί χρόνια υπόπτοι για τρομοκρατία χωρίς δίκη. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι συνεργάσιμοι κρατούμενοι ανταμείβονταν με… Big Mac, αν και αυτές οι πρακτικές καλύπτονται από πέπλο μυστικότητας.
Παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες της Αβάνας και το διεθνές κύμα αμφισβήτησης, οι ΗΠΑ παραμένουν αμετακίνητες στην παρουσία τους στη βάση του Γκουαντάναμο. Έτσι, ένα McDonald’s εξακολουθεί να ψήνει μπέργκερ στο πιο απρόσμενο και απρόσιτο σημείο της Κούβας – πίσω από συρματοπλέγματα, με φόντο τη γεωπολιτική ένταση και την ιστορική δυσπιστία ανάμεσα σε δύο κόσμους.
