Ενα διπλωματικό θρίλερ εξελίχθηκε χθες σε τρεις πόλεις της Τουρκίας, καθώς οι ανατροπές για τις συνομιλίες Ρωσίας – Ουκρανίας συνεχίζονταν μέχρι την τελευταία στιγμή. Χθες ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απέρριψε την πρόσκληση να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη, καταστρέφοντας τις προοπτικές για μια ειρηνευτική πρόοδο. Ο Πούτιν απέστειλε μεσαίας βαθμίδας διπλωμάτες και υφυπουργούς για να πάρουν μέρος στις συνομιλίες και να συναντηθούν με την ουκρανική αντιπροσωπεία, επικεφαλής της οποίας είναι ο υπουργός Αμυνας Ράστεμ Ουμέροφ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, από το Αμπου Ντάμπι όπου βρέθηκε ως τελευταίο σταθμό στην περιοδεία του σε χώρες του Κόλπου, υποβάθμισε τις πιθανότητες σημαντικής προόδου δηλώνοντας ότι δεν θα υπάρξει καμία κίνηση ελλείψει συνάντησης μεταξύ του ίδιου και του Πούτιν.
Ο Ζελένσκι μετέβη στην Αγκυρα όπου συνάντησε τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και δήλωσε ότι η απόφαση του Πούτιν να μην παραστεί αλλά να στείλει αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε «διακοσμητική» αντιπροσωπεία δείχνει ότι ο ρώσος ηγέτης δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τον τερματισμό του πολέμου. Γνωστοποίησε ότι δεν θα πάει ο ίδιος στην Κωνσταντινούπολη, αλλά ότι έστειλε αντιπροσωπεία, με εντολή να συζητήσει την πιθανότητα εκεχειρίας. «Δεν μπορούμε να τρέχουμε σε όλο τον κόσμο αναζητώντας τον Πούτιν», τόνισε ο Ζελένσκι μετά τη συνάντησή του με τον Ερντογάν στην Αγκυρα. «Η Ρωσία δείχνει ασέβεια. Καμία ώρα συνάντησης, καμία ημερήσια διάταξη, καμία αντιπροσωπεία υψηλού επιπέδου – αυτή είναι προσωπική ασέβεια. Προς τον Ερντογάν, προς τον Τραμπ», πρόσθεσε. Από τη Μόσχα, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα αντέδρασε με ύβρεις: «Ποιος χρησιμοποίησε τη λέξη “διακοσμητική”; Ενας κλόουν; Ενας αποτυχημένος; Ενα άτομο χωρίς καμία εκπαίδευση;», σχολίασε επιθετικά.
Ο Ζελένσκι υποστηρίζει μια άμεση, άνευ όρων 30ήμερη εκεχειρία, αλλά ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι θέλει πρώτα να ξεκινήσουν συνομιλίες στις οποίες θα μπορούσαν να συζητηθούν οι λεπτομέρειες μιας τέτοιας εκεχειρίας. Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Πούτιν δηλώνουν εδώ και μήνες ότι είναι πρόθυμοι να συναντηθούν, αλλά δεν έχει οριστεί ημερομηνία. Ο Τραμπ, αφού άσκησε έντονη πίεση στην Ουκρανία και συγκρούστηκε με τον Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο, εξέφρασε πρόσφατα αυξανόμενη ανυπομονησία ότι ο Πούτιν μπορεί «απλά να καθυστερεί». «Τίποτα δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι να συναντηθούμε με τον Πούτιν», δήλωσε χθες ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Air Force One.
Ενώ ο Ζελένσκι περίμενε μάταια τον Πούτιν στην Αγκυρα, η ρωσική διαπραγματευτική ομάδα βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη. Επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας είναι ο προεδρικός σύμβουλος Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, πρώην υπουργός Πολιτισμού που έχει επιβλέψει την εκ νέου συγγραφή των σχολικών βιβλίων Ιστορίας ώστε να αντικατοπτρίζουν την αφήγηση της Μόσχας για τον πόλεμο. Περιλαμβάνει επίσης έναν αναπληρωτή υπουργό Αμυνας, έναν αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών και τον επικεφαλής των στρατιωτικών πληροφοριών. Βασικά μέλη της ομάδας, συμπεριλαμβανομένου του Μεντίνσκι, συμμετείχαν και στις τελευταίες άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 2022 – ένα σημάδι ότι η Μόσχα θέλει να συνεχίσει από εκεί που είχαν σταματήσει τότε. Ο Μεντίνσκι το επιβεβαίωσε λέγοντας: «Θεωρούμε αυτές τις συνομιλίες ως συνέχεια της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Κωνσταντινούπολη που είχε διακόψει η ουκρανική πλευρά». Τότε, μεταξύ των αιτημάτων της Ρωσίας ήταν και ο περιορισμός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, κάτι που σήμερα είναι σχεδόν αδύνατο να δεχθεί το Κίεβο. Περίπου 200 δημοσιογράφοι περιφέρονταν κοντά στο παλάτι Ντολμάμπαχτσε στον Βόσπορο, το οποίο οι Ρώσοι είχαν ορίσει ως τόπο διεξαγωγής των συνομιλιών. Ερωτηθείς αν ο Πούτιν θα συμμετάσχει στις συνομιλίες κάποια στιγμή στο μέλλον, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ανέφερε: «Τι είδους συμμετοχή θα απαιτηθεί περαιτέρω, σε ποιο επίπεδο, είναι πολύ νωρίς για να το πούμε τώρα». Η Μόσχα ανακοίνωσε χθες ότι οι δυνάμεις της κατέλαβαν δύο ακόμη οικισμούς στην περιοχή Ντονέτσκ της Ουκρανίας.
Στην Αττάλεια, στο περιθώριο της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο τόνισε ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας. Αυτός ο πόλεμος θα τελειώσει μέσω διπλωματικής λύσης και όσο πιο γρήγορα επιτευχθεί συμφωνία για τον τερματισμό του, τόσο λιγότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν και τόσο λιγότερη καταστροφή θα υπάρξει». Πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι ανοιχτός σε οποιονδήποτε μηχανισμό θα έχει ως αποτέλεσμα μια δίκαιη ειρήνη. Κατέληξε λέγοντας ότι δεν τρέφει «μεγάλες ελπίδες» για το αποτέλεσμα των συνομιλιών, εκτιμώντας ότι ο μοναδικός τρόπος για κάποια πρόοδο είναι απευθείας συνομιλίες μεταξύ Τραμπ και Πούτιν.
