Αγαπώ τη Δικαιοσύνη
Εδώ και τρεις δεκαετίες, η γαλλική Εθνοσυνέλευση ψηφίζει διαδοχικά νομοσχέδια για την «ηθικοποίηση» της πολιτικής ζωής – με τα κόμματα να διαγκωνίζονται ώστε να φανούν λευκότερα από τα άλλα. Νόμος που εισήγαγε ποινή στέρησης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι ψηφίστηκε για πρώτη φορά το 1992, σε μία εποχή που οι υποθέσεις παράνομης χρηματοδότησης των κομμάτων κυριαρχούσαν στα πρωτοσέλιδα του Τύπου. Η άμεση εφαρμογή της ποινής αυτής προβλέπεται από το 1994, αποσκοπεί στην πρόληψη της υποτροπής. Το 2013, ενώ η Γαλλία συγκλονίζεται από την υπόθεση (Ζερόμ) Καουζάκ, του υπουργού Προϋπολογισμού του Φρανσουά Ολάντ που αναγκάστηκε να παραιτηθεί και τελικά καταδικάστηκε για φοροδιαφυγή, ο νόμος για τη διαφάνεια της δημόσιας ζωής αυξάνει τη μέγιστη ποινή στέρησης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι στα 10 έτη. Το 2016, ο νόμος Σαπέν 2 ορίζει ότι, σε περιπτώσεις διαφθοράς, ο δικαστής είναι υποχρεωμένος να επιβάλει στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι, εκτός αν εξηγήσει γιατί δεν το κάνει. Κατόπιν σκάει η υπόθεση (Φρανσουά) Φιγιόν, με τον πρώην πρωθυπουργό και τότε υποψήφιο πρόεδρο της Δεξιάς να κατηγορείται για εικονική πρόσληψη της συζύγου του στο βουλευτικό του γραφείο: ο κεντρώος Φρανσουά Μπαϊρού προωθεί για συζήτηση στην Εθνοσυνέλευση τον νόμο περί εμπιστοσύνης στην πολιτική ζωή. «Υπήρχε πολύ μεγάλη μιντιακή πίεση υπέρ μιας ισόβιας στέρησης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι», θυμάται ο τότε πρόεδρος του σώματος, Φρανσουά ντε Ρουζί. «Οταν ζητούσαμε αυτοσυγκράτηση, ακούγαμε τα εξ αμάξης». Τελικά, η ιδέα των ισοβίων εγκαταλείφθηκε.
Αγαπάς τη Δικαιοσύνη
Εχουν περάσει τριάντα χρόνια από τότε αλλά ο Φρανσουά Μπαϊρού σίγουρα κράτησε την ανάμνηση. Ηταν υπουργός Παιδείας, στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του Φρανσουά Μιτεράν, «Να φυλάγεστε από τους δικαστές: σκότωσαν τη μοναρχία, θα καταλήξουν να σκοτώσουν τη Ρεπουμπλίκ», τον άκουσε, όπως όλοι, να λέει. Ισως να είναι αυτός ο λόγος που ο Μπαϊρού, πρωθυπουργός πια, δήλωσε μέσω συνεργάτη του «προβληματισμένος» με το που βγήκε η δικαστική απόφαση κατά της Μαρίν Λεπέν, για να ξεκαθαρίσει δημοσίως την επομένη πως ως μέλος της κυβέρνησης δεν δικαιούται το παραμικρό σχόλιο αλλά ως «πολίτης», λέει, έχει «επιφυλάξεις» σχετικά με την άμεση εφαρμογή της ποινής πενταετούς στέρησης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι που της επιβλήθηκε, και καλό θα ήταν, λέει, η Εθνοσυνέλευση να επανεξετάσει αυτό το μέτρο, άσχετα με τη συγκεκριμένη υπόθεση, αυτή δεν την κρίνει φυσικά, γενικά μιλάει. Εκτός αν μιλάει ειδικά, γιατί ο Μπαϊρού περιμένει πάντα την εκδίκαση της έφεσης που άσκησε ο εισαγγελέας στην πρωτόδικη απόφαση του δικαστηρίου να τον αθωώσει, σε μια υπόθεση παρόμοια με αυτή της Λεπέν.
Αγαπά τη δικαιοσύνη
Υπουργός Δικαιοσύνης είναι, πώς θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά; Μία «προσωπική» ελπίδα εξέφρασε απλώς ο Ζεράλντ Νταρμανέν να εκδικαστεί η έφεση που άσκησε η Λεπέν «σε όσο το δυνατόν πιο εύλογο χρονικό διάστημα» – και την ίδια κιόλας μέρα, το Εφετείο του Παρισιού διαβεβαίωσε πως «θα εξετάσει αυτή την υπόθεση εντός χρονικού πλαισίου που θα επιτρέψει την έκδοση απόφασης το καλοκαίρι του 2026», αρκετούς μήνες δηλαδή πριν από τις προεδρικές εκλογές που αναμένεται να πραγματοποιηθούν την άνοιξη του 2027. Οπως σχολίασε δηκτικά ο Φρανκ Ζοανές στη Monde, «δεν είναι καν απαραίτητο πλέον να καλέσει το υπουργείο την Εισαγγελία ώστε να τη συμβουλεύσει σχετικά με την ενδεδειγμένη επιλογή». Διάκριση εξουσιών, ισονομία (με βάση τα συνήθη χρονοδιαγράμματα, η έφεση θα έπρεπε κανονικά να εκδικαστεί σε δύο ή και τρία χρόνια, συν τουλάχιστον δύο μήνες για την ίδια τη δίκη, συν άλλους τρεις μέχρι να ανακοινωθεί η απόφαση), και κουραφέξαλα. Εδώ ο Νταρμανέν δεν είχε διστάσει να δηλώσει τον περασμένο Νοέμβριο, ως «απλός» βουλευτής τότε, ότι θα ήταν «σοκαριστικό» να μην μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα στις επόμενες προεδρικές εκλογές η Λεπέν. Από αυτό μέχρι τους «δικαστές τυράννους» και τη «δικτατορία των δικαστών» που καταγγέλλει η ίδια και το κόμμα της, ένα παλιό, καλό Ζιτάν δρόμος.
Ολοι την αγαπάμε τη Δικαιοσύνη,
παντού και πάντα
Είναι η ειρωνεία της Ιστορίας, την επεσήμανε πρώτη, με μια κάποια κακεντρέχεια, η σατιρική εφημερίδα Le Canard enchaîné: αν, έπειτα από ενδεχόμενη επικύρωση της καταδίκης της από το εφετείο, με ή χωρίς στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι ή άμεση εφαρμογή αυτής, η Μαρίν Λεπέν προσφύγει στο Ακυρωτικό Δικαστήριο, τον γαλλικό Αρειο Πάγο, τότε η απόφαση του Εφετείου θα ανασταλεί, και θα πρέπει να εφαρμοστεί η απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου, δηλαδή η πενταετής, με άμεση ισχύ, στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι – γιατί η προσφυγή έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Η Λεπέν μπορεί πάντα βέβαια να μην προσφύγει στο Ακυρωτικό Δικαστήριο αν το Εφετείο δεν επικυρώσει την ποινή της στέρησης του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Θα έχει, σε αυτή την περίπτωση, καταδικαστεί τελεσίδικα για υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος. Αλλά αυτό δεν θα την εμπόδιζε νομικά να εκλεγεί πρόεδρος της Ρεπουμπλίκ: η όποια ποινή φυλάκισης θα αναστελλόταν στη διάρκεια της θητείας της, και η ίδια θα είχε άπλετο χρόνο να πλάσει μια Δικαιοσύνη κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή της.
